Hollanda’daki Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi ve Etiyopya Armauer Hansen Araştırma Ensitüsü’nün ortaklaşa gerçekleştirdiği araştırmada Afrika’da yeni bir sıtma sineğini ortaya çıktığı belirtildi.
Yakın zamana kadar Afrika kıtasında gözlemlenmeyen bir sinek türünün Etiyopya’nın şehirlerinde yaygın olarak görülmesi ülke ve kıtada paniğe neden oldu. Hollanda’daki Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi ve Etiyopya Armauer Hansen Araştırma Ensitüsü’nün bulgularına göre yeni böcek türünün kentlere girişiyle birlikte şehirlerde yaşayanlar için de sıtma riskinin yakında artabileceği açıklandı. Yeni sinek türünün sıtma enfeksiyonları için endişe verici sonuçları olduğunu gösterdiği ifade edildi.
SITMA HASTALARININ KANIYLA DENEY?
Nijmegen Radboud Üniversitesi Tıp Merkezi Tropikal Bulaşıcı Hastalıklar Epidemiyolojisi Prof.Teun Bousema da konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “Bu sebeple Etiyopyalı sıtma hastalarının kanıyla sivrisinek besleme deneyleri yaptık” diye konuştu. “Yerel sıtma parazitinin yeni sivrisinekte gelişip gelişemeyeceğini tespit etmemize imkan tanıdı” diyen Teun Bousema “Şaşırtıcı şekilde, Asya sivrisineğinin, Etiyopyalı sivrisinek kolonimize nazaran yerel sıtma parazitlerine daha duyarlı olduğu açığa çıktı. Bu sivrisineğin, iki ana sıtma türü için son derece etkili bir yayıcı olduğu anlaşılıyor” ifadelerine yer verdi.
“ÖNLEM ALINMAZSA TÜM KITAYI ETKİSİ ALTINA ALACAK”
Etiyopya’daki Addis Ababa Üniversitesi’nden Dr. Fitsum Tadesse, araştırmanın söz konusu türlerinin saldırgan bir yaklaşımla canlıları hedef aldığını söyledi.”Ancak hızlı hareket edebilirsek, kıtadaki diğer kentsel alanlara yayılımı önleyebiliriz” diyen Dr. Tadesse, “Sivrisinek larvalarını şu an oluştukları bölgelerde hedef almalı, havalimanı ve deniz limanı gibi yerler üzerinden uzak yerlere sivrisinek yayılımını önlemeliyiz. Bu başarısız olursa, kentsel sıtma riski Afrika’nın geniş bölgelerinde artış gösterecek” uyarısında bulundu.
ANOPHELES STEPHENSİ TÜRÜ KADAR TEHLİKELİ
Araştırmacılar yeni sıtma sineğinin, Hindistan’daki başlıca sıtma sivrisineği olan Anopheles stephensi türü kadar tehlikeli olduğunu ifade etti. Anopheles stephensi Afrika’da ilk kez sadece birkaç yıl önce rastlanmıştı. Sonrasında bu böcek türüne Etiyopya’daki şehirlerin yanı sıra Sudan ve Cibuti kent merkezlerinde de rastlandı. Afrika sivrisineklerinin çoğu kırsal bölgelerde ürerken, Anopheles stephensi özellikle temiz su içeren kaplarda iyi çoğalıyor.
DSÖ İKİ YIL ÖNCE UYARMIŞTI
Öte yandan, Dünya Sağlık Örgütü, 2019’da işgalci türlere ilişkin olası riskler hakkında uyarıda bulundu. DSÖ, yeni türlerin genetik arka planının birçok böcek ilacı sınıfına dirençli olması sebebiyle “kontrol altına alınmaları konusunda muhtemel zorluklar bulunduğunu” vurgulamıştı. İnsanlara sıtma bulaştırabilen yaklaşık 60 sivrisinek türü bulunurken, yılda 400 bin kişi sıtmadan hayatını kaybediyor.
