Bu yıl 4.’sü düzenlenen “Dirençli Kentler ve Kentin Dönüşümü” temasıyla Kartepe Doruğu, Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın özel oturumuyla son buldu.
“HER YER DÜZENSİZLEŞTİ”
Gerçekleştirilen oturumda, “Kadim Kentlerden Günümüze” teması ele alındı. İstikrarsız endüstrileşmenin getirmiş olduğu sistemsiz kent yapısını eleştiren İlber Ortaylı, “Bursa Ovası’nda sahiden her yer düzensizleşti. Ünlü Bursa şeftalisi gitti, millet unuttu. Parayı yemedikten sonra tabiatın hoşluklarından istifade edemedikten sonra zenginlik ne işe yarar” diye konuştu.
“LİSEDEN SONRA TARİH OKUNMAZ”
Özel bölümün kurduğu okulların devlet okulları kadar yeterli olmadığını söyleyen İlber Ortaylı, “Sanayi gelişiyor. Bunu devlet yapıyor. Özel kesim olmasa bile devlet devam diyor. Hala özel kesimin kurduğu okullar öbürleri kadar olamıyor. İşler; İTÜ, ODTÜ mühendisi ile yürüyor. Robert Koleji’nde okuyan öğrenci de, Afyon Lisesi’nde okuyan öğrenci de geliyor. Türkiye’nin idari tarihine bakarsanız bu durum daima böyleydi. Liseden sonra tarih okunmaz. Memleketin yapısı buna müsait değil. Gidecek, tıp yahut filoloji okuyacak. Daha sonra tarihten devam edecek. Bu türlü bir memlekette sanayi kuruluyor” formunda konuştu.
“EN SÜRATLİ KALKINAN ÜLKE BURASI”
İran’ın en süratli kalkınan ülkelerden biri olduğunu söyleyen Ortaylı, “Etrafımızdaki ülkelere nazaran en süratli kalkınan ülke burasıdır. Petrol ülkesi olan İran, elektrifikasyonunu yeni tamladı. Biz 1970’li yıllarda bitirdik. İran’da da teknik adamlar var. Entelektüel bir halk da var ama orası daha artık aydınlatıyor. Lenin ihtilal yaptığında, ‘Komünizm eşittir Sovyet iktidarı artı memleketin elektrifikasyonudur’ dedi. Beşerler gelmiş ve burada bir şeyler yapmışlar, bu çok kıymetli. 70’lerde bu iş bitmiş ve Türk köylerine elektrik gelmiştir” tabirlerini kullandı.
“PANİK BİREBİR HALDE DEVAM EDECEK”
Kentlere çekilen göçün cehalet olduğunu söyleyen Ortaylı, “Maalesef mazide, askeri bir dürtme Türkiye’nin endüstrileşme gereksinimini iki misli arttırmıştır. Bunun için Türkiye kendi etrafını tahrip etmiş, endüstrileşmiş ve çok derecede bir göç başlamıştır. Kentlere göç çekmek bir cehalettir. Bereketli bir ülkede açımdan öleceğim, bu türlü bir şey olabilir mi? Kentleri düzenlememizin vakti geldi. Birinci evvel şu zehirli mıntıkaları temizlemeliyiz. Ünlü Bursa şeftalisi gitti, millet unuttu. Parayı yemedikten sonra tabiatın hoşluklarından istifade edemedikten sonra zenginlik ne işe fayda. Peynirimizin küfü eski küf değil. Yediğimiz otlar eski otlar değil. Bunların ortasında para kazanmanın bir manası kalmıyor. Dünya değişmedi. Birebir panik birebir formda devam edecektir. Bu, kendi bulunduğumuz çevreyi yok etmemizi gerektirmiyor. Onunla yaşamalıyız ve onu ıslah etmeliyiz. Şu an Dünya’daki en ülkü kent Roma’dır” halinde konuştu.
