Yılın ilk çeyreğine yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) Çin’in dışına yayılarak birçok ülkede can kaybına neden olması ve salgına dönüşerek ülkelerde karantina uygulamasının başlaması, İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin ABD operasyonuyla öldürülmesi, İran’da Ukrayna Hava Yollarına ait yolcu uçağının “insani hata” sonucu düşürülmesi ve ABD Başkanı Donald Trump’ın, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile sözde barış planını açıklayarak Kudüs’ün, İsrail’in “bölünmez” başkenti olarak kabul edileceğini söylemesi damga vurdu.
Çinli yetkililer, Kovid-19’un ortaya çıktığı Vuhan’a ilk kez ekip göndererek araştırmalara başladı. Çin’in farklı kentlerine yayılmasının ardından dünyada birçok ülke ve bölgeye de sıçrayan ve can almaya başlayan hastalık salgın ilan edildi. Dünyada alınan önlemler kapsamında “maskeler” günlük yaşamın ayrılmaz bir parçası haline geldi, karantina, seyahat kısıtlaması gibi uygulamalara geçildi.
İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, ABD’nin Irak’ta havaalanına düzenlediği füze saldırısında öldürüldü. Süleymani’nin ölümü bölgede İran-ABD gerilimini artırdı. İran, ABD’nin Irak’taki üslerini peş peşe vurdu, ABD ise İranlı kişi ve firmalara yaptırım kararı aldı. Tarafların on yıllardır süren gerginliği bu gelişmelerin ardından had safhaya çıktı, hatta “Orta Doğu’da yeni bir savaş kapıda mı?” sorularını gündeme getirdi.
Bu dönemde ABD’nin Irak’taki üslerini vuran İran’da, Ukrayna Hava Yollarına ait “Boeing 737” tipi yolcu uçağı, Kiev’e gitmek üzere Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı’ndan havalandıktan kısa süre sonra düştü ve uçaktaki 176 kişiden kurtulan olmadı. İran Genelkurmay Başkanlığı, Ukrayna uçağının “hassas askeri bir noktanın” üzerinden geçerken “insani hata” sonucu hava savunma sistemi tarafından yanlışlıkla düşürüldüğünü açıkladı.
Fransa’da emeklilik reformu, Şili’de hükümet krizi, Lübnan’da ekonomik kriz ve Hindistan’da Vatandaşlık Yasası protesto edildi, bu gösteriler yer yer şiddet olaylarına dönüştü ve çok sayıda kişi hayatını kaybetti.
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında, tek taraflı Orta Doğu barış planını kamuoyuna duyurdu. Trump, ABD’nin “Yüzyılın Anlaşması” olarak adlandırdığı plan kapsamında Kudüs’ün, İsrail’in “bölünmez” başkenti olarak kabul edileceğini açıkladı. Plana birçok ülke ve kuruluş tepki gösterirken, dünya genelinde Müslümanlar sokaklara dökülerek planı protesto etti. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas “Kudüs satılık değildir.” diyerek planı reddetti.
2020 yılında şu önemli gelişmeler yaşandı:
2 Ocak
– Çin’de nedeni henüz bilinmeyen ve Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu’na (SARS) benzetilen “gizemli solunum yolu hastalığı”nda 59 kişi hayatını kaybetti.
– Uluslararası Polis Teşkilatı (Interpol), ev hapsinde tutulduğu Japonya’dan Lübnan’a kaçan Renault-Nissan-Mitsubishi Alliance’ın eski Yönetim Kurulu Başkanı Carlos Ghosn hakkında kırmızı bülten çıkardı.
3 Ocak
– Irak’ın başkenti Bağdat’ta havaalanına düzenlenen füze saldırısında İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani ve İran yanlısı Haşdi Şabi örgütünün Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis öldürüldü.
5 Ocak
– İran hükümeti, nükleer anlaşmadaki taahhütlerin hiçbirine uymayacağını duyurdu.
7 Ocak
– İran Devrim Muhafızları Ordusuna bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin Kirman kentinde düzenlenen cenaze töreninde çıkan izdihamda 56 kişi öldü, 213 kişi yaralandı. İzdiham nedeniyle ertelenen defin işlemi 8 Ocak’ta yapıldı.
– İspanya’da Sosyalist İşçi Partisi lideri Pedro Sanchez başbakanlığında kurulan sol koalisyon hükümeti, 8 siyasi partinin dış desteğiyle meclisten güvenoyu aldı. İspanya’da diktatör Franco sonrası demokrasi tarihinde (1977’den bu yana) ilk kez bir koalisyon hükümeti kuruldu.
8 Ocak
– İran Devrim Muhafızları Ordusu, ABD’nin Irak’taki Ayn el-Esed Hava Üssü’nü onlarca balistik füzeyle vurduğunu açıkladı. İran, saldırılarda en az 80 ABD askerinin öldüğünü iddia etti. Ancak Amerikalı yetkililer, saldırıda hiçbir Amerikalının yaşamını yitirmediğini açıkladı. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), İran’ın ABD askerlerinin konuşlu olduğu Irak’taki el-Esed ve Erbil üslerine 12’den fazla balistik füzeyle saldırdığını bildirdi.
