OTOMOTİV sektörünün geneliyle paralel olarak 2019 yılının son çeyreğinde yükselişe geçen operasyonel kiralama sektörü de koronavirüsten nasibini aldı. İnsanların sokağa çıkmaması, uluslararası dolaşımın tamamen durması araç kiralamalarının da azalmasına sebep oldu. Koronavirüs etkileriyle sektörün zarar ettiği bilinirken, Hertz gibi dünyanın önde gelen markaları ise iflas isteği ile başvuru yaptı. TOKKDER Başkanı İnan Ekici, sektörün gelecekte kendine gelebileceğini, zarar edilse de borçlanmalar ile ilgili gerekli düzenlemeler yapıldığı sürece ve pandemi uzamadığı taktirde firmaların iflas etmeyeceğini vurguladı. Ancak günlük kiralama yapan büyük olmayan şirketlerin bu zararı kompanse etmezi zor görünüyor. Özellikle küçük ölçekli şirketler borçlarını ödeyemez noktaya geldi. Türk Lirası’nın döviz karşısında değer kaybetmesi ise kiralama yapacak olan tüketiciye fiyat artışı olarak yansıyor. Bu da kiralama sürelerini uzatıyor, dövizin düşük olduğu dönemde kiralama yapanlar sözleşmeyi sonlandırmak istemiyor.
POZİTİF BAŞLADI MARTTA DURDU
TOKKDER Başkanı, operasyonel araç kiralama sektörünün 2020 yılına ait ilk çeyrek verilerini de açıkladı. Mart ayının başından itibaren koronavirüs etkilerinin sektörde görülmeye başladığını dile getiren İnan Ekici, “Araç tedarikinde yaşanan sıkıntının etkisiyle birlikte, 2020 yılının ilk çeyreğini yüzde 5 daralma ve 264 bin adetlik araç parkıyla kapattık. İlk çeyrekte operasyonel araç kiralama sektörü olarak 1,3 milyar TL’lik bir yatırım gerçekleştirdik. 2019’un ilk çeyreğinde bu rakam 800 milyon TL idi. Mart’ın başına geldiğimizde, pandemi nedeniyle operasyonel araç kiralama müşterileri için beklemeye alma süreci başladı. Şirketler, zaten faizin düştüğü dönemlerde çok uygun fiyata kiraladıkları bu araçları, işleri kısmen daralsa da geçici bir durum olduğu inancıyla sözleşme süresinin bitmesine rağmen bırakmıyorlar. Dolayısıyla uzun dönemli kiralamada çok ciddi bir sorunun, pandemi çok fazla uzamadığı sürece, oluşmayacağı yönünde izlenimimiz var” dedi.
TURİZMİN DÜŞÜŞÜ ETKİLEDİ
İç ve dış hat uçuşlarının tamamen durması nedeniyle, günlük araç kiralama sektöründeki kaybın daha ciddi olabileceğini vurgulayan Ekici, “Günlük araç kiralama sektörünün iş hacminin yüzde 30’luk kısmını yabancı turistler veya yabancı iş adamlarının yaptığı kiralamalar oluşturuyor. Uçuşların neredeyse tamamen durmasından ötürü havalimanı ofislerinden yapılan araç kiralamalarında yüzde 90-95 seviyesinde düşüş var. Özellikle 15-20 günlük veya aylık kiralamalara bir rağbet var. Tabii bu durum, seyahat kısıtlamalarından dolayı yaşanan kayıp göz önüne alındığında ciddi bir artış değil. Mevcut durumda kısa dönem & günlük kiralama iş hacmi yüzde 50-60 daralmış durumda. Salgının kontrol altına alınması ve kontrollü yeni normale dönüşle beraber kısa dönem & günlük araç kiralamada bugüne göre bir büyüme bekliyoruz. Çünkü tüketiciler ulaşım ihtiyaçlarını günlük araç kiralamayla çözmek istiyorlar” şeklinde konuştu.
‘OPERASYONEL KİRALAMA DAHA AZ ETKİLENDİ’
FİLO kiralama yapan bir iki küçük kobi dışında araçlarını iade etmek isteyen olmadığını belirten Intercity Yönetim Kurulu Başkanı Vural Ak, “Bu dönemde özellikle günlük kiralama yapan şirketler krizden çok ciddi şekilde etkilendi bu da özellikle uluslararası dolaşımın durmasından oldu. Operasyonel kiralamada ise büyük şirketler araçlarını bırakmak istemiyor. İşler yeniden normale döndüğünde, araç kiralamak TL’nin kaybettiği değer yüzünden maliyetli olacak. Döviz arttığı için TL’ye endekslenen fiyatlar artış gösteriyor. İkinci el fiyatları da artan sıfır otomobil fiyatlarını takip ediyor. Şu anda duran tüm şirketler çok hızlı bir şekilde işlerini yerine koymak isteyecek. Klasik metotlara geri dönülecek, bu da haziran ayında çok hızlı bir mobilite ihtiyacı doğuracak” şeklinde konuştu.
TRENDLER DEĞİŞECEK
KORONAVİRÜS etkileri bir çok insanın yaşam tarzını değiştirirken artık birinci tercih, hijyen ve güvenlik haline geldiğini vurgulayan İnan Ekici, “Pandemiden sonra bir çok sektörde değişim olacak. Evden çalışma bir süredir gündemde olan bir şeydi ve biz de bunun uygulanabilir olduğunu gördük. Yeni dünyada müşteriler dezenfektasyon hizmetlerine önem veriyor. İnovasyonlar yapan, kendisini geliştiren firmalar kazananlar arasında olacak. Her aracın her müşteriden sonra temizlenmesi çok önemli ancak bu araç paylaşım sistemlerini etkiliyor. Saatlik kiralamalarla 30 TL kazanan araç paylaşımcılar, her seferinde dezenfektasyona benzer bir mebalağ ödüyor ve bu da zarar etmelerine sebep oluyor” dedi.
