DEAŞ’ın lideri Ebubekir el Bağdadi’nin (48) Suriye’nin İdlib vilayetinde cumartesiyi pazara bağlayan gece ABD özel operasyonu ile öldürülmesinin yankıları sürüyor. Bağdadi’ye hangi istihbarat kaynakları ile ulaşıldığı konusunda tartışmalar sürerken, yakalanan DEAŞ üyesi bir isim öne çıktı. Ebubekir el Bağdadi’nin üst düzey yardımcısı ve dini konulardan sorumlu 55 yaşındaki İsmail el İthavi 8 Şubat 2018’de Türkiye’de yakalanmıştı. İngiliz Reuters Ajansı’na göre İthavi’nin verdiği bilgiler, Bağdadi’nin yerinin tespit edilmesinde önemli rol oynadı.
Hürriyet’ten Fevzi Kızılkoyun’un o dönemde yaptığı haberine göre 6 gün sorgulanan İthavi, 14 Şubat 2018’de Irak’a iade edilmişti. Habere göre İthavi’nin Türkiye’ye nasıl giriş yaptığı da belirlenmiş, önce Irak’tan Suriye’de DEAŞ’ın merkezi olan Rakka’ya gittiği, Rakka’ya yönelik operasyonların ardından da YPG’nin kontrolündeki bölgeden geçerek insan kaçakçıları aracılığıyla Türkiye’ye yasa dışı yollardan giriş yaptığı öğrenilmişti. ABD tarafından başına ödül konarak aranan İsmail el İthavi’nin Irak’ta Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) ekiplerince de sorgulandığı belirtilmişti. İthavi’nin Bağdat’ta idam cezasına çarptırıldığı bildirilmişti.
‘KRİTİK BİLGİLER VERDİ’
İngiliz Reuters haber ajansına konuşan Iraklı bir güvenlik yetkilisi, “İthavi’nin Iraklı güvenlik timlerine verdiği bilgiler, Ebubekir el Bağdadi’nin nasıl hareket ettiği ve nerede saklandığı konusundaki bulmacanın eksik parçalarını tamamladı” dedi. Geçen mayısta Irak istihbaratı, yakalanan İthavi’nin cep telefonundaki Telegram uygulamasından faydalanarak dört ‘en çok aranan’ örgüt üyesinin Irak’a gelmesini sağladı. Bu operasyonda 2014’te Deyrizor’da DEAŞ’a isyan eden bir aşiretin 700 üyesinin öldürülmesinden sorumlu Suriyeli Saddam el Cemal ile Suriyeli saha sorumlusu Muhammed el Kadir ve Iraklı iki saha sorumlusu Ömer el Kerbuli ve Essam el Zavbai yakalandı. İsmail el İthavi ve Saddam el Cemal, DEAŞ’ın o güne kadar canlı yakalanan en üst düzey üyeleriydi.
‘CIA 5 AY İZLEDİ’
Iraklı kaynak, “Yakalanan bu kişiler bize Suriye’de Bağdadi’yle nerede buluştuklarına dair bilgileri verdi” dedi. Ancak Reuters’ın haberine göre İthavi, 2019’un ortalarında İdlib’de bir pazar yerinde görüldü. Irak’ta idam cezasına çarptırılan İthavi’nin İdlib’e nasıl geçtiği açıklık kazanmazken DEAŞ’lının takip edilmesiyle Bağdadi’nin nerede kaldığı tespit etildi. Iraklı yetkili, “Detayları CIA ile paylaştık, bir uydu ve drone’larla bölgeyi beş ay takip ettiler” dedi. Bağdadi’nin ölümüyle sonuçlanan operasyonla ilgili en büyük bileşenini terör örgütü YPG’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri de bu süreçte ABD ile yoğun istihbarat paylaşımı yaptıklarını öne sürüyor.
Iraklı yetkililere göre Irak’ın Ramadi kentinde doğan İsmail el İthavi, 2006’da terör örgütü El Kaide’ye katıldı, 2008’de ABD güçleri tarafından yakalanarak 4 yıl hapiste tutuldu. DEAŞ’a katılmasının ardından Bağdadi’nin İthavi’ye militanlara din dersleri anlatma görevini verdiği biliniyor.
Bu arada bazı sosyal medya hesaplarında Ebubekir el Bağdadi’nin halefinin Hacı Abdullah el-Afari lakaplı Telaferli Türkmen Abdullah Kardaş olduğu iddia edildi.
ABD Başkanı Donald Trump, Bağdadi’nin öldüğü operasyona katılan ve yaralandığı duyurulan köpeğin fotoğrafını paylaştı. Köpeğin ismini açıklamayan Trump, Bağdadi operasyonunda harika iş çıkardığını söyledi.
PENCE: İLK PERŞEMBE ÖĞRENDİK
Bağdadi’nin etkisiz hale getirildiği operasyonla ilgili detaylar ortaya çıkmaya devam ediyor. ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Amerikan CBS’e yaptığı açıklamada ABD Başkanı Donald Trump ve kendisinin ilk olarak geçen perşembe hedefin muhtemel yeri konusunda bilgilendirildiğini söyledi.
