ÇİN’in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde 12 Aralık 2019’da ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının başta İran olmak üzere Çin dışındaki ülkelere de yayılmaya başlaması dünya genelinde kaygıları arttırdı. Çin’de can kaybı 2593’e çıkarken, Çinli yetkililer virüsü kontrol altına alma konusunda ilerleme sağladıklarında ısrarlı. Ancak Fransız AFP ajansının haberine göre Kovid-19 virüsünün dünyanın diğer bölgelerine yayılma seyri geçen hafta hızlandı. İran, Güney Kore ve İtalya yeni tip koronavirüsün Çin dışında en yoğun görüldüğü ülkeler olarak öne çıktı. Hastalık Ortadoğu’da da yayıldı.
İRAN’DAN SONRA IRAK’TA DA ÇIKTI
İran’da resmi açıklamalara göre Kovid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 12’ye yükselirken, virüsün bulaştığı kişi sayısı 47 oldu. İran, şu anda Çin’den sonra koronavirüse bağlı en fazla ölümün yaşandığı ülke durumunda. Komşu İran’dan sonra Türkiye’nin bir diğer komşusu Irak’tan da virüs haberi geldi. Irak’ın Necef kentinde, İranlı bir öğrencide yeni tip koronavirüs vakası görüldüğü bildirildi. Ayrıca Afganistan, Bahreyn, Umman ve Kuveyt’ten de hastalığın ilk kez görüldüğüne dair açıklamalar yapıldı.
İTALYA’DA CAN KAYBI ARTTI
Avrupa’da koronavirüsün en fazla görüldüğü ülke olan İtalya’da hayatını kaybedenlerin sayısı 80’li yaşlardaki üç hasta ve bir kanserli hastanın ölümüyle yediye çıktı. Tespit edilen vaka sayısı ise 219. Ülkede hafta sonu Serie A futbol maçları ertelendi. Venedik Karnavalı erken bitirildi. Bazı Milano Moda Haftası etkinlikleri iptal edildi. Milano’nun Duomo Katedrali başta olmak üzere pek çok kilise kapatıldı. İtalya’nın kuzeyindeki Lombardiya bölgesinde en az 10 ilçede 50 binden fazla sakinin evde kalmaları istendi. Tecrit öncesinde insanlar gıda stoklamak için marketlere hücum etti. Polis, bu bölgelerde yollara kontrol noktaları kurdu. Hastalığın 38 yaşındaki bir erkekten yayıldığı tespit edilirken onun hastalığı nasıl kaptığı açıklık kazanmadı. İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, kapalı bölgedeki kişilerin haftalarca evde kalabileceklerini kaydetti.
GÜNEY KORE KRİZ NOKTASI
Güney Kore’de ülkenin güneyindeki Daegu kentinde geçen hafta bir kilise cemaatinde saptanan virüse dair yeni vakalar artıyor. Dün itibariyle toplam vaka sayısı 830’u geçti. İki kişinin daha hayatını kaybetmesiyle, Güney Kore’de ölenlerin sayısı 8’e çıktı. Güney Kore, şu anda Çin dışında en fazla vakanın saptandığı ülke. Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in, geçen hafta sonu virüse karşı teyakkuz durumunu ‘kırmızı alarm’a yükseltti. Ülkede okullar tatil edildi. Futbol liginin başlaması ertelendi. Bu arada Kuzey Kore’nin de Kovid-19’un Güney Kore’de hızla yayılmasının ardından ülkedeki 380 yabancıyı karantina altına aldığı bildirildi.
SORULARLA KOVİD-19
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELER?
Hastalık kendisini yüksek ateşle belli ediyor. Ardından kuru öksürük şikâyetleri dikkat çekiyor. Daha sonra nefes darlığı ve solunum şikâyetleri ortaya çıkıyor. Ağır vakalarda hastalara hastanede tedavi uygulanması gerekiyor.
KOVİD-19 NE KADAR ÖLÜMCÜL?
