İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) sebebiyle tedarik zincirinde dünyanın Türkiye’yi “B planı” olarak gördüğünü belirterek, “Çin’den mal temin edemeyenler, Türk şirketlerine yöneldi. Yıllardır aramayan müşteriler, aramaya ve sipariş geçmeye başladı. Hazır giyimden promosyona, birçok sektörümüzde gelen siparişleri karşılamak üzere mesailer artırıldı.” dedi.
Avdagiç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, koronavirüsün Çin’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıktıktan sonra tüm dünyaya yayıldığını hatırlatarak, Türkiye’de yaklaşık 2,5 ay sonra ilk vakanın görülmesinde Sağlık Bakanlığı’nın zamanında aldığı tedbirlerin önemli etkisi bulunduğunu kaydetti.
Sağlık Bakanlığı’nca oluşturulan Bilim Kurulu’nun etkin ve sonuç odaklı çalışmalar gerçekleştirdiğini aktaran Avdagiç, pek çok can alan virüsün dünyada ve Türkiye’de en az kayıpla silinip gitmesini temenni etti.
Avdagiç, Türkiye’nin aldığı tedbirlerin çok yerinde olduğunu belirterek, “Bu tür vakalarda önlemlerin yanı sıra bir şeye daha dikkat etmeliyiz. Koronavirüse karşı psikolojik mağlubiyet içine girmemeliyiz. Çünkü bu aynı zamanda psikolojik bir savaştır. Şunu hatırlatmak isterim; hastalığın Çin’den sonra en çok görüldüğü İran ve İtalya, Çinlilerin iş amaçlı yerleşik bulunduğu ülkeler Türkiye’de ise böyle bir durum söz konusu değil.” şeklinde konuştu.
Koronavirüsten kaynaklanan sorunların sağlık boyutunun ötesine geçtiğine işaret eden Avdagiç, şunları kaydetti:
“Dünya sistemi adeta bu virüs üzerinden test ediliyor. Salgın ve karantinalar nedeniyle Çin, sanayi üretimini yarı yarıya kısmak zorunda kaldı. Dünya üretimindeki payı, tek başına yüzde 20 olan bu ülkeden ara malı temininde aksaklıklar yaşanılıyor. Dünyanın üretim platformu Çin’den yeteri kadar ara malı temin edilemez olunca Güney Kore ve Japonya gibi ülkelerde dahi fabrikalar kısmi olarak faaliyetlerini durdurdu. Bu süreçte, Türkiye dünyada bir ‘B planı’ olarak görüldü. Çin’den mal temin edemeyenler, Türk şirketlerine yöneldi. Yıllardır aramayan müşteriler aramaya ve sipariş geçmeye başladı. Hazır giyimden promosyona, birçok sektörümüzde gelen siparişleri karşılamak üzere mesailer artırıldı.”
“KORONAVİRÜSÜN EKONOMİYE ETKİLERİNE KARŞI HAZIRLIKLI OLMALIYIZ”
Şekib Avdagiç, ekonomide dengelerin bu dönemde çok iyi gözetilmesi gerektiğini vurgulayarak, Türkiye’de diğer ülkeler gibi yaygın bir şekilde görülmese de koronavirüsün ekonomiye etkilerine karşı hazırlıklı olunması gerektiğini söyledi.
Avdagiç, İTO olarak koronavirüse ilişkin ciddi bir çalışma içinde olduklarını ifade ederek, “Hükümetin açıklamalarını dikkate alarak seyahatleri sınırlandırdık. 2020 fuar takvimimizde yer alan Tacikistan ve Etiyopya 1. Türk Ürünleri Fuarları ile Gana 2. Türk Ürünleri Fuarı’nı erteledik.” dedi.
Türkiye ekonomisinin güçlü, üretken ve nüfus ortalamasının da oldukça genç olduğuna dikkati çeken Avdagiç, bu üstünlüklerin koronavirüsün ekonomiye ciddi zarar vermesini önleyeceğini kaydetti.
Virüsten dolayı ekonomide ani duruşlar beklemediklerini aktaran Avdadiç, şöyle konuştu:
“İş dünyasından ve üyelerimizden şunu istiyoruz; koronavirüs sebebiyle dünyada oluşan yeni üretim koşullarına hızla adapte olun. İşlerinizi aksatmayacak şekilde yurt dışı temaslarınızı, yurt dışındaki tedarikçi ve müşterilerinizle sürekli iletişim halinde, en uygun seviyede tutun, optimize edin. Teknolojiyi aktif bir şekilde kullanın. Risk analizlerini iyi yapın. Koronavirüsten dolayı ortaya çıkan süreci yakından izleyin. İşlerinize yönelik önlemlerinizi de buna göre alın. Koronavirüsün merkezi Çin’de yılın ilk 2 ayında ihracat yüzde 17,2, ithalat da yüzde 4 düştü. Yani toplam dış ticarete etkisi yüzde 20’ler civarında oldu. Gelişmelere bir de bu açıdan bakalım.”
Dünya çapında görünen konteyner sıkıntısı ve limanlardaki gecikmelerin Türkiye’nin dış ticaretini etkilediğini ifade eden Avdagiç, “Karantinaların ve diğer engellemelerin etkisiyle giden konteynerların geri dönüşünde sıkıntılar yaşanıyor. İhracatçılar konteyner bulsa gemi, gemi bulsa konteyner bulmakta zorluk çekiyor. Bu bizim için önemli bir sorun.” dedi.
Dünyada koronavirüsün yol açtığı olumsuzlukların petrol fiyatlarına da yansıdığını belirten Avdagiç, şu ifadeleri kullandı:
“2020’ye 66 dolardan başlayan ülkemizde de kullanılan Brent tipi petrol, varil başına 32 dolar seviyesine geriledi. Böylece petrol fiyatı, 70 günde yarı yarıya düşmüş oldu. Türkiye’ye yansıması için şunu söyleyebiliriz; fiyatlardaki gerileme, enerji ithalatımızda da gerilemeyi beraberinde getirecektir. Petrol fiyatlarındaki gerileme doğal gaz faturamıza ise her zaman olduğu gibi 6 aylık gecikme ile yansıyacak. Önce petrol, ardından doğal gaz ithalatımızda, dolar bazında gerileme bekliyoruz. Ayrıca birçok ürünün ham maddesi olan petrol fiyatındaki gerileme, enerji dışındaki fiyatların inmesine de sebep olacaktır. Dolayısıyla 2020’nin bundan sonrasında petrol fiyatları düşük kalmaya devam ederse Türkiye’nin ithalatında dolar bazında düşüş olacaktır. Genel ithalatımızda, enerji ithalatımızdaki düşüşün en az iki katı kadar düşüş bekliyoruz.”
“ÇÖZÜMÜN BİR PARÇASI OLMAYA KARARLIYIZ”
İTO Başkanı Avdagiç, Çin’in ister istemez tedarikte kuvvetten düştüğü bir süreçte dünyanın Türkiye’yi “B planı” olarak görme eğiliminde olduğunu belirterek, “Bu dönemde ticari ahlaktan hiç ödün vermeden, güvenilir tedarik ülkesi olarak öne çıktığımızda, koronavirüs sonrasında dünya bizi ‘A planı’ olarak görmeye başlayacaktır.” dedi.
Göçmen sorununda Türkiye’nin verdiği güçlü mesajların benzerinin koronavirüs testinden geçen dünyaya ticaret alanında da verilmesi gerektiğini ifade eden Avdagiç, İstanbul iş dünyası olarak bu zorlu dönemde sorunların değil, çözümün bir parçası olmaya kararlı olduklarını söyledi.