Koronavirüs tehdidi nedeniyle okullar bu hafta tatil. Önümüzdeki hafta uzaktan öğretim başlayacak. Ancak tatil haftasında tatil yapmayan okullar da var. Bu okullar yine her sabah kapılarını açıyor ama eğitim öğretim için değil üretim için. Şu an Türkiye’de 44 mesleki ve teknik Anadolu lisesinde yoğun şekilde temizlik maddeleri ve dezenfektan üretiliyor. Üretilen bu malzemeler ile 81 ilin talebine cevap verilmeye çalışılıyor.
Sorularımızı yanıtlayan Milli Eğitim Bakan Yardımcısı Mahmut Özer, “Nisan ayında 56 yeni meslek lisesinin daha üretime geçmesiyle 100 lisemizde üretim yapılıyor olacak” diyor. Şu andaki toplam üretim kapasitesinin 150 bin litre dezenfektan olduğunu, yakında hem bu kapasitenin yükseltileceğini hem de 37 okulda maske üretiminin de başlayacağını söyleyen Özer üretimin devam ettiği okullarda kimya öğretmenleri ve yöneticilerden oluşan 220 kişinin aktif görevde olduğunu belirtiyor. Bu okulların bazılarında öğretmen ve yöneticilerin dışında okul bazında sayıları 5 ile 20 arasında değişen öğrenci de sürece destek veriyor. Şu anda temizlik malzemesi ve dezenfektan üretiminin devam ettiği okullarda çalışan öğrenci sayısı yaklaşık 800. Üretim kapasitesinin artması, maske üretiminin de başlaması ve sürece katılan okul sayısının artmasıyla hem öğretmen hem de öğrenci çalışan sayısının da hızla artacağı öngörülüyor.
Bakan Yardımcısı Özer üretim sürecinde görev alan öğretmen ve öğrencilerin nasıl seçildiğine ilişkin sorumuzu ise şöyle yanıtlıyor:
Mesleki ve teknik Anadolu liselerinde öğrenim gören 12. Sınıf öğrencileri 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu’na göre beceri eğitimi ve staj kapsamında okulların üretimine katkı sağlıyorlar. Öğrencilerimizin okullarda çalışması için velilerinin de onayı olması gerekiyor. Döner sermaye mevzuatına göre öğretmen ve öğrenciler üretime katkı oranında ücret alıyorlar. Bu kapsamda öğretmenler asgarin ücretin iki katına kadar, öğrenciler ise asgari ücret kadar katkı payı alabiliyorlar.
MASKE VE TEK KULLANIMLIK ÇATAL BIÇAK ÜRETİMİ DE BAŞLIYOR
Maske konusunda da ilk üretimin Manisa İsmet İnönü Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde gerçekleştiğini ve bin adet hijyenik cerrahi maskenin piyasaya sunulduğunu ve 10 bin yeni sipariş alındığını belirten Bakan Yardımcısı Mahmut Özer sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Bu konuda uzun soluklu yatırım yapmak için kapasitemizi arttırmaya karar verdik. N95 standardında üretim yapan il sayısını üçten yediye çıkardık. Cerrahi maske üretecek il sayısını 21’e, okul sayısını da 37’ye çıkardık”
İlk maskeyi Manisa’da üreten bakanlık tek kullanımlık çatal, bıçak gibi ürünler de imal edecek. MEB, bunun için Türk Plastik Sanayicileri Araştırma ve Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) ile hareket edecek. PAGEV Gebze Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve PAGEV Halkalı Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde üretim yapılacak. Mesleki ve teknik Anadolu liselerinde tüm alanlarda yapılan üretimden 2019 yılında elde edilen gelir yaklaşık 400 milyon lira olarak gerçekleşti. Bu gelirin 30 milyonluk bölümünü temizlik ve hijyen ürünleri oluşturuyordu. Temizlik ve hijyen ürünlerinin 2020 yılı toplam gelirinde en büyük paya sahip kalem olması bekleniyor.
