Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerinden derlenen bilgilere göre, cari işlemler hesabı, mayısta 151 milyon dolar fazla verirken, 12 aylık cari açık 2 milyar 370 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Böylece yıllıklandırılmış cari açık, Şubat 2003’ten bu yana gördüğü en düşük seviyeye inmiş oldu.
Öte yandan ekonomi yönetiminin aldığı önlemler ve ekonomideki dengelenme süreci çerçevesinde yıllıklandırılmış cari açık 12 aydır kesintisiz azalışını sürdürdü. Ekonomistler, haziran ayında da cari açıktaki gerilemenin süreceğini ve yıllıklandırılmış açığın kapanacağını tahmin ediyor.
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, yıllık açıkta düşüş eğiliminin korunduğunu belirterek, haziran ayına ilişkin dış ticaret verilerinin yıllık açığın sıfıra yakın seviyelere inebileceğine işaret ettiğini söyledi.
Gelişmeler sonrası 2019 sonu cari açık tahminlerini 13,5 milyar dolardan 9,5 milyar dolara revize ettiklerini aktaran Tokalı, “Dış açıktaki sert düşüş ve turizm gelirlerinde yıllık artış ana destekleyici unsurlar. Petrol fiyatlarında mevcut seviyelerin korunması da cari açıktaki düşüşün hızı açısından önemli.” ifadelerini kullandı.
Tokalı, 2017 sonunda yüzde 5,6 düzeyinde olan ancak 2018’i yüzde 3,5 seviyesinde tamamlayan cari açık oranının 2019 sonunda yüzde 1,3’e kadar inebileceğini dile getirdi.
“ALTIN TİCARETİNDEKİ GERİLEME EĞİLİMİ DEVAM EDEBİLİR”
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi de son 12 aylık cari açığın gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranla yüzde 0,3’üne gerilediğine işaret etti.
Haziran ayı gümrük dış ticaret öncü verilerinin, geçen yıla göre çok daha düşük dış açığa işaret ettiğini belirten Bürümcekçi, “Bu gelişme son 12 aylık cari fazlanın haziranda 0,1 milyar dolar civarına gelebileceğini düşündürmektedir.” diye konuştu.
Bürümcekçi, cari açıkta mayıs ayında gözlenen iyileşmede, dış ticaret açığının geçen yıldan düşük açık ve hizmetler dengesinin yüksek fazla vermesinin ana etken olduğuna dikkati çekerek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dış ticaret açığı mayısta yıllık bazda yüzde 76,5 azalmıştı. Buna ek olarak, hizmetler dengesi içinde turizm gelirlerinin geçen yıla göre yüzde 12,1’lik artış göstermesine karşılık, turizm giderleri yıllık bazda yüzde 1,2 azalması net gelirleri yükseltti. Bavul ticaretinde yıllık bazda yüzde 5’lik artış gözlemlenirken, taşımacılık gelirleri yüzde 13,9 yükseldi. Finansman tarafında cari fazla ve net hata-noksan girişi ile resmi rezervlerde 3 milyar dolar artış gözlendi. Önceki yıl cari açığı artıran faktörlerin başında gelen enerji ticaretindeki gelişmelerin devam edip etmeyeceği kritik görünürken, petrol fiyatlarının son dönemdeki gerileme ile 2018 yılı ortalaması olan 72 doların altına inmesi cari açığı azaltıcı etki getirebilir. Altın ticaretinde ise geçen yıl beş ayda verilen 7,1 milyar dolar net açık bu yıl aynı dönemde 3,1 milyar dolara gerilemiştir. Bu eğilim de devam edebilir.”
Bürümcekçi, turizm gelirlerinin ve turist sayısının artış eğilimini koruması ile cari dengenin toparlanma göstermeye devam edeceğini belirterek, “AB pazarı ve genel olarak küresel çapta büyümenin 2018 ilk yarısında güçlü seyretmesi ihracat açısından destekleyici olmuştu, bu bağlamda bu bölgelerde gözlenen yavaşlamanın ihracat artış hızımızı da yavaşlattığı izlenmektedir. Bu doğrultuda, 2019 sonu tahminimizi 2 milyar dolar açığa revize ederken, bu tahmin üzerinde risklerin aşağı yönde devam ettiğini belirtmeliyiz.” ifadelerini kullandı.
“CARİ İŞLEMLER DENGESİNDEKİ GERİLEMENİN DEVAM ETMESİNİ BEKLİYORUZ”
İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya ise nisan ayında yaşanan 4,4 milyar dolarlık portföy çıkışından sonra mayısta 1,5 milyar dolarlık portföy girişi olduğunu belirtti.
Yaz aylarındaki verilerle birlikte yıllık bazda cari fazlanın görülebileceğini kaydeden Yalçınkaya, “Yıl genelinde cari işlemler dengesindeki gerilemenin devam etmesini bekliyoruz. Yaz aylarında yıllık bazda cari fazla görebiliriz ancak sonbahardan itibaren şirketlerin borç ödemelerinin de etkisiyle yine yıllık bazda negatife dönülebileceği düşüncemizi koruyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.