– İran’ın başkenti Tahran’da Ukrayna Hava Yolları’na ait “Boeing 737” tipi yolcu uçağının, Kiev’e gitmek üzere Tahran Uluslararası İmam Humeyni Havalimanı’ndan havalandıktan kısa süre sonra düştü. Yolcu ve mürettebat 176 kişiden kurtulan olmadı. İran Genelkurmay Başkanlığı, 11 Ocak’ta uçağın “hassas askeri bir noktanın” üzerinden geçerken “insani hata” sonucu hava savunma sistemince fırlatılan iki füzeyle yanlışlıkla düşürüldüğünü açıkladı.
– İngiltere’de Sussex Dükü Prens Harry ve eşi Düşes Meghan Markle’ın Kraliyet ailesinin “üst düzey” üyeliğini bırakacaklarını bildirdi.
9 Ocak
– İngiltere’nin AB’den ayrılmasını düzenleyen Brexit yasa tasarısı parlamentoda kabul edildi.
10 Ocak
– Nijer’in Mali sınırındaki bir askeri karakola düzenlenen terör saldırısında 89 kişi hayatını kaybetti.
11 Ocak
– Umman Sultanı Kabus bin Said 79 yaşında hayatını kaybetti ve ülkede 3 gün yas ilan edildi.
15 Ocak
– Mısır polisi, Anadolu Ajansı (AA) Kahire ofisine baskın düzenleyerek 1’i Türk vatandaşı, 4 çalışanı gözaltına aldı. Ofiste arama yapan güvenlik güçleri, çalışanların pasaport, bilgisayar ve cep telefonlarına el koyarak dışarıyla iletişimlerini kesti. Mısır polisinin bu davranışı uluslararası kamuoyundan tepki çekti. Gözaltına alınanlardan Türk vatandaşı Hilmi Balcı 16 Ocak’ta, Mısır vatandaşı 3 çalışan 19 Ocak’ta 10 bin 500’er cüneyh (yaklaşık 3 bin 500 TL) kefaletle serbest bırakıldı.
16 Ocak
– Temsilciler Meclisinde kabul edilen ABD Başkanı Donald Trump’ın azline ilişkin iki maddenin Senatoya resmen iletilmesinin ardından Trump’a yönelik yargı süreci Senatoda başladı.
23 Ocak
– Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Gambiya’nın İslam İşbirliği Teşkilatı adına, Arakanlı Müslümanlara yapılan soykırım nedeniyle Myanmar’a karşı açtığı davada, Myanmar’ın Arakanlı Müslümanlara yönelik soykırımın engellenmesi için gerekli tedbirleri almasına hükmetti. UAD, Arakanlı Müslümanların “gerçek ve acil tehdit altında olduğuna” karar verdi.
24 Ocak
– İskoçya polis teşkilatı başörtüsünü resmi üniforma seçenekleri arasına dahil etti.
26 Ocak
– Amerikalı ünlü basketbolcu Kobe Bryant ve 13 yaşındaki kızı Gianna, California’da geçirdikleri helikopter kazasında hayatını kaybetti. Kazada 7 kişi daha yaşamını yitirdi.
– Dünyanın en büyük çift motorlu ticari uçağı Boeing 777X’in ilk deneme uçuşu başarıyla tamamlandı.
28 Ocak
– ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray’da düzenlediği ortak basın toplantısında, tek taraflı Orta Doğu barış planını kamuoyuna açıkladı.
31 Ocak
– Birleşik Krallık, 31 Ocak itibarıyla AB üyeliğinden 47 yıl sonra resmen ayrıldı.
4 Şubat
– ABD’de Türklerin en yoğun yaşadığı New Jersey eyaletindeki Paterson şehrine ilk kez Türk kökenli Emniyet Müdürü atandı. Paterson Polis Teşkilatında 32 yıldır görev yapan İbrahim Mike Baycora, Paterson Belediyesinde düzenlenen törenle yemin ederek resmen görevine başladı.
5 Şubat
– ABD Başkanı Donald Trump, Senatoda yapılan oylamada kendisine yönelik “Görevini kötüye kullanmak” ve “Kongrenin işleyişini engellemek” başlıklı azil maddelerinin oylamasında aklandı.
7 Şubat
– Slovenya’nın başkenti Ljubljana’da inşa edilen ve şehrin ilk camisi olma özelliği taşıyan Ljubljana Camisi ve İslam Kültür Merkezi’nde ilk cuma namazı kılındı.
9 Şubat
– İngiliz hava yolları British Airways (BA), Atlantik’i 4 saat 56 dakika geçerek sesten yavaş ticari uçuşlar için yeni bir rekor kırdı.
11 Şubat
– Irak’ta Erbil 2. Ceza Mahkemesi, 17 Temmuz 2019’da Erbil kentindeki bir restoranda uğradığı silahlı saldırı sonucu şehit olan Türk diplomat Osman Köse’nin faillerinden ikisi için idam kararı aldı.
13 Şubat
– ABD Senatosu, Başkan Donald Trump’ın İran’a yönelik savaş yetkilerini “Kongrenin onayı olmaksızın” kullanmasını engelleyen karar tasarısını kabul etti.
18 Şubat
– Afganistan Seçim Komisyonu, 28 Eylül’de düzenlenen seçimlere ilişkin nihai kararını açıklayarak Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin yeniden bu göreve seçildiğini duyurdu.
19 Şubat
– Almanya’nın Hessen eyaletindeki Hanau kentindeki iki kafeye düzenlenen ırkçı terör saldırısında, aralarında 4 Türk’ün de bulunduğu 9 kişi hayatını kaybetti, 5 kişi yaralandı. Özel harekat timinin düzenlediği operasyonda, ırkçı terörist saldırgan 43 yaşındaki Tobias R. ve 72 yaşındaki annesi evinde ölü bulundu.
