SON dönemde artan seller, orman yangınları, hastalıklar, sıcak hava dalgaları ve kuraklık gibi küresel iklimdeki büyük değişim dünyanın geleceğini de tehdit ediyor. Avustralya’daki orman yangınları ile neden olduğu tehlikenin büyüklüğü konusunda bir kez daha kendisini gösteren iklim değişikliğinin etki alanlarından biri de tarım faaliyetleri ve gıda güvenliği. Doğu Afrika’da 2 aydır yaşanan çekirge istilasının da en önemli nedeni olarak iklim değişikliği gösteriliyor. Buna göre Hint Okyanusu’ndaki sıcak ve soğuk su sirkülasyonundaki farklılıktan kaynaklanan akıntı kutuplaşması (Indian Ocean Dipole, IOD) hem Afrika’daki iklim olaylarını hem de Avustralya’daki iklim koşullarını etkileyen en önemli unsur olarak gösteriliyor.
BENZERİ GÖRÜLMEDİ
Bu değişimin tetiklediği ve Somali, Kenya ve Etiyopya gibi ülkeleri etkisi altına alan çekirge salgını Afrika Boynuzu olarak tanımlanan bölgedeki tüm gıda güvenliğini riske atıyor. Şöyle ki Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre şimdiye kadar ‘benzeri görülmemiş bir tehdit’ olarak tanımlanan salgın kapsamında günde 150 kilometre hızla yayılım gösteren istilacı çekirgeler sadece Kenya’da bir günde 85 milyon kişiye yetecek kadar gıdayı tüketti. FAO’nun raporuna göre bu salgın dünyada yaklaşık 800 milyon insanın geçim kaynaklarına zarar verme riski taşıyor. Uzmanlar istilayı durdurmak için ‘çekirgeleri yiyin’ tavsiyesinde bulunmuştu. Yaşanan salgın, Afrika Boynuzu’nda son 25 yılda,
Kenya için ise son 70 yılda yaşananların en kötüsü olarak tanımlanıyor.
TÜRKİYE DE RİSK ALTINDA
Uzmanlara göre çekirge istilası küresel ısınmanın etkilerinin yaşandığı Türkiye için de büyük risk oluşturuyor. Yakın dönemde ani hava değişimlerine bağlı olarak Şanlıurfa başta olmak üzere çok sayıda bölgede yaşanan çekirge istilaları sonucunda tarım ürünleri zarar görmüş ve Türkiye’nin büyük bölümüne gönderilen gıda ürünlerinin fiyatlarında da değişimler yaşanmıştı. Geçmişte yaşanan çok sayıda çekirge istilası sonucunca bölgesel kıtlıklar meydana gelmişti.
ÇEKİRGE TEHDİDİ ALTINDAKİ ÜLKELER
Hindistan, İran, S. Arabistan, Pakistan, Umman, Uganda, G.Sudan
YAYILMANIN ARTMASI BEKLENİYOR
FAO Kıdemli Salgın Tahmin Sorumlusu Keith Cressman: “Çölde yaşayan çekirgelerin doğaya adaptasyonu, bu türün popülasyonu ve göç hareketleri üzerinde hava koşulları ve çevresel etmenlerin etkisini artırıyor. Tarihsel olarak, Hint Okyanusu’nda oluşarak Arap Yarımadası ve Afrika Boynuzu’nda yağışa dönüşen siklonlar çöldeki çekirge istilası felaketine yol açtı. Son birkaç yıldır, yaz döneminin başında ve sonunda meydana gelen siklonların sıklığında önemli artış yaşanıyor. Örneğin, çoğu yıl yalnızca bir ya da iki kez meydana gelen siklon sıklığı, 2019 yılında 8’e çıktı. Etiyopya, Somali ve Kenya’yı içeren Afrika Boynuzu’nda, ölçeği ve sayısı oldukça yüksek olan çöl çekirgesi istilasına 2018’de gerçekleşen 3 adet ve 2019’da gerçekleşen 2 adet siklon etkili oldu. Bu eğilimin devam etmesi durumunda, Afrika Boynuzu’nda ortaya çıkan çöl çekirge istilalarının artması bekleniyor.”
ÇEKİRGE SALGINI NEDEN OLDU
Ekim 2019’dan bu yana Afrika Boynuzu’nu etkisi altına alan şiddetli ve düzensiz yağışlar.
Bölge bu yıl ortalamanın yüzde 300 üzerinde yağış aldı.
Şiddetli yağış ve seller doğal dengeyi bozdu.
Okyanus akıntılarındaki sıcaklık değişimi.
Sera gazlarındaki artış.
Bahar aylarının gelmesi ile birlikte mevsim koşullarının istilaya ortam sağlaması.