CNN televizyonu haberini, merkezi hükümetin yönetmeliğine ve Çin merkezli iki üniversitenin paylaştığı duyurulara dayandırdı, ancak duyuruların internetten kaldırıldığı bildirildi.
Duyurulara göre, Covid-19 ile ilgili akademik araştırmalar yayınlanmadan önce ek incelemeden geçecek. Virüsün kökenine dair araştırmalarsa daha detaylı incelemenin ardından merkezi hükümet yetkililerinin onayına sunulacak.
Covid-19 vakalarının klinik analizini anakaradan araştırmacılarla işbirliği içerisinde Şubat ayında uluslararası bir tıp dergisinde yayımlatan Hong Konglu tıp uzmanı David Hui Shu-cheong, çalışmasının böyle bir onay sürecinden geçmediğini aktardı.
Yayın kuruluşu, Çin hükümetinin koronavirüs salgınının kökeni hakkındaki tartışmaları yönlendirebilmek için bu adımı atmış göründüğünü yazdı.
Hükümet söylemi bilimsel bulgularla çelişmeye başladı
Çinli araştırmacılar Ocak ayından beri önde gelen uluslararası tıp dergilerinde Covid-19’a ilişkin bir dizi çalışma yayımladı.
Ancak özellikle ilk koronavirüs vakalarındaki bulgular – örneğin insandan insana geçişin ilk ne zaman olduğu – hükümetin resmi açıklamalarının sorgulanmasına yol açmıştı.
İsminin gizli kalması koşuluyla yayın kuruluşuna konuşan bir Çinli araştırmacı, “Bence Çin hükümetinin anlatılanları kontrol etmek için gösterdiği koordineli bir çaba” dedi ve ekledi:
“Bu hastalığın kökenini araştırmak için yapılacak objektif bir çalışmaya izin vereceklerini sanmıyorum.”
CNN’in ulaştığı Çin Dışişleri Bakanlığı yetkilileri yorum yapmadı.
Eğitim Bakanlığı’nın bilim ve teknoloji bölümünün yayımladığı yönetmeliğe göre, virüsün kökenine dair akademik makaleler önce üniversitelerdeki akademik komitelerde onaylanacak, ardından Eğitim Bakanlığı’nın teknoloji ve bilim bölümüne gönderilecek, daha sonra ise Devlet Konseyi altında oluşturulan ekip tarafından incelenecek. Akademik makaleler bu ekip tarafından onaylandıktan sonra basılabilecek.
Covid-19 ile ilgili diğer makaleler üniversitelerin akademik komiteleri tarafından incelendikten sonra yayımlanabilecek.
Yönetmeliğin, Devlet Konseyi ekibinin 25 Mart’taki toplantısında aldığı kararlara dayandırıldığı belirtiliyor.
CNN, belgenin ilk olarak ülkenin önde gelen üniversitelerinden biri olan Fudan Üniversitesi’nin internet sitesinde Cuma günü yayınlandığını söylüyor.
CNN, duyurunun altındaki telefon numarasını aradığında, Eğitim Bakanlığı’nın bilim ve teknoloji departmanından bir çalışanın yönetmeliği doğruladığını, ancak kamuya açık olmaması gerektiğini, bölüm içi bir bilgilendirme olduğunu söylediğini aktarıyor.
Birkaç saat sonra ise sayfanın kaldırıldığı yazıyor.
CNN, Vuhan’daki başka bir üniversitenin de duyuruyu yayınladıktan bir süre sonra kaldırdığını aktarıyor.
‘Çin virüsü’ tartışması
Aralık ayında Çin’in Vuhan kentinde ilk koronavirüs vakası görülmüş ve virüsün muhtemelen bir vahşi hayvan pazarından kaynaklandığı bildirilmişti. Çinli ve Batılı araştırmacılar, virüsün muhtemelen yarasalarda ortaya çıktığını ve başka bir hayvan aracılığıyla insanlara geçtiğini bildirmişti.
Çinli yetkililer ve resmi basın, virüsün kaynağı konusunda kesin bir sonuca varamadıklarını kaydediyorlar.
ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni tip koronavirüsü “Çin virüsü” olarak tanımlamasının ardından, Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, sosyal medyada dile getirilen, virüsün ABD’de ortaya çıktığı ve Çin’e ABD ordusu tarafından getirildiği komplo teorisini tekrarlayarak, Amerikalı yetkililerden açıklama talep etmişti.
Çinli yetkililer koronavirüs ilk görüldüğünden beri Dünya Sağlık Örgütü ile iletişim halinde olduklarını kaydederek, gerçekleri örtbas etmeye çalıştıkları iddialarını yalanlıyor.
