Erol Tezman alanında yeniliklere imza atmış bir iş geçmişine sahip. Yeni ve ilk olmak için hep araştıran bir iş insanı. Tezman Holding çatısı altında kimya, denizcilik, teknik tekstil, tarım, hayvancılık, gayrimenkul ve sigorta sektörlerinde faaliyet gösteren aralarında Tezmarin, vateks, tez, sel sanayi, ejot tezmak gibi şirketler var. Bu çatı altındaki Sel Sanayi alanında kısa süre önce bir ilke imza attı. Erol Tezman’la hem bu yeni işlerini hem de sanayi geçmişlerini konuştuk.
Şirketin kurucusu babanız Selim Tezman. Siz ikinci kuşaksınız. İşe nasıl başladınız?
– Babamın kurduğu fabrikalar vardı. İlk kurduğu lastik ayakkabı fabrikası. Her fırsatta babamın yanına işe giderdim. 1975 yılında üniversiteyi bitirdim ve döndüm. Dokunmamış, örülmemiş kumaş yapan bir fabrika kurduk Vateks.
Siz mi bu yeniliği getirdiniz?
– Evet. Araştırmıştım. Çok büyük yenilikti. Hızlı büyüdü. Bilinmiyordu ama çok fonksiyonel bir kumaştı. Elyaflar değişik teknolojilerle yapıştırılıyordu. Elbise telası ve çocuk bağında kullanılan bezi yaptık. Biz bu işin patentini almadık, o konuda tecrübesizlik vardı. Daha sonra bu tecrübesizliği yapmadık.
Teknik tekstil derken tam neleri kapsadı yatırımlarınız?
– Örneğin jeotekstil yaptık, bu da ilkti. Yollara ve tünellere seriliyor bu malzemeler. Otoyollarda da kullanılıyor. Hatta o dönemde GAP projesi hayata geçiyordu. Biliyorsunuz çok büyük su kanalları ve boruları yapılmıştı. Beton olduğu için çatlamalar oluyordu. Bizim bu üretimimiz izale su kanallarında da kullanıldı. Bu çalışmaların Ar-Ge’sini de uygulamasını da tamamen Türk mühendis kadromuzla gerçekleştirdik. 1990’ların başında telekomunikasyon kablolarının izolasyon bantlarını yaptık.
İLK JELATİN ÜRETİCİSİ
Gıda jelatini üretiminde de ilk üretici oldunuz. Bu işe nasıl girdiniz?
– Tutkal yapıyorduk, 2000’de aynı hammadeden gıda jelatini işine girdik. Jelatin işi çok büyüktü, Tarım Bakanlığı’yla çok çalıştık, çünkü AB normlarına uyum gerekiyordu. 2008’de kriz ortamında yatırım yaptık. Türkiye’nin ilk jelatin üreticisi olduk. 1100 ton ile başladık jelatin üretimine. Şimdi 5500 ton üretiyoruz. Toplamda 8 bin ton teknik ve gıda jelatini üretiyoruz. İstersek yüzde 100’ünü ihraç edebiliriz ama Türkiye’de de çok iyi şirketler var. Onlara da veriyoruz. Üretimimizin yüzde 40’ını iç piyasaya satıyoruz.
Hammadde sorunu yaşıyor musunuz?
– Bizim hammaddemiz yüzde 100 yerli. Dışa bağımlılık olmayan, katma değeri yüksek işlere giriyoruz. Milli ekonomiye direkt katkı yapıyoruz. Yüzde 100 yerli hammaddeyle üretip daha çok ihracat yapıyoruz. 2016’da 15 Temmuz’dan sonra 8 Ağustos’ta yatırım kararı aldık. Bu yıl da kolajen (İnsan vücudundaki canlılığı ve esnekliği sağlayan önemli bir proteindir) yatırımı içindeydik. Biz vazgeçmedik, yatırıma devam ettik.
Kolajen konusu son yıllarda gündemde. Özellikle kadınlar sıvı, toz, hap şeklinde kolajen içerikli ürünler kullanıyorlar. Siz bu işe nasıl girdiniz?
– Kolajen konusu çok moda. İnsanlar tıp insanlarının konuşmalarıyla vücudumuzdaki kolajenin yaşlanmayı önlediğini, bunun takviye edilmesi gerektiğini söyledikçe bu konuya ilgi arttı. Tüm dünyada talep var.
Ar-Ge ne kadar sürdü? Sizin ürettiğiniz kolajenin farkı ne?
– Fabrika Edirne’de. İlk yatırım 3 bin ton kapasiteli. Biz ilk sığır kolajenini ürettik, helal ürün. Bu alandaki ilk helal ürün. Tüm dünyaya satacağız. Tüm bağlantıları kurduk. 2020 üretiminin de yüzde 65’ini sattım. AB ülkeleri ve Amerika’ya satıyoruz. Kendi markamızla çıkıyoruz. Patentini dünya çapında alıyoruz. Herkesin ürettiği kolajen farklı. Dün Güney Kore’den patentimiz geldi.
Arap dünyasındaki kadınlar içeriğinde domuz olmayan kolajeni tercih edecektir…
– Kesinlikle. Bu alanda çok üretici var. Hammadde sıkıntısı çekenler var. Ayrıca hepsinin içeriği yüksek kalitede değil. Biz bu alanda içeriği de en kuvvetli üretimi yaptık. Amerika’dan Kore’ye testlerden geçtik.
Neden sizden önce başkaları helal kolajen üretmemiş?
– Biz Türkler çok iyiyiz iş konularında, girişimcilikte. Bir sürü işte yabancılarla ortaklık yaptık. Onların potansiyellerini de görüyoruz. Biz kendimize güvenelim, üretelim. Dürüst ve etik üretim yapanların da kazandığını tüm iş hayatım boyunca gördüm. Biz kolajen üretimini iyi biliyorduk. Bunu geliştirdik.
KOLAJEN NEDİR?
İnsan vücudundaki canlılığı ve esnekliği sağlayan önemli bir proteindir.
EROL TEZMAN KİMDİR?
İstanbul 1951 doğumlu Erol Tezman, Saint Joseph Fransiz Lisesi’ni bitirdi. Fransa’da Grenoble Sciences Economie Fakültesi’nde okudu. Özel Teşebbüsler üzerine lisans eğitimi yaptı. Vateks Fabrikasının kurulumu ile iş hayatına atıldı. Tezman Holding bünyesinde kurulan tüm şirketlerde görev aldı, yönetimde bulundu. Galasaray Kulübü Yönetim Kurulu üyesi olarak görev yaptı. TÜSİAD üyesi olan Tezman tam bir deniz tutkunu.