ABD Başkanı, cumartesi sabahı operasyona onay vermiş. İsminin açıklanmasını istemeyen ikinci bir ABD’li üst düzey yetkili, özel Delta gücünün operasyonu Irak’taki bir üsten CIA ve Kürt güçlerin desteğiyle yürüttüğünü açıkladı.
ABD Savunma Bakanı Mark Esper, özel birlikler bölgeye vardığında önce teslim olup olmayacağını görmek için Bağdadi’ye ‘teslim ol’ çağrısı yapmaya çalıştıklarını söyledi. Operasyonu bilen bir ABD’li yetkili, bu çağrıdan sonra birkaç yetişkin ve 11 çocuğun evden dışarı çıktığını kaydetti. Bağdadi’nin intihar yeleği ile kendini patlatmasına karşın ABD askerleri onu teşhis etti. Bu bilgi Beyaz Saray’a iletildi. Pazar sabahı da tüm DNA testleri tamamlanarak, kimliği teyit edildi.
Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert O’Brien’ın NBC’ye yaptığı açıklamaya göre “Operasyonun komutanı aradı ve Bağdadi’yi kastederek ‘Yüzde 100 eminiz, Jackpot (Ödülü ele geçirdik)” mesajını verdi.
Pentagon’da basın toplantısı düzenleyen ABD Genel Kurmay Başkanı Mark Milley, operasyona ilişkin bazı görüntülerin gizlilik kararının kaldırılmasından sonra paylaşılacağını duyurdu. Bağdadi’nin cesedinin denize atıldığı iddialarını ise doğrulamadı. Milley ayrıca, operasyon sırasında yaralanan ordu köpeğinin durumunun iyi olduğunu, ancak güvenlik gerekçesiyle ismini açıklamayacaklarını kaydetti.
KALIN: YPG’YE PAYE VERME ÇABASI KABUL EDİLEMEZ
CUMHURBAŞKANLIĞI Sözcüsü İbrahim Kalın, DEAŞ lideri Bağdadi’nin öldürülmesinin terörle mücadelede önemli bir kazanım olduğunu belirtti. Gazetecilerin sorularını yanıtlayan Kalın, özetle şunları söyledi: “Terörle mücadelede kararlılığı perçinleyen bir gelişmedir. Fakat buradan YPG terör örgütüne bir kredi çıkarma, onlara paye verme şeklinde bir çabanın olduğunu görüyoruz. Bunlara karşı herkesin çok dikkatli olması gerekiyor. Bizim açımızdan DEAŞ, FETÖ nasıl bir terör örgütüyse PKK da, onların Suriye’de uzantıları YPG de PYD de değişik fraksiyonları da birer terör örgütüdür. (Türkiye’nin lojistik desteği oldu mu?) Askeri ve istihbari birimlerimiz Amerikalı mevkidaşlarıyla bu konuda temas içinde oldular, koordinasyon da yaptılar. Özellikle operasyonun yapıldığı gece askeri makamlarımız arasında yoğun bir diplomasi oldu.” Bu arada Sözcü Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Büyükelçi Robert O’Brien ile telefonda görüştü. Bütün terör örgütlerine karşı mücadelede kararlılık vurgusu yapılan görüşmede ayrıca, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 13 Kasım’da Washington’a yapacağı ziyaretin hazırlıkları ele alındı.
ALTUN: DEAŞ’LA İLGİLİ SORUŞTURMA YAPILMALI
İLETİŞİM Başkanı Fahrettin Altun, Bağdadi operasyonunun ardından Twitter hesabından İngilizce paylaşımda bulunarak şunları söyledi: “DEAŞ saldırıları sonucu toplamda 304 Türk vatandaşı hayatını kaybetmiş ve bin 338 kişi yaralanmıştır. Türkiye, son dört yılda DEAŞ’a karşı 2 binden fazla operasyon gerçekleştirmiştir. DEAŞ’la bağlantıları nedeniyle gözaltına alınan ve hüküm giyen yaklaşık bin 200 kişi vardır. Bu kişilerin yarısından fazlası 40 farklı ülkedendir. DEAŞ elebaşının Suriye içindeki ve son olarak İdlib’deki hareketliliği hakkında kapsamlı bir soruşturma yapılmalıdır. DEAŞ’a ve elebaşına yardım, yataklık ve müsamaha edilmesinden sorumlu olanların araştırılması ve adalet karşısına çıkarılması gerekmektedir. Türkiye, YPG ile DEAŞ arasında uzlaşmalara varıldığına dair haberlerden ve YPG’nin geçen hafta yaptığı gibi tutuklu DEAŞ üyelerini cezaevlerinden salıverme tehditlerinden duyduğu endişeleri dile getirdi. Uluslararası koalisyon, bunların önlenmesine yönelik adımlar atmalıdır. Yabancı teröristler göz önüne alındığında, Avrupa’nın ciddi sorumlulukları bulunmaktadır.”