Başarıyla hayata geçirilen üniversite-sanayi iş birliğiyle denizaltı-helikopter, denizaltı-dalgıçlar ve aynı zamanda su üstü gemileri arasında dinlenemeyen, kestirilemeyen, karıştırılamayan haberleşme sistemleri geliştirildi.
STM Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ Savaş Sistemleri Yöneticisi Enver Küçükerman’ın verdiği bilgilere göre, şirket ile Bahçeşehir Üniversitesi (BAU), 2012’den beri çeşitli Ar-Ge projeleri üzerinde çalışıyor. Söz konusu projeler ağırlıklı olarak askeri deniz platformlarına yönelik ihtiyaçların yeni teknolojilerle karşılanmasına dayanıyor.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının (SSB) Denizaltı-Helikopter Arası Güvenli Optik Haberleşme Sistemi Teknoloji Kazanım Yükümlülüğü Projesi kapsamında yürütülen Ar-Ge çalışmaları, öngörülen takvimde, bütçesinde ve hedeflenen performansın çok üstünde başarıyla sonuçlandı. Sonrasında iş birliği, farklı optik haberleşme versiyonlarını içerecek şekilde genişletildi.
BAU bünyesinde, savunma sanayisine yönelik proje ve ürün geliştirmekte olan mevcut insan kaynağı ve altyapı muhafaza edilerek, tamamı üniversiteye ait BAU İnovasyon AŞ (BAUMIND) isimli şirket kuruldu. STM ile söz konusu ortak faaliyetlere üniversite ve şirketle devam ediliyor.
Başarıyla yürütülen çalışmalar sonunda su üstü ve su altı güvenli optik muhabere ihtiyaçlarına yönelik prototip ürünler geliştirildi. Bunlar arasında, dalgıçlar/SAT timleri, dalgıçlar/SAT timleri ile denizaltı, su üstü gemileri arasında kestirilemeyen, dinlenemeyen ve karıştırılamayan Optik Muhabere Sistemi ile gemilerin havuzlama ihtiyacı olmaksızın limanda dalgıç marifetiyle karina surveyine, su altı kaynağı ve onarım faaliyetlerine imkan tanıyacak Sualtı Aydınlatma Sistemi yer aldı.
Kısa sürede yurt dışından talep gördü
STM ve BAUMIND prototip sistemlerin pazarlanması ve tanıtılmasına yönelik olarak da yurt içi ve yurt dışında da çeşitli çalışmalar yürüttü.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığının “AY” Sınıfı Denizaltı, Pakistan Deniz Kuvvetleri “Agosta 90B” Sınıfı Denzialtı Yarı Ömür Modernizasyon projelerinde ana yüklenicilik görevini üstlenen STM’nin periskop sistem sağlayıcısı olarak alt yükleniciliği görevini yerine getiren HENSOLDT firması, özellikle “Dalgıçlar/SAT timleri arasında ve/veya dalgıçlar/SAT timleri ile denizaltı Optik Muhabere Sistemi”ne büyük ilgi gösterdi.
500 tondan daha hafif olan ve özellikle SAT komandolarının icra ettiği özel harekat esnasında görev alan MIDGET sınıfı denizaltılarda kullanılmak üzere HENSOLDT tarafından geliştirilen Optik İzleme Sistemi’ne entegre edilmek üzere söz konusu optik muhabere sisteminin kullanımını içeren iş birliği anlaşması STM, BAUMIND ve HENSOLDT arasında Ekim 2018’de Paris’te yapılan EURONAVAL Savunma ve Denizcilik Fuarı’nda imzalandı.
İyileştirmeler ve yeni sistemler yolda
Öte yandan, BAUMIND koordinesinde BAUMIND ve STM’nin ortaklığı kapsamında Denizaltı ve Suüstü Unsurlar Arası Optik Muhabere Sistemi için TÜBİTAK Sanayi Yenilik Ağ Mekanizması (SAYEM) Faz-1 için yapılan başvuru da kabul edildi.
Projeyle ihracatta yüksek teknolojili ürünlerin payının artırılması ve yüksek katma değerli ürün veya ürün gruplarının geliştirilmesi amacıyla devlet teşviki alınacak.
Yurt içi pazarlama ve tanıtım faaliyetlerine yönelik olarak Savunma Sanayi Başkanlığı ile harekat ihtiyacını en iyi şekilde sağlayacak nitelikte iyileştirme ve üretimin yapılabilmesi için Deniz Kuvvetleri Komutanlığı ile de çeşitli faaliyetler gerçekleştirildi.
Mevcut sistemlere yenilikçi alternatif
Enver Küçükerman, AA muhabirine, şirket olarak deniz platformlarına yönelik tasarım, modernizasyon faaliyetlerine yurt içinde ve dışında devam ederken, üniversitelerin sahip olduğu yetenekleri geliştirmek ve onlarla iş birliği yaparak savunma sanayisinde yenilikçi projelere imza atmak istediklerini söyledi.
SSB Teknolojik Kazanım Yükümlülüğü Projesi kapsamında, Denizaltı-Helikopter Arası Güvenli Optik Haberleşme Sistemi’nin STM’nin danışmanlığında üniversite tarafından gerçekleştirildiğini belirten Küçükerman, şöyle konuştu:
“Şu anda mevcut bütün muhabere sistemlerinde RF ve akustik teknolojiler kullanılıyor. Bu, bünyesinde birtakım dezavantajları barındırıyor. Söz konusu haberleşme metotlarında muhasım (karşı kuvvet) tarafından dinlenme, kestirilme ve karıştırılma söz konusu olabilmektedir. Biz bu sistemi tamamen RF muhaberenin bir alternatifi ve hibrit bir model olarak sunmayı öngördük ve özellikle denizaltı-helikopter, denizaltı-dalgıçlar ve aynı zamanda su üstü gemileri arasında dinlenemeyen, kestirilemeyen, karıştırılamayan bir muhabere yeteneğini savunma sanayisinin kullanımına sunduk.”
Su altında 50 metreye kadar haberleşme
Optik muhabere sistemlerinin özellikle su altında şu anda dünyada uygulaması bulunmadığını vurgulayan Küçükerman, oldukça yenilikçi sistemin gerek Deniz Kuvvetleri gerekse diğer bahriyeler için çok büyük önem taşıdığını dile getirdi.
Küçükerman, SSB ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığının desteğiyle geliştirilen sistemin sahip olduğu özelliklerle yurt dışında da büyük ilgi gördüğünü ifade etti.
HENSOLDT firmasıyla ortaya konulacak çözümle özellikle ufak denizaltıların periskop sistemlerine alternatif olarak görsel ve optik muhabere imkanlarını sağlayacaklarını anlatan Küçükerman, şunları kaydetti:
“Şu anda SAT komandolarıyla denizaltılar veya dalgıçlar, dalgıçların kendi arasında muhabere imkanı çok sınırlı şekilde akustik olarak mevcut. Sağladığımız sistemle yaklaşık 50 metreye kadar birbirleriyle rahatlıkla muhabere yapabiliyor. Böylece denizaltı platformuna istinaden harekat icra eden SAT komandolarına emniyetle gemiden ayrılmaları ve emniyetle gemiye dönmeleri konusunda büyük destek sağlanıyor.”
Küçükerman, sistemin işleyişinde, optik olarak modüle edilen sinyalin ışık olarak vardığı yerde ses dalgalarına dönüştüğünü ve böylece muhabere imkanı sağlandığını bildirdi.
