Dünyayı kasıp kavuran koronavirüse karşı geliştirdiği aşıyla dünyanın umudu olan Prof. Dr. Uğur Şahin, Hürriyet’e konuştu. Prof. Dr. Uğur Şahin, Avrupa İlaç Ajansı ve AB Komisyonu’nun BioNTech ve Pfizer’in aşısına onay verdiği gün Hürriyet Berlin Temsilcisi Celal Özcan’ın sorularını yanıtladı. Eşi Dr. Özlem Türeci ile kurdukları BioNTech şirketiyle dünyanın umudu olan Şahin’in açıklamaları şöyle:
Özlem Türeci ile Uğur Şahin
BANA KALSA ÇOKTAN İMZALAR ATILMIŞTI
Aşının Türkiye’ye nakli için müzakereler yapıldığı haberleri var. Bu müzakereler hangi aşamada, görüşmeler daha ne kadar sürecek ve imzalar ne zaman atılacak?
Biz Türkiye’yle aylardır görüşüyoruz. Bana kalsa çoktan imzalar atılmış olurdu. Şu an ama son aşamalardayız ve bütün dileğim aşının Türkiye’ye de gitmesi için bu yıl içinde imzaların atılması.
Yani şu anda somut görüşmeler var?
Evet, görüşmeler devam ediyor.
Doz aşıların Türkiye’ye götürülmesinde soğutucu açısından lojistik bir sorun var mı? Bu soruna çözüm konusunda bir ilerleme ya da çözüm bulundu mu?
Aslında bir sorun olmaması gerekiyor. Türkiye için yeterli dozu depoladık. Doz aşıların kuru buzla nakliyatı yaklaşık 50 yıldır yapılıyor. Bu bugünün bir yüksek teknolojisi değil. Soğutucuları Türkiye’de muhafaza edecek şirketler var. Örnek kuru buz nakliyatçıları. Türkiye’de üniversiteler mükemmel bir altyapıya sahip. Ben bu konuda kesinlikle hiç şüphe duymuyorum. Aşı yerlerine nakliyat konusunda da. Bundan dolayı bir sorun yaşanmaz.
TÜRKİYE’NİN SAĞLIK SİSTEMİ ÇOK İYİ
Türkiye’de tıbbi eğitimi nasıl değerlendiriyorsunuz? Son yıllarda sizce bu alanda önemli ilerlemeler kaydedildi mi?
Tıp alanında eğitim Türkiye’de kesinlikle mükemmel bir düzeyde. Türkiye’nin sağlık sistemi çok iyi işliyor.
Türkiye’de sizin ve ailenizle ilgili Hatay’dayken çekildiği öne sürülen bazı fotoğraflar yayınlandı. Sonra bu fotoğrafların sizinle ilişkisi olmadığı belirtildi. Doğru mu fotoğraflar?
Evet, bu fotoğrafların ne benimle ne de ailemle bir ilişkisi var. Bunu özellikle vurgulamak isterim. Bu fotoğraflardan sadece İskenderun’daki evin görüntüsü doğru.
BİZ TÜRKLER ÇOK SEVİNİYORUZ
Tüm Türkiye Hatay’dan gelen biri olarak sizinle gurur duyuyor…
İnsanların aşıyı aldıklarını ve bundan mutlu olduklarını görmek bana çok büyük enerji ve güç veriyor. Elbette bizim yaptığımızla birçok insanın gurur duyuyor olmasının da bilincindeyim. Bunu anlıyorum. Özellikle biz Türkler, bizden birileri birşey başarınca, çok seviniyoruz. Bu, Türk insanının çok güzel bir özelliği. Türkiye’de insanların gurur duyması bana güç veriyor. Ama aynı zamanda sorumluluk da yüklüyor. Bu durumda insanın yaptıklarına iki kat daha fazla dikkat etmesi gerekiyor.
AŞI NE KADAR KORUYACAK?
Grip aşısında olduğu gibi her yıl yeniden aşı olmak gerekecek mi?
mRNA aşısını bilgi içeren ve ardından kendi kendini silen bir e-posta haberiyle kıyaslayabiliriz. mRNA’da güzel olan, kalıcı olmaması. Kaybolup gidiyor. Ne kadar süre kalıcı olacağını şu an bilmiyoruz. Ama bağışıklık cevabı bir hafıza işi. E-posta yoluyla üzerinde ‘önemlidir’ işareti bulunan ve ne yapılması gerektiğini söyleyen bir haber aldığınızda, bu haber yok olsa, silinse veya bir daha bulanmasa bile, hafızada tutuyorsunuz. Bizim bağışıklık hafızamız da öyle çalışıyor. Bağışıklık sistemine bir haber geliyor ve o bu habere göre hareket ediyor. Bu bir tür hafıza olarak yıllarca kalabilir. Ama hafıza, bu virüs antijeninde yıllarca kalır mı şu an bilmiyoruz. Bunu bekleyip göreceğiz ve aşının bir yıl mı yoksa daha fazla mı koruyup korumayacağını ancak uzun bir yoldan sonra öğrenebileceğiz.
MUTASYONA KARŞI 6 HAFTADA YENİ AŞI ÜRETEBİLİRİZ
Uğur Şahin İngiltere’de görülen yeni mutasyonda virüs proteininin yüzde 99’unun değişmeden kaldığını, o nedenle aşının bu mutasyona karşı da koruma sağlayacağına inandığını söyledi. Aşının mutasyona karşı etkisini araştırdıklarını ve bu testlerin iki hafta süreceğini söyleyen Şahin, gerekmesi halinde teknik olarak altı haftada yeni bir aşının geliştirilmesinin mümkün olduğunu da sözlerine ekledi.
AB’YE DAĞITIM BAŞLIYOR
BioNTech, Pfizer ile birlikte geliştirdikleri aşının Avrupa Birliği’nde Comirnaty adıyla dağıtılacağını duyurdu. Şirket 2020 yılı sonuna kadar 50 milyon doz, 2021 yılı sonuna kadar da 1 milyar 300 milyon doz aşının teminini hedeflediklerini açıkladı. Aşılar 1000 ila 5 bin doz aşı alan soğuk hava kutuları içerisinde taşınacak.
BioNTech kurucu ortağı Özlem Türeci dün eşi Uğur Şahin’le yaptığı basın toplantısında, 27 Temmuz’da ikinci faz denemelerine geçilen aşının yaklaşık 44 bin denek üzerindeki üçüncü faz denemelerinde de yüzde 95 oranında etkinlik gösterdiğini aktardı. Üçüncü faz denemelere katılan kişiler ABD, Almanya, Türkiye, Güney Afrika, Brezilya ve Arjantin’den seçilirken bunların yüzde 40’ından fazlasının 65-85 yaş arasında olduğu belirtildi. Aşının baş ağrısı ve yorgunluk gibi yan etkileri olduğu, uygulanan kişilerin yüzde 2’sinde baş ağrısı ve yüzde 3.8’inde yorgunluk görüldüğü kaydedildi.