23 Şubat
– Almanya’nın Hamburg eyaletinde yapılan Eyalet Meclisi seçimlerinde 13 Türk kökenli siyasetçi meclise girdi.
– Hindistan’da, Pakistan, Afganistan ve Bangladeş’ten gelen 6 dini gruba vatandaşlık yolunu açan ancak aynı durumdaki Müslüman göçmenleri kapsam dışı bırakacak şekilde değiştirilen “Vatandaşlık Yasası”na karşı protestolarda başkent Yeni Delhi’de 4 günde 53 sivil hayatını kaybetti. Ülke genelinde Aralık 2019’dan bu yana devam eden protestolarda 79 sivil hayatını kaybetti.
25 Şubat
– Mısır’ın eski Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek uzun süredir devam eden sağlık sorunları nedeniyle 91 yaşında öldü.
– Bilim insanları, nefes almadığı genetik olarak ispatlanan bir parazit keşfetti.
28 Şubat
– İngiltere, terör örgütü PKK’nın yapılanmalarından TAK ve HPG’yi de “terör örgütleri listesi”ne aldı.
29 Şubat
– ABD ile Taliban temsilcileri, Afganistan’da barış sürecini başlatan “Afganistan’a Barışı Getirme Anlaşması”nı imzaladı.
2 Mart
– BM Libya Özel Temsilcisi Gassan Selame istifa ettiğini açıkladı. Bu göreve 20 Kasım’da halihazırda BM Orta Doğu Barış Süreci Özel Koordinatörü olan Bulgar diplomat Nickolay Mladenov atandı.
4 Mart
– Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin doğusunda Ağustos 2018’den bu yana etkili olan ve 2 bin 264 kişinin yaşamını yitirmesine neden olan Ebola salgınında tedavi gören son hasta taburcu edildi.
6 Mart
– Londra’nın finans merkezi City of London, 3 yıl önce Myanmar lideri Aung Sang Suu Çii’ye verilen “Freedom of City” adlı ödülü Arakanlı Müslümanlara yönelik şiddet eylemleri nedeniyle geri çekti.
8 Mart
– İran’da mart ve nisan ayında “alkolün Kovid-19’a iyi geldiği” söylentileri üzerine sahte içki kullanarak zehirlenen 728 kişi hayatını kaybetti.
10 Mart
– Rus Parlamentosunun alt kanadı Duma, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in devlet başkanlığı görev süresini uzatacak anayasa değişikliği düzenlemesini kabul etti.
11 Mart
– Dünya Sağlık Örgütü, Kovid-19’u küresel salgın ilan etti.
17 Mart
– NATO müttefikleri, Kuzey Makedonya’nın üyelik sürecini onayladı. Kuzey Makedonya, 27 Mart’ta tüm resmi süreçlerin tamamlanmasının ardından NATO’nun 30’uncu üyesi oldu.
23 Mart
– Çad’da terör örgütü Boko Haram’ın ordu mensuplarına düzenlediği saldırıda, 98 asker yaşamını yitirdi.
24 Mart
– Mozambik’te düzensiz göçmenleri taşıyan bir kamyonda 64 kişinin cansız bedeni bulundu.
26 Mart
– Yeni Zelanda’nın Christchurch kentindeki Nur ve Linwood camilerine 15 Mart 2019’da düzenlediği silahlı saldırıda 51 kişiyi öldüren, 49 kişiyi de yaralayan terörist Brenton Tarrant, hakkındaki tüm suçlamaları kabul etti.
28 Mart
– Filistinli kadın gerilla Theresa Halsa (66) Ürdün’de hayatını kaybetti.
2 Nisan
– İran Meclis Başkanı Ali Laricani’nin yeni tip koronavirüse (Kovid-19) yakalandığı açıklandı. Laricani’nin 27 Nisan’da iyileştiği bildirildi.
5 Nisan
– Eski Libya Başbakanı Mahmud Cibril, koronavirüs nedeniyle yaşamını yitirdi.
– Kovid-19 testi daha önce pozitif çıkan İngiltere Başbakanı Boris Johnson hastaneye kaldırıldı. Boris Johnson, tedavi gördüğü yoğun bakım ünitesinden çıkarıldı, 12 Nisan’da da taburcu edildi.
7 Nisan
– Çin’de ilk kez Kovid-19 nedeniyle yaşamını yitiren vaka olmadığı açıklandı. Yeni tip koronavirüs salgınının ortaya çıktığı Çin’in Hubey eyaletindeki Vuhan kentinde karantina kaldırıldı.
8 Nisan
– Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ), Suriye’nin Hama kentinin kuzeyindeki Latamne beldesine Mart 2017’de düzenlenen kimyasal saldırıyı, Beşşar Esed rejimi güçlerinin gerçekleştirdiğini açıkladı.
9 Nisan
– Çad hükümeti, ülkenin batısında terör örgütü Boko Haram’a karşı yürütülen operasyonda 1000’e yakın teröristin etkisiz hale getirildiğini bildirdi.
12 Nisan
– ABD ile Taliban arasında varılan anlaşma sonucu, Afganistan’ın Bagram Hapishanesi’nde tutulan 100 Taliban üyesi daha salıverildi.
13 Nisan
– Libya’da hükümet güçleri, başkent Trablus’un batısındaki yaklaşık üç bin kilometrekarelik alanın, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’e bağlı milislerin elinden geri alındığını belirtti.