İLİN VE ÇEVRE İLLERİN TALEBİNİ KARŞILAMAYA ÇALIŞIYORUZ
Üretimin yoğun şekilde devam ettiği okullardan biri olan Zonguldak’daki Eren Enerji Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde, öğretmenleri tarafından ürünlerin nasıl yapılacağına dair eğitim alan 48 öğrenci, okul laboratuvarında imal ettikleri hipoklorit bazlı solüsyonu kentteki okullar, kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra gelen talep doğrultusunda Düzce ve Karabük’e gönderiyor. “Er-Kim” ismini verdikleri ürünün üretimini 30 tona çıkarmayı hedefleyen lise, dezenfektan taleplerini karşılamaya çalışıyor. Bölgenin ihtiyaçlarını değerlendirerek, çamaşır suyu, yüzey temizleyici, sabun ve bulaşık deterjanı üretimine başladıklarını söyleyen ve bakanlığın belirlediği okullar arasında yer aldıkları aktaran Okul müdürü Kamil Zoroğlu, şunları kaydediyor:
“Dezenfektan ürünler üretiyoruz, hem solüsyon tarzında hem de konsantre ürün şeklinde. İlimiz ve çevre illerin dezenfekte işini ilaç olarak biz yapacağız. Ortalama günlük 2-2,5 ton bazen 3 tona kadar çıkan üretimimiz olabiliyor.”
Kimya teknolojileri alan öğretmeni Ertuğrul Önal da alan şefi ve 48 öğrenciyle temizlik malzemelerinin üretimini yaptıklarını belirterek, “Geçen hafta Milli Eğitim Bakanlığımızın talimatıyla bize de bir görev verildi. Özel bir çözelti hazırlıyoruz. Bu çözeltileri ayın 13’ünden beri yapıyoruz. Şu anda 3 ilimize bu dezenfektasyonu veriyoruz. Kentimizin yanı sıra Düzce ve Karabük’ten talepleri aldık. Önümüzdeki günlerden itibaren onlara da sevk etmeye başlayacağız.” ifadelerini kullanıyor. Yoğun bir çalışma içerisinde olduklarını dile getiren Önal, okulların tatil olması nedeniyle öğrencileri özel veli izniyle çağırdıklarını ve çalışmaları sürdürdüklerini sözlerine ekliyor.
ELİMİZİ TAŞIN ALTINA KOYDUK
Şu anda temizlik malzemesi ve dezenfektan üreten 44 okuldan 7’si İstanbul’da. Bahçelievler’deki Kocasinan Şehit Samet Kırbaş Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi’nde çalışmaları yerinde izledik. Kimya bölümünden yedi öğretmen vardiyalı olarak çalışıyor. Günlük 5 ton dezenfektan üreten öğretmenler, ambalajlamayı da kendileri yapıyor. Gönüllü olarak üretime katılan öğretmenler “Bu milli bir görev, birilerinin yapması gerekiyor” diyerek şunları söylüyorlar:
Özlem Durulgan Bilge: Ülkemizin çok ihtiyacı var. Zaman birlik beraberlik zamanı. Biz de elimizi taşın altına koyup, ülkemiz için elimizden geleni yapmaya çalışıyoruz.
Saliha Uysal: Klor bazlı yüzey temizleyici dezenfektan üretimi yapıyoruz. Bu ulusal bir mücadele. Biz de üzerimize düşen görevi yapıyoruz.
Murat Akbudak: Gönüllü olarak çalışmaya devam ediyoruz. Bu milli bir görev, birilerinin yapması gerekiyor. Bu iş de bize düştü. Korkuyoruz ama yapacak bir şey yok.
Sibel Ülkü Özcan: Klor bazlı yüzey dezenfektanı üretiyoruz. Çalışmalarımıza yoğun bir şekilde devam ediyoruz. Umarız koronovirüs tehdidi bir an önce sona erer. İhtiyaç olduğu sürece üretime devam edeceğiz.
Leman Mutlu: Gerekli üretimleri yapıyoruz. Bu bize verilmiş bir görev. Bu bilinçle çalışıyoruz.
Hasan Zafer Güneş: Günlük 5 ton kapasiteyle solüsyonumuzu üretiyoruz. Etken madde klor. Riski bir dönemdeyiz. Evimde çocuklarım, ailem var ama ben de burada arkadaşlarımla toplum için çalışıyorum.
Emin Çıkrıkçı (Bahçelievler İlçe Milli Eğitim Müdürü): Günlük 10 ton kapasitemiz var. Şu anda 5 ton üretiliyor. İstenildiğinde bu kapasiteyi vardiyayı dörde çıkararak daha da arttırabiliriz. Çevredeki 10 ilçeye ürün gönderiyoruz. Başka illerden dahi ulaşanlar var. Belediyelerin talepleri de var.