Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Kendisine hürmeti olmayanın diğerine hürmeti olmaz. Lakin o öz hürmet hiçbir vakit diğerlerine karşı bir kibre ve saygısızlığa dönüşmeyecek. Bu altın oranı yakaladığımız oranda ‘Kendini bil, kendini bilen Rabb’ini bilir’ prensibine, hikmetine, sırrına, yakınlaşmamız, ulaşmamız, vasıl olmamız elbette mümkün olacaktır.” dedi.
Kalın, Medeniyet Üniversitesi İnsan Hak ve Hürriyetleri Kulübünün, İstanbul Medeniyet Üniversitesinin Aşık Paşa Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen “Heybemdeki Ömür” isimli iftar programı ve gençlik söyleşisine katıldı.
Bugün hoş bir açılışta bulunma imkanı olduğunu söz eden Kalın, Ayasofya Mescidi’nin yanında Fatih Medresesi bulunduğunu ve buranın İstanbul’un İslam kenti haline gelişinin kilometre taşlarından biri olduğunu söyledi.
Fatih Medresesi’nin tarihini anlatan Kalın, buranın, Ali Kuşçu’nun, Molla Hüsrev’in ders verdiği tarihi bir yer olduğunu vurguladı.
Kalın, “Oranın yine restore edilmiş halini görmek ve açılışını yapmak büyük bir mutluluktu. Emeği geçen herkese teşekkür etmek istiyorum. Olağan ki öncelikle Cumhurbaşkanımızın bu husustaki sahiden çabaları, bu bahislere verdiği değer hamdolsun bu formda tezahür ediyor. Ayasofya’yı her ziyaret ettiğimizde, alnımızı her secdeye götürdüğümüzde orada tekrar şükre vesile bir hal ve bir yer ile kavuşmanın, buluşmanın memnunluğunu yaşıyoruz.” diye konuştu.
Kendisine “Heybemdeki Ömür” programını önerdikleri vakit öyküsünü de anlatmak istediğini tabir eden Kalın, bir üniversite öğrencisinin bir mektupla, çok hoş bir Türkçeyle kendisini bu programa davet ettiğini söyledi.
Kalın, yazılan mektup ve davetten ötürü teşekkür etmek istediğini belirterek, şöyle devam etti:
“İnsanın alışılmış kendisinden bahsetmesi çok kolay bir şey değil. Beşerler kolay olduğunu zannederler fakat değil. Neden? Zira aslında hiçbirimiz bir yalnız ada değiliz. Hepimiz bir büyük gerçekliğin, hakikatin kesimiyiz. Bizim medeniyetimizde yalnızca bizde de değil olağan aslında Hint, Çin, kadim Mısır medeniyetinde hatta kadim Yunan medeniyetinde insan daima büyük bir bütünün modülü olarak görülmüş, tanımlanmış, kendini de bu bütünün içerisinde anlamlandırmaya çalışmış bir öznedir.”
“İnsanın kendini bilmesi kolay bir iş değildir”
Bazen öteki denilen şeylerin insanı zenginleştirdiğine vurgu yapan Kalın, niyet tarihinde iki değerli önerme, buyruk ve ünlem olduğunu anlattı. Kalın, şöyle konuştu:
“Birincisi ‘Kendini bil’ kelamı, buyruğu, tavsiyesi ve buyruğudur. İkincisi de daha sonra İslam medeniyetinin geliştirerek, bir cümle ekleyerek kemale erdirdiği ‘Kendini bilen Rabb’ini bilir’ tabiridir. Varlığa, eşyaya, tabiata, olaylara, tarihe, kültüre, sanata ait ne öğrenmek istiyorsan öğren ancak son analizde bütün bunların hülasası seni ‘ben’ bilgisine götürmelidir. Ben bilgisinin karşılığını vermeyen bilgi sizde malumat olmaktan öteye geçemez. Kainatı araştırırsınız, hadiseleri incelersiniz, siyasi, toplumsal olayları analiz edersiniz lakin bütün bu bilgiler size ‘Ben kimim?’ sorusunun yanıtını vermezse bu sizin için bir malumat olmaktan, bir bilgi yükü olmaktan öteye geçemez. Son analizde bütün bu bilgilerin gayesi da insanın kendini bilmesidir. İnsanın kendini bilmesi kolay bir iş değildir. Bir ömürlük bir maceradır, bir seyahattir, bir seyirdir, bir gayrettir o. İnsanın kendisini ‘Ben şuyum’ diye tanımlayıp bir yerde sabitlemesi ne mümkündür ne de makuldür.”
İnsanın kendisini bilmesinin, ideolojinin, fizik bilimlerin, sanatın, fikrin, matematik bilimlerin, akademik çalışmaların hepsinin merkezinde olan temel mevzu olduğunu vurgulayan Kalın, kadim Yunan fikrini doruğa taşıyan en kıymetli düşünürün Sokrates olduğunu söyledi.