14 Nisan
– ABD Başkanı Donald Trump, Kovid-19 salgını dolayısıyla suçladığı Dünya Sağlık Örgütüne (DSÖ) sağladıkları fonu durdurduğunu açıkladı.
16 Nisan
– Afrika ülkesi Kenya’da Kovid-19 salgını nedeniyle ilan edilen sokağa çıkma yasağını ihlal eden 12 sivil, polis ekiplerince öldürüldü.
19 Nisan
– Kanada’nın Nova Scotia eyaletinde bir kişinin düzenlediği silahlı saldırıda 23 kişi yaşamını yitirdi.
22 Nisan
– ABD Başkanı Donald Trump, ABD donanmasına, Amerikan gemilerini taciz etmeleri halinde İran savaş gemilerini vurma emri verdi.
23 Nisan
– İran Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami, Basra Körfezi’nde İran’a ait sivil ya da askeri deniz araçlarının güvenliğinin tehdit edilmesi halinde ABD’ye ait savaş gemilerinin vurulması emrini verdi.
25 Nisan
– Yemen’de Birleşik Arap Emirlikleri tarafından desteklenen Güney Geçiş Konseyi (GGK) ülkenin güneyinde özerklik ilan etti.
26 Nisan
– Yeni tip koronavirüs salgınının ortaya çıktığı Çin’in Hubey eyaletinde yer alan Vuhan kentindeki tüm koronavirüs hastalarının taburcu edildiği bildirildi.
27 Nisan
– Libya’nın doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter, Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde imzalanan “Suheyrat Anlaşması’nın hükmünü yitirdiğini ve ülkenin başına geçtiğini” iddia etti.
28 Nisan
– Çin’de Kovid-19 salgınının ortaya çıktığı Vuhan kentinin de içinde olduğu Hubey eyaletinde virüs nedeniyle tedavi edilen hasta kalmadığı bildirildi.
– Suriye’nin Afrin ilçesinde bomba yüklü yakıt tankeriyle düzenlenen terör saldırısında 20 sivil hayatını kaybetti.
29 Nisan
– Güney Kore’nin Gyeonggi bölgesindeki bir şantiyede çıkan yangında 36 işçi hayatını kaybetti, 10 işçi yaralandı.
– Doğu Afrika ülkelerinden Kenya’da, şiddetli yağışların yol açtığı sel ve heyelanlarda 285 kişi hayatını kaybetti.
30 Nisan
– ABD Başkanı Donald Trump, Kovid-19’un Çin’in Vuhan kentindeki bir laboratuvardan çıktığına ilişkin kanıtları gördüğünü ancak şu anda detay paylaşamayacağını açıkladı.
1 Mayıs
– Çin’in başkenti Pekin’de Kovid-19 tedbirleri kapsamında kapatılan parklar ve müzeler yeniden ziyarete açıldı.
2 Mayıs
– Avusturya’da alışveriş merkezleri ve kuaförler yeniden kapılarını açtı.
5 Mayıs
– Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ABD’nin, Kovid-19 salgınının kaynağının Çin’in Vuhan şehrindeki bir laboratuvar olduğuna dair iddiasını destekleyecek herhangi bir kanıt sunmadığını açıkladı.
8 Mayıs
– Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Suriye’deki iç savaşta 669’u Beşşar Esed rejimi güçlerince olmak üzere 855 sağlık personelinin öldürüldüğünü bildirdi.
11 Mayıs
– İran’da düzenlenen deniz tatbikatı sırasında meydana gelen kazada 19 kişi öldü, 15 kişi yaralandı.
– Almanya’da yeni tip koronavirüs önlemlerinin gevşetilmesi kapsamında büyük çaplı mağazalar ile AVM’ler faaliyete geçti.
12 Mayıs
– Afganistan’da terör örgütü DEAŞ’ın Güney Asya elebaşı Şeyh Ebu Ömer El Horasani’nin yakalandığı bildirildi.
16 Mayıs
– Uluslararası Ceza Mahkemesinin (UCM) Ruanda soykırımında yüz binlerce kişinin ölümünden sorumlu tuttuğu isimlerden Felicien Kabuga, Fransa’nın başkenti Paris’te yakalandı.
18 Mayıs
– Libya ordusu, Hafter’e bağlı milislerin işgalindeki Vatiyye Askeri Üssü’nde kontrolü sağladıklarını duyurdu.
– Kovid-19 salgınından Avrupa’da ilk etkilenen İtalya’da iki ayı aşkın sürenin ardından kademeli normale dönüş çerçevesinde ibadethaneler, mağazalar, müzeler ve pek çok iş yeri yeniden açıldı.
20 Mayıs
– Libya ordusu, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’e bağlı milislere Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) temin ettiği Rus yapımı 8 hava savunma sisteminin imha edildiğini açıkladı.
21 Mayıs
– Libya İçişleri Bakanı Fethi Başağa, Rusya’nın Hafter’e en az 8 savaş uçağı gönderdiğini söyledi.
– Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğunda katledilen gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın ailesi, cinayeti işleyenleri affettiklerini duyurdu.
22 Mayıs
– Pakistan Uluslararası Hava Yollarına (PIA) ait Lahor-Karaçi seferini yapan yolcu uçağının Karaçi Havalimanı yakınlarında bir yerleşim alanına düşmesi sonucu 97 kişi yaşamını yitirdi.