Aralık ayında ortaya çıkan virüs, şimdiye kadar 2600’den fazla ölüme yol açtı. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre hastaların yüzde 80’den fazlası hastalığı hafif ya da orta düzeyde geçiriyor ve iyileşiyor. Yüzde 14’ü zatürre ve nefes darlığı gibi semptomlarla ağır geçiriyor. Hastaların yüzde 5’inde solunum yetmezliği, septik şok ve çoklu organ yetmezliği gibi sağlık sorunları ortaya çıkıyor. Ölüm oranı yüzde 2 civarında. Yaşlılarda ve kronik hastalığı bulunanlarda risk daha fazla.
NASIL KORUNMALI?
Ellerinizi sık sık sabunla yıkayın. Alkol bazlı dezenfektan kullanın. Ellerinizin virüsü herhangi bir yüzeyden almış olma riski mevcut bu nedenle ellerinizi gözünüze, yüzünüze, ağzınıza sürmeyin. Öksüren ya da hapşıran insanlarla aranıza bir metre mesafe koyun. Hapşırır ya da öksürürken bunu dirseğinizin içine doğru yapın ya da mendil kullanın. Mendili atın, ellerinizi yıkayın. Hafif hastalık belirtileri gösteriyorsanız kendinizi takibe alın, semptonlar ağırlaşırsa sağlık merkezlerine başvurun.
KULUÇKA DÖNEMİ NE KADAR?
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre yeni virüsün ‘kuluçka dönemi’, yani enfeksiyonun kapıldığı andan belirtilerin görüldüğü zamana kadar olan dönem yaklaşık 14 gün. Ama bazı araştırmacılar bu sürenin 24 güne kadar çıkabileceğini söylüyor.
ÇİN DEVLET BAŞKANI Şİ: ACIMASIZ VE KARMAŞIK
ÇİN Devlet Başkanı Şi Cinping, Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan yeni tip koronavirüs salgınının ‘hâlâ acımasız ve karmaşık’ durumda olduğunu bildirdi. Hastalık karşıtı çalışmalardan sorumlu yetkililerle önceki gün video konferans aracılığıyla açıklama yapan Şi, iktidardaki Komünist Parti’nin salgına karşı mücadelesini ‘zamanında ve etkili’ olarak nitelendirdi. Şi, yetkilileri ‘salgının yayılmasını kararlı bir şekilde engellemeye’ çağırdı. Şi, salgının kendileri için bir ‘kriz ve büyük bir sınav’ olduğunu belirterek hastalığın, Komünist Parti’nin 1949’da iktidara gelmesinden bu yana en hızlı yayılan ve en zor önlenen ve kontrol altına alınan acil sağlık durumu olduğunu ifade etti.
PEKİN: AŞI GELİŞTİRİLİYOR
Çin’in Rusya Federasyonu Büyükelçisi Zhang Hanhui, Moskova’da Rus basınına yaptığı açıklamada hastalığın kontrol altına alınmasına yönelik aşı geliştirildiğini, ancak daha fazla teste ihtiyaç duyulduğunu söyledi. Zhang Hanhui’nin açıklamaları özetle şu şekilde:
“Çin’deki bilim adamlarımızın bulduğu ilaç etkisini kanıtladı ve testler başarılı şekilde devam ediyor. İlaca yönelik çalışmaların son kısmının kısa süre zarfında bitirilmesi hedefleniyor ve Şubat sonuna kadar Çin’deki tüm şehirlerde hayat normale dönecek. Virüsün yayılma merkezinde ise hayatın mart sonuna kadar düzelmesi planlanıyor. Dünya Sağlık Örgütü’yle çalışıyoruz. Ekibimizin içinde 2 Rus bilim adamı da var. Rusya’ya ve halkına destekleri için teşekkür ederiz.”
Öte yandan Çinli araştırmacıların yaptığı yeni bir çalışmada, Kovid-19 virüsünün Vuhan kentindeki Huanan Deniz Ürünleri Pazarı’ndan ziyade başka bir yerde geçen yıl kasım ayı sonunda insandan insana bulaşarak başlamış olabileceğine işaret edildi. Ancak hastalığın patlaması pazaryeri üzerinden aralık ayında oldu.