Eflatun’un hocası olan Sokrates’le ilgili bilgi veren Kalın, “Sokrates’e kadar kadim Yunan’ın temel ideoloji ve araştırma konusu kozmosun nasıl ortaya çıktığı sorunudur. Sokrates’le birlikte bütün bu sorulara bir diğer ancak çok temel bir soru eklenir. ‘Ben kimim?’ Kozmosu anlamaya çalışıyorum. Cihanın nasıl çalıştığını, fizik, kimya, tabiat kurallarını anlamaya çalışıyorum fakat bütün bu bilginin sonuncu gayesi, ben kimim sorusuna yanıt vermek olmalıdır.’ diyen Sokrates, kadim Yunan niyetinde bir dönüm noktasını temsil eder.” sözlerini kullandı.
Kalın, ideoloji, niyet ve tasavvuf geleneğinde sohbet etmenin ehemmiyetine işaret etti. Sokrates’in sohbetlerini de anlatan Kalın, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kendini Bil’ tabiri Sokrates üzere bir bilge adamın dahi canı değerine verdiği bir gayret ise bizim kendimizi bilmekle ilgili gayretimizin, uğraşımızın de çok ciddiye alınması gerekir. İslam kanısı, kadim Yunan’ın ‘Kendini bil’ cümlesine bir diğer cümle ekledi. Formülü farklı bir biçimde söz etti ve dedi ki ‘Kendini bilen Rabb’ini bilir.’ Bazen hadis olarak da nakledilen lakin büyük ihtimalle bir hikmetli kelam olarak kabul edebileceğimiz, kadim Yunan’ın yüzlerce yıl üzerinde baş yorduğu sıkıntıyı diğer bir bağlamda yine söz etti. Kendini bilen Rabb’ini bilir. Kendini bilmek, her vakit kendinin ötesindeki bir varlığa açılmaktır.
İnsan kendi ötesindeki bir varlığa açıldığı oranda, kendi gerçekliğini, hakikatini gerçekleştirebilen bir varlıktır. Kendimizi içimize kapattığımızda daralmamız, küçülmemiz, fosilleşmemiz ve içeriden tükenmemiz kaçınılmaz hale gelir. Kendimizi ötekine, diğerine, cihana, tabiata, varlığa, kozmosa, meta kozmosa açabildiğimiz oranda kendi özümüzü gerçekleştirme talihimiz olur. Bu bir tohumun toprağa ekilmesi üzeredir. Tohumu toprağa niçin ekersiniz? Topraktan çıksın, aşağıya kök salsın, göğe kısımlarını uzatsın. Tohum tohum olarak kalsaydı hiçbir vakit ağaç olamayacaktı. Ağacı üretemediği için de tohum olamayacaktı. Tohumun maksadı, bulunduğu toprağın derinlerine ve semaya yanlışsız yükselmesi yani açılması yani kendinin ötesindeki varlık mertebelerine hakikat yürümesidir.”
“Öz inanç asla altı boş bir gurura ve kibre dönüşmeyecek”
İnsanın kibre kapılmadan öz itimat sahibi olması ve diğerlerini küçümsemeden öz sevgisine sahip olması gerektiğini belirten Kalın, kimseyi aşağılamadan, kimseden kendisini üstünden görmeden kendi yaptığına hürmet duymanın kıymetini vurguladı.
Kalın, “Elbette kendimizi seveceğiz, kendisinden nefret eden insanın keyifli olması mümkün müdür? Elbette kendimizi seveceğiz lakin bu sevgi diğerlerini sevmenin önüne geçmeyecek. Diğerlerini küçümsemek manasına gelmeyecek. Öz inanç asla altı boş bir gurura ve kibre dönüşmeyecek. Elbette yaptığımız şeye inancımız ve itimadımız tam olacak. Elbette öz itimat olmadan hayatta hiçbir şey gerçekleştirmemiz mümkün değil. Fakat o öz itimat asla bizim diğerlerini küçümsememiz, aşağılamamız, hafife almamız manasına gelmeyecek. Elbette öz hürmetimiz olacak. Kendimize bir hürmetimiz olacak. Kendisine hürmeti olmayanın diğerine hürmeti olmaz. Lakin o öz hürmet hiçbir vakit diğerlerine karşı bir kibre ve saygısızlığa dönüşmeyecek. Bu altın oranı yakaladığımız oranda ‘Kendini bil, kendini bilen Rabb’ini bilir’ unsuruna, hikmetine, sırrına, yakınlaşmamız, ulaşmamız, vasıl olmamız elbette mümkün olacaktır.” sözlerini kullandı.
Aklı ve kalbi kullanarak hareket etmenin değerine işaret eden Kalın, “Var olmak fakat ben idrakiyle mümkün olur. Zira Arapçada beden, varlık sözü bulmak ve bulunmak demektir. Fakat bulanlar gerçek manada var olurlar. Bulmak ve bulunmak ise fakat idrak ve şuurla olur, farkındalık ile olur. Aklımızı kullanarak olur. Aklı ve fazileti bir ortaya getirip âlâ bir hayata sahip olduğumuz vakit olur. Münasebetiyle benim bir ömür heybemden sizinle paylaşabileceğim birkaç cümle bundan ibaret.” biçiminde konuştu.
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Rektörü Gülfettin Çelik, konuşmasının sonunda Kalın’a ikram takdim etti.
Kalın, iftar programında gençlerle sohbet edip, kitaplarını imzaladı.