– ABD öncülüğündeki DEAŞ karşıtı koalisyon, SDG ismini kullanan YPG/PKK ile düzenlediği operasyonda, DEAŞ’ın sözde Kuzey Bağdat sorumlusu ve sözde lojistik sorumlusunu Suriye’de öldürdüklerini açıkladı.
25 Mayıs
– Yunanistan’da yaklaşık iki ay kapalı kalan kafe ve restoranlar hizmet vermeye başladı.
– Japonya Başbakanı Abe Şinzo, Kovid-19 karşı yürürlükteki olağanüstü hal (OHAL) şartlarının Tokyo metropolü ve Hokkaido eyaletinde kaldırıldığını bildirdi.
– ABD’nin Minneapolis kentinde, siyahi Amerikalı George Floyd, polis şiddeti sonucu hayatını kaybetti.
26 Mayıs
– Irak terörle mücadele birimi, terör örgütü DEAŞ’ın sözde Irak sorumlusunun öldürüldüğünü duyurdu.
28 Mayıs
– Çin Ulusal Halk Kongresi (Ulusal Meclis), Hong Kong Özel İdari Bölgesi’nde uygulanacak Ulusal Güvenlik Yasası’nı kabul etti.
– Avrupa Birliği (AB), Beşşar Esed rejimine uyguladığı yaptırımları 1 yıl uzatma kararı aldı.
– ABD’de polis şiddeti sonucu George Floyd’un hayatını kaybettiği Minnesota eyaletinde Vali Tim Walz, acil durum ilan ettiğini açıkladı.
29 Mayıs
– ABD’nin Minneapolis kentinde, siyahi Amerikalı George Floyd’un polis şiddeti sonucu hayatını kaybetmesinin ardından başlayan olayların 3. gününde göstericiler polis merkezine girerek binayı ateşe verdi. Belediye Başkanı Jacob Frey akşam sokağa çıkma yasağı ilan etti. Floyd’u gözaltına alırken ensesine dizini basıp ölümüne neden olan polis memuru Derek Chauvin tutuklandı.
– ABD Başkanı Donald Trump, Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) ABD’nin “esaslı reform” taleplerini yerine getirmediğini belirterek “Bugün Dünya Sağlık Örgütü ile ilişkimizi sonlandırıyoruz.” açıklamasında bulundu.
30 Mayıs
– İsrail polisi, işgal altındaki Doğu Kudüs’te dur ihtarını anlamayan zihinsel engelli Filistinliyi vurarak şehit etti.
31 Mayıs
– Kovid-19 nedeniyle iki aydan fazla bir süre kapalı tutulan Kudüs’teki Mescidi Aksa yeniden ibadete açıldı.
– ABD’de Minneapolis kentinde siyahi George Floyd’un polis şiddeti sonucu hayatını kaybetmesinin ardından düzenlenen protestolarda yaşanan şiddet olayları nedeniyle başkent Washington DC’de sokağa çıkma yasağı ilan edildi.
1 Haziran
– Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, kendisinin ve tüm aile bireylerinin Kovid-19 testinin pozitif çıktığını açıkladı.
– Siyahi Amerikalı George Floyd’un polis şiddetiyle yaşamını yitirmesinin ardından başlayan protestoların yoğunlaşması üzerine ABD’nin başkenti Washington DC’de pazartesi ve salı günleri 21.00-06.00 saatlerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi. New York şehir merkezinde de sokağa çıkma yasağı kararı alındı.
2 Haziran
– Kenya’da güvenlik güçlerinin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle uygulanan sokağa çıkma yasağına uymayan 15 sivili öldürdüğü bildirildi.
3 Haziran
– Libya ordusu, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’e bağlı milislerin işgalindeki Trablus Uluslararası Havaalanı’nda kontrolü sağladığını duyurdu.
– İspanya meclisi, Kovid-19 salgınından dolayı 14 Mart’tan bu yana uygulanan olağanüstü halin (OHAL) 21 Haziran’a kadar uzatılmasına onay verdi.
4 Haziran
– Libya ordusu, başkent Trablus’un güneyindeki Ayn Zara ve Vadi er-Rebi bölgelerini, ülkenin doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter’e bağlı milislerden kurtardıklarını, bu bölgeler ile Trablus’un il idari sınırlarının tamamında kontrolü sağladıklarını açıkladı.
8 Haziran
– Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern, ülkede Kovid-19’a yakalanan tüm hastaların iyileştiğini açıkladı.
9 Haziran
– ABD’de polis şiddeti sonucu hayatını kaybeden siyahi George Floyd, Texas’ın Houston kentinde toprağa verildi.
10 Haziran
– Batı Afrika ülkesi Nijerya’nın kuzeydoğusunda, terör örgütü Boko Haram’ın düzenlediği silahlı saldırıda 69 kişi hayatını kaybetti.
– Libya’nın doğusundaki gayrimeşru silahlı güçlerin lideri Halife Hafter milislerinin Trablus’un güneyinde çekildiği bölgelerde sivil yerleşim alanlarına tuzakladığı mayınların patlaması sonucu 27 kişi hayatını kaybetti.
11 Haziran
– Norveç’te başkent Oslo yakınındaki camiye 2018 yılında düzenlenen terör saldırısının faili Philip Manshaus, 21 yıl hapse mahkum edildi.
12 Haziran
– Çin genelinde 197 milyonu aşkın öğrenci, Kovid-19 tedbirleri alınarak ders başı yaptı.
13 Haziran
– Çin’in Cıciang eyaletinde yoldan çıkan yakıt tankerindeki patlamada 18 kişi hayatını kaybetti, 189 kişi yaralandı.
