Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Karadeniz’de tarihi doğalgaz keşfiyle ilgili yaptığı açıklama dünyada ses getirdi. Kimileri bunu ekonomik bir hamle olarak yorumlarken kimileri ise keşfin Türkiye’nin dış politikada elini rahatlatacağı yorumunda bulundu. İşte bazı yorumlar şöyle:
NÜFUZU ARTAR
A.A.’nın İngilizce yayınına konuşan Ankara Kriz ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (ANKASAM) Başkanı Mehmet Seyfettin Erol, doğalgaz keşfinin Türkiye’ye bağımsız politika yolunu açtığını ve Türkiye’nin bölgesel nüfuzunu arttırabileceğini belirtti. Mehmet Seyfi Erol, “Doğalgaz ve petrol kimi zaman Türkiye’ye karşı silah olarak kullanıldı, bu bağlamda keşif, Türkiye’nin enerji tedariki konusunda güvenliğini muhtemelen güçlendirir” yorumunda bulundu.
BÖLGEYE İLGİ ARTAR
Rusya’nın enerji konusunda Türkiye’ye karşı ‘elinin zayıflayacağını’ savunan Erol, ancak iki ülke arasında enerji hatlarında işbirliğinin sürmesini beklediğini söyledi. Erol, Karadeniz’deki keşif nedeniyle üçüncü tarafların da bölgeye yönelik ilgisinin ve rekabetin artabileceğine işaret etti. Erol, daha fazla enerji rezervi bulunması halinde Türkiye’nin ‘enerji diplomasisi’ ile daha güçlü bir ülke olarak öne çıkabileceği öngörüsünde de bulundu.
ABD’Lİ UZMAN YORUMU
Merkezi Washington’da bulunan Atlantik Konseyi isimli düşünce kuruluşunun kıdemli uzmanlarından Matthew Byrza, doğalgaz keşfinin Türkiye için ‘iyi haber’ olduğunu belirtti. ABD’nin eski Azerbaycan Büyükelçisi olan Byrza, keşif sayesinde Türkiye’nin doğalgaz aldığı Rusya, İran, Azerbaycan gibi ülkelere karşı elinin güçleneceğini belirtti. Bryza, “Bu keşif, Rusya, İran, Cezayir, hatta Amerika olsun tüm doğalgaz tedarikçilerine karşı Türkiye’ye pazarlık gücü sağlıyor. Rusya ve İran’a karşı bu pazarlık gücü Suriye’de olduğu gibi hatta Libya ve Azerbaycan/Ermenistan meselesinde işine yarayabilir” ifadesini kullandı.
POZİSYONUNU GÜÇLENDİRECEK
Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Başkanı Ahmet Uysal, Türkiye’nin bir süredir enerji merkezi olma yolunda uluslararası bir gündemi olduğuna işaret ederek Karadeniz’deki keşfin uluslararası arenada pozisyonunu güçlendireceğini belirtti. Karadeniz’deki hayati keşif ile birlikte ekonomi üzerindeki baskının da azalabileceğini ifade etti. Uysal, enerji tedariğini çeşitlendirmek isteyen Avrupa Birliği liderliği nezdinde Türkiye’nin öneminin artabileceğini de savundu.
FINANCIAL TIMES’A KONUŞAN UZMANLAR: POTANSİYEL BÜYÜK SONUÇLARI OLABİLİR
Uluslararası uzmanlar, Türkiye’nin Karadeniz’deki doğalgaz rezervi keşfini İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times’a yorumladı.
Analistler ön aşamadaki bu keşfin ticari olarak uygulanabilir olmasının teyit edilmesi halinde ciddi bir büyüklüğü temsil edebileceğine işaret etti. Danışmanlık şirketi Wood Mackenzie’den Ashley Sherman, daha fazla sondaj kuyusuyla keşfin kesinleştirilmesi gerektiğine işaret ederek “Fakat bu, bu zamana kadar Türkiye’de ve Karadeniz’de yapılmış en büyük keşif. Türkiye’nin enerji tedariki ve Karadeniz’in derin deniz varlığı konusundaki söylem üzerinde potansiyel olarak çok büyük sonuçları olabilir” dedi.
Wood & Company danışmanlık şirketinden Jonathan Lamb, üç yılda üretime geçilmesini iyimser bir tahmin olarak niteleyerek “En iyi ihtimalle (üretime geçilmesi için) beklenti olarak 5 yıl diyebilirim” dedi. Haberde keşfedilen doğalgaz sahasının büyüklüğünün, 2015’te Mısır açıklarında keşfedilen Zohr sahasının yüzde 40’ına denk geldiğine işaret edildi.
WSJ: DIŞA ENERJİ BAĞIMLILIĞI AZALIR
Amerikan Wall Street Journal’a göre enerji uzmanları, Türkiye’nin Karadeniz’de doğalgaz keşifinin ticari uygulanabilirliği ve gazın kalitesi konusunda daha fazla bilgiye ihtiyaç olduğuna işaret ediyor. Türkiye’nin cumhuriyetin 100’üncü yılı olan 2023’te offshore doğalgaz kuyusunu üretime geçirmeye hazırlandığı belirtilerek bu hedefin ‘epey iddialı’ olduğu yorumu yapılırken hayata geçirilmesi halinde Türkiye’nin yurtdışına yönelik enerji bağımlılığının azalacağı ifade edildi.