TÜRKİYE’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemlerini alma konusundaki kararlılığını sürdürdüğü ABD’nin ise başta F-35 savaş uçağı bağlamındakiler olmak üzere bazı yaptırımları devreye sokacağına yönelik söylemini yoğunlaştırdığı bir dönemde NATO önemli bir görüşmeye ev sahipliği yaptı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD Savunma Bakanı Vekili Mark Esper ile bir araya geldi. NATO Savunma Bakanları Toplantısı öncesi gerçekleştirilen görüşmede taraflar şu ana kadar işledikleri tezlere bağlı kaldı. Akar, bu sistemlerin alımında geri adım atılmasının söz konusu olmadığını vurgularken Esper, S-400’lerin alınması halinde bunun sonuçları olacağı uyarısında bulundu.
BİR UYARI DAHA
Görüşme hakkında basına bilgi veren Amerikan kaynakları, S-400’lerin alınmasının Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programındaki rolünün sonu olacağı, bunun yanı sıra ardından gelecek Amerikan yaptırımları nedeniyle Türk ekonomisinin zarar göreceği mesajının Esper tarafından Akar’a iletildiğini belirttiler. Üst düzey bir Amerikalı yetkili, “Esper, Türkiye’nin hem S-400 hem de F-35’e birlikte sahip olamayacağı, S-400’leri kabul etmeleri halinde ise sadece F-35 programına değil ekonomik durumlarına ilişkin sonuçları da kabul etmek zorunda kalacakları konusunda kararlıydı” dedi.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise görüşmede, Türkiye ve ABD arasındaki diyaloğun sürdürülmesinin önemine değinildiği kaydedildi.
GÖZLER LİDERLERDE
İkili ilişkilerin ve Suriye başta olmak üzere bölgesel gelişmelerin de ele alındığı toplantıda tarafların pozisyonlarında herhangi bir esneme olmaması gözlerin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Trump arasında G-20 Zirvesi bağlamında Japonya’da yapılacak görüşmeye çevrilmesine neden oldu. NATO’da da bu aşamadan sonra olası bir çözümün ancak liderler düzeyinde bulunabileceği görüşü hâkim. Türkiye, S-400 alımını egemenlik hakları kapsamında görüyor ve NATO sistemine entegre edilmesi söz konusu olmadığından İttifak’ın işleyişine olumsuz etki yapmayacağı görüşünde. ABD ise özellikle F-35 savaş uçaklarının Rus sistemiyle yan yana çalışmasını sakıncalı buluyor.
NATO içinde de iki önemli müttefik arasındaki gerginlik ciddi endişe yaratıyor. NATO ile Rusya arasında gerginlik düzeyinin yüksek olması da Türkiye’nin S-400’lere ilişkin olarak gündeme taşıdığı argümanların müttefikler tarafından kabulü üzerinde olumsuz etki yaratıyor. Son beş yıldaki NATO zirvelerinde üye ülkeler tarafından kullanılan sistemlerin İttifak standartlarına uygun şekilde birlikte çalışmasının kriter haline getirilmiş olması Ankara’nın adımının anlaşılmasını zorlaştırıyor.