16 Haziran
– Kuzey Kore, Koreler arası bir irtibat bürosu binasını havaya uçurdu.
– Hindistan’ın kuzeydoğusundaki Ladakh bölgesinde, Hint ve Çin askerleri arasında çıkan çatışmada 20 Hint askeri öldü.
17 Haziran
– Birleşmiş Milletler (BM) 75. Genel Kurul Başkanlığına Türkiye’nin adayı eski Avrupa Birliği (AB) Bakanı ve Başmüzakereci, TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Büyükelçi Volkan Bozkır seçildi.
18 Haziran
– Kazakistan’ın Kurucu Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’de Kovid-19 tespit edildi.
23 Haziran
– Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, Kovid-19 testinin pozitif çıktığını açıkladı.
25 Haziran
– Hindistan’da şiddetli yağışlar sırasında yıldırımların isabet etmesi sonucu 116 kişi hayatını kaybetti.
27 Haziran
– Doğu Afrika ülkesi Malavi’de düzenlenen devlet başkanı seçimini, Lazarus Chakwera kazandı.
29 Haziran
– Afganistan’ın güneyindeki Helmand vilayetinin Sangin ilçesinde pazar yerinde düzenlenen roketli ve bombalı saldırıda 23 sivil hayatını kaybetti.
30 Haziran
– Libya ordusu, başkent Trablus’un güneyi ile Terhune ve çevresindeki toplu mezarlardan 23 günde toplam 208 ceset çıkarıldığını açıkladı.
3 Temmuz
– Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in 2036’ya kadar devlet başkanlığı yapmasına imkan sağlayan ve ülkenin siyasi sistemini değiştiren anayasa değişikliği için yapılan referandumda halkın yüzde 77,92’sinin “Evet” oyu kullandığı açıklandı.
7 Temmuz
– Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tespit edildi.
9 Temmuz
– Güney Kore’de ailesinin polise kayıp ihbarı yaptığı Seul Belediye Başkanı Park Won-soon kentin kuzeyindeki ormanlık alanda ölü bulundu.
– ABD, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türklerine ve diğer Müslüman azınlıklara uyguladığı baskı ve şiddetten sorumlu bazı üst düzey Çinli yetkililere ülkeye giriş yasağı getirdi.
14 Temmuz
– Azerbaycan-Ermenistan sınırında çıkan çatışmalarda, Azerbaycan ordusundan biri tümgeneral olmak üzere 7 asker şehit oldu.
15 Temmuz
– ABD Başkanı Donald Trump, Hong Kong Özel İdari Bölgesi’ne getirilen Ulusal Güvenlik Yasası nedeniyle Çinli yöneticilere yaptırım uygulanmasını öngören yasa tasarısını onayladı, bölgenin ticaret imtiyazlarını kaldırdı.
16 Temmuz
– Ermenistan ordusu, sınırdaki Azerbaycan mevzilerine saldırı girişiminde bulundu, sivil yerleşim birimlerine ateş açtı.
18 Temmuz
– Tayland’ın başkenti Bangkok’ta binlerce kişi seçim, yeni anayasa ve baskıcı yasaların kaldırılması talebiyle Başbakan Prayuth Çan-oça liderliğindeki hükümete karşı gösteri düzenledi.
20 Temmuz
– ABD yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türklerine yönelik insan hakları ihlallerinde rolü olduğu gerekçesiyle 11 Çinli şirketi yaptırım listesine aldı.
22 Temmuz
– ABD, bina dışında belge yakılarak imha edildiği gerekçesiyle Çin’in Houston kentindeki başkonsolosluğunu 72 saat içinde boşaltmasını istedi.
23 Temmuz
– Çin, “Tianwen-1” adı verilen Mars görevi kapsamında uydu ve gezginci robottan oluşan keşif araçlarını Kızıl Gezegen’e yolladı.
24 Temmuz
– Çin hükümeti Houstan’da başkonsolosluğunun kapatılmasına karşılık ABD’ye, ülkenin güneybatısındaki Çıngdu kentinde bulunan başkonsolosluğunu kapatma talimatı verdi.
29 Temmuz
– ABD yönetimi, “Sezar Suriye Sivil Koruma Yasası” kapsamında, aralarında Beşşar Esed’in oğlu Hafız Esed’in de bulunduğu bazı Suriyeli isimleri yaptırım listesine aldı.
30 Temmuz
– ABD Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA), Mars keşif aracı “Perseverence”ı uzaya fırlattı.
31 Temmuz
– ABD yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türklerine yönelik insan hakları ihlallerinde rolü olduğu gerekçesiyle Çin yönetimine ait 1 kuruluşu ve 2 Çinli yetkiliyi yaptırım listesine aldı.
3 Ağustos
– ABD Başkanı Donald Trump, ülkesindeki kolu herhangi bir Amerikan şirketine satılmadığı takdirde Çin merkezli sosyal medya platformu TikTok’u 15 Eylül’de ülkede yasaklayacaklarını açıkladı.
4 Ağustos
– Lübnan’da Beyrut Limanı’nda gübre yapımında kullanılan amonyum nitrat yüklü tankerin patlaması sonucu yüzlerce kişi hayatını kaybederken çevrede ağır hasar meydana geldi.
– Tayland’da öğrenciler ve demokrasi savunucuları, “monarşide reform yapılması ve Kral Maha Vajiralongkorn’un yetkilerinin sınırlandırılması” talebiyle protesto düzenledi.
5 Ağustos
– Hindistan Başbakanı Narendra Modi, tarihi Babri Camisi’nin (Babri Masjid) yerine inşa edilecek tartışmalı Hindu tapınağının temel atma törenine katıldı.
7 Ağustos
– ABD yönetimi, aralarında Hong Kong Baş Yöneticisi Carrie Lam’in de olduğu 11 kişiyi yaptırım listesine aldı.
9 Ağustos
– ABD Sağlık Bakanı Alex Azar, Çin ile ihtilaflı Tayvan Adası’nı ziyaret etti. Ziyaret, Washington’ın Pekin yönetimiyle diplomatik ilişki kurduğu 1979’dan bu yana Tayvan’a yapılan en üst düzey resmi ziyaret oldu.
11 Ağustos
– Belarus’ta cumhurbaşkanlığı seçimini Aleksandr Lukaşenko’nun kazanmasının ardından başlayan protestolarda 2 binden fazla kişinin gözaltına alındı.
18 Ağustos
– Batı Afrika ülkesi Mali’de darbeci askerler Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita ve bazı bakanları alıkoydu.
19 Ağustos
– Askeri darbe girişimiyle alıkonulan Mali Cumhurbaşkanı İbrahim Boubacar Keita, istifa ettiğini açıkladı.
26 Ağustos
– ABD yönetimi, Güney Çin Denizi’nde devam eden inşaat çalışmaları ve askeri eylemlere destek sağladıkları gerekçesiyle Çinli 24 şirketi ve bazı Çin vatandaşlarını yaptırım listesine aldı.
27 Ağustos
– Yeni Zelanda’nın Christchurch kentindeki 2 camiye düzenlediği silahlı saldırıda 51 kişiyi şehit eden, 49 kişiyi de yaralayan terörist Brenton Tarrant, ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
28 Ağustos
– Japonya Başbakanı Abe Şinzo, sağlığını gerekçe göstererek 2012’den beri sürdürdüğü başbakanlık görevinden istifa etti.
– Mali’de askeri cuntanın lideri Assimi Goita, darbeciler tarafından “cumhurbaşkanı” ilan edildi.
2 Eylül
– ABD yönetimi, Afganistan’da ABD askerlerinin savaş suçu işlediği iddialarını soruşturan Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) Başsavcısı Fatao Bensoudave diğer savcılık yetkililerine yaptırım kararı aldı.
4 Eylül
– Hindistan’da 87 bin 115’e ulaşan günlük vaka sayısı, Kovid-19’un ortaya çıktığı Çin’de Aralık 2019’dan o güne kadar tespit edilen 85 bin 146 vakayı geride bıraktı.
7 Eylül
– Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’daki Ceza Mahkemesi, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilgili davada yargılanan sanıklardan 5’ine 20’şer, birine 10, 2 kişiye de 7’şer yıl hapis cezası verdi.
8 Eylül
– Bosna Savaşı’nda (1992-1995) Boşnak sivillere karşı savaş suçu işlemekten aranan eski Sırp komutan Ratko Djurkovic, Bosna Hersek’in kuzeydoğusundaki Ugljevik kasabasında yakalandı.
10 Eylül
– Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF), dünyada vahşi yaşam popülasyonunun son 46 yılda ortalama yüzde 68 azaldığını bildirdi.
11 Eylül
– ABD Başkanı Donald Trump, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) ardından bir diğer Körfez ülkesi Bahreyn’in de İsrail ile ilişkileri normalleştirme konusunda anlaşmaya vardığını duyurdu.
12 Eylül
– Mali’de 18 Ağustos’ta yapılan askeri darbenin ardından sivil yönetime geçiş sürecinin 18 ay olacağı ve bu sürenin sonunda seçimlere gidileceği bildirildi.
14 Eylül
– Venüs’ün atmosferinde oksijensiz ortamlarda yaşayabilen mikroplar tarafından üretilen fosfin gazı bulunduğu keşfedildi.
15 Eylül
– ABD yönetimi, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde Uygur halkının zorla çalıştırıldığı 5 kuruluştan pamuk, giysi, bilgisayar parçası ve saç ürünleri gibi malların ithalatını engelleyeceğini duyurdu.
16 Eylül
– Japonya’da görevi bırakan Başbakan Abe’nin hükümetinde kabine sekreteri görevini üstlenen Suga Yoşihide, Temsilciler Meclisinde düzenlenen olağanüstü oturumda ülkenin yeni başbakanı seçildi.
17 Eylül
– ABD Dışişleri Müsteşarı Keith Krach 3 günlük ziyaret için, Çin ile ihtilaflı Tayvan’a gitti. Ziyaret, Washington’ın Pekin yönetimiyle diplomatik ilişki kurduğu 1979’dan bu yana ABD Dışişleri Bakanlığı nezdinde Ada’da yaptığı en üst düzey temas oldu.
22 Eylül
– İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Kovid-19 salgınında “tehlikeli bir dönüm noktasına gelindiğini” belirterek bar ve restoranların saat 22.00’de kapanması talimatı verdi ve evden çalışmaya devam edilmesini istedi.
27 Eylül
– Ermeni güçlerinin Dağlık Karabağ yakınlarında sivil yerleşimlere ateş açması üzerine Azerbaycan ordusu karşı saldırı başlattı.
EKİM
1 Ekim
– Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye ve Libya arasındaki deniz sınırı anlaşmasını tescil etti.
4 Ekim
– Suudi Arabistan yönetiminin Kovid-19 tedbirleri kapsamında 6 ay ara verdiği umre ziyaretleri yeniden başladı.
6 Ekim
– Kırgızistan’da 4 Ekim Pazar günü yapılan milletvekili seçim sonuçlarını protesto eden göstericiler, Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve parlamentoyu işgal etmelerinin ardından cezaevinden eski Cumhurbaşkanı Almazbek Atambayev’i çıkardı. Kırgızistan’da 4 Ekim’de yapılan parlamento seçim sonuçları iptal edildi, Meclis Başkanı Dastanbek Cumabekov ve Başbakan Kubatbek Boronov istifa etti.
8 Ekim
– Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) sınırları içerisinde yer alan ve 46 yıldır kapalı olan Maraş bölgesinin bir bölümü halkın kullanımına açıldı.
9 Ekim
– Nobel Barış Ödülü, açlıkla mücadele çabaları ve çatışmalardan etkilenen bölgelerde barış koşullarının iyileştirilmesine katkı sağlaması nedeniyle Dünya Gıda Programına (WFP) verildi.
14 Ekim
– Hollanda’da hükümet, ölümcül hastalığı bulunan 1 ila 12 yaşlarındaki çocuklara ötanazi yapılmasına izin veren planı onayladı.
18 Ekim
– KKTC’de yapılan cumhurbaşkanı ikinci tur seçiminde, Ulusal Birlik Partisinin (UBP) adayı Ersin Tatar oyların yüzde 51,74’ünü alarak cumhurbaşkanı seçildi.
23 Ekim
– BM, Cenevre’deki 5 5 Ortak Askeri Komite toplantılarının dördüncü turunda, Libyalı tarafların ülke genelinde kalıcı ateşkes için anlaşmaya vardığını duyurdu.
– ABD Başkanı Donald Trump, Sudan’ı “teröre destek veren ülkeler” listesinden çıkarma kararını imzaladı.
26 Ekim
– ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), ilk defa Ay’ın güneş gören yüzeyinde su bulduklarını açıkladı.
31 Ekim
– İngiltere’de Kovid-19 salgını nedeniyle ikinci kez ülke çapında karantina ilan edildi.
5 Kasım
– Kosova Cumhurbaşkanı Haşim Thaçi, Lahey’deki Kosova Özel Savcılığının hazırladığı savaş suçları iddianamesinin mahkeme tarafından kabul edilmesi üzerine görevinden istifa etti. Thaçi, Kosova Özel Savcılığı tarafından gözaltına alındı.
– 6 Kasım
– AB, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko’yu Belarus’a yönelik yaptırım listesine dahil etti.
7 Kasım
– ABD’de 3 Kasım’da yapılan 59. başkanlık seçimlerini Demokrat aday Joe Biden kazandı.
– Dünyada Kovid-19 vaka sayısı 50 milyonu geçti.
9 Kasım
– Eski Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, geçen yıl istifasının ardından kaçmak zorunda kaldığı ülkesine geri döndü.
10 Kasım
– Güney Amerika ülkesi Peru’da Kongre, Devlet Başkanı Martin Vizcarra’yı görevinden azletti.
16 Kasım
– Moldova’da cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda, Batı yanlısı Maia Sandu, en çok oyu alarak ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanı seçildi.
19 Kasım
– Tayland’da hükümet karşıtı göstericilerin reform taleplerini yerine getirmek üzere hazırlanan anayasal reform tasarılarının büyük bir kısmı, parlamentoda yapılan oylamada kabul edildi.
– Avustralyalı askerlerin Afganistan’da savaş suçu işlediğine dair hazırlanan rapor, 39 Afgan sivilin öldürüldüğünü ortaya koydu.
28 Kasım
– İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreterliğine Çad’ın adayı Hüseyin İbrahim Taha seçildi.
29 Kasım
– Afganistan’ın Gazne vilayetinde düzenlenen bombalı araç saldırısında 31 kişi yaşamını yitirdi, 24 kişi yaralandı.
– Nijerya’nın kuzeydoğusunda terör örgütü Boko Haram tarafından çiftçilere düzenlenen saldırıda 79 kişi hayatını kaybetti.
2 Aralık
– İngiltere, Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin’in kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in Amerikan ilaç şirketi Pfizer ile geliştirdiği Kovid-19 aşısının yaygın kullanımına onay verdi. Böylece İngiltere, Kovid-19 aşısının yaygın kullanımına onay veren ilk ülke oldu.
3 Aralık
– Dünya genelinde Kovid-19’dan ölenlerin sayısı 1,5 milyonu geçti.
5 Aralık
– ABD’nin Çin Komünist Partisi (ÇKP) yetkilileri ile denizaşırı Çin toplumlarına, akademisyenlere veya sivil topluma şiddet, tehdit veya baskı uygulayan Çin vatandaşlarına vize kısıtlaması uygulayacağı bildirildi.
– Çin’in Çongking kentinde bulunan kaçak bir kömür ocağında çalışan 23 işçi karbonmonoksit gazından zehirlenerek hayatını kaybetti.
7 Aralık
– Venezuela’da seçimlerde Devlet Başkanı Nicolas Maduro ve müttefikleri oyların yüzde 67’sini alarak Ulusal Meclis’te çoğunluğu elde etti.
8 Aralık
– Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, Rusya’nın tüm askeri güçlerini Kırım’dan bir an önce çekmesi ve “Ukrayna topraklarında geçici işgaline gecikmeden son vermesi” çağrısında bulunan bir kararı kabul etti.