Koronavirüs salgını nedeniyle birçok ülkede alışveriş merkezleri kapatıldı ve marketlerin çalışma saatlerinde düzenlemelere gidildi. Hareketliliği azaltmak için alınan bu önlemler, zorunlu şekilde neredeyse herkesin e-ticarete yönelmesine neden oldu. İhtiyaç karşılamak için bile dışardan çıkmakta tedirginlik yaşanması, e-ticarette yeni bir dönemin başlamasına neden oldu.
Bilişim Sanayicileri Derneği (TÜBİSAD) tarafından paylaşılan verilere göre Türkiye’de e-ticaretin perakendedeki payı yüzde 4-5 iken, koronavirüs salgınıyla birlikte 5-6 katlık bir artış yaşandı.
Koronavirüs nedeniyle herkesin hijyene daha fazla önem vermesi, hijyen ürünlerinin e-ticaretteki payını da artırdı. Ülkemizde hijyen ürünlerindeki satışlarda yaklaşık 2 kat artış yaşandı. Sabun, dezenfektan ve kolonya ülkemizde en çok satılan hijyen ürünleri oldu. Stackline isimli internet sitesinin ABD’de yaptığı araştırmaya göre ise hijyen kategorisindeki satışlarda yüzde 670 oranında artış yaşandı ve bu kategoride en çok satılan ürün eldiven oldu. Stackline verilerinde hijyen ürünlerinden sonra ikinci sırada ise ekmek yapma makineleri yer aldı. İnsanların evlerinde ekmek yapmaya başlamasıyla, ekmek yapma makinelerine olan talepte yüzde 652 oranında artış yaşandı.
Evde geçirilen sürenin artmasıyla, hobi ürünlerine olan talep de arttı. Özellikle puzzle ve kitap satışlarında yüzde 25 ila 60 oranında bir artış yaşandı. Birçok ülkede yurtdışı ve yurt içi seyahatlerin kısıtlanması/yasaklanması ile uçak bileti satışları neredeyse durdu. Seyahatlerdeki kısıtlamayla, valiz satışlarında yüzde 77, fotoğraf makinesi satışlarında ise yüzde 64 oranında düşüş yaşandı. Benzer şekilde bu dönemde temel ihtiyaçların dışında kalan giyim ve teknoloji sektöründe de satışlarda düşüş yaşandı.
Koronavirüs aslında bu yönüyle hem işletmeler hem de tüketiciler için dijitalleşmeyi zorunlu hale getirdi. Bu dönemde birçok perakendeci, ilk kez internetten sipariş almaya başladı.
E-ticarette yaşanan artış, bu alandaki istihdama da olumlu yansıdı. Tüm dünyada e-ticaret sektörünün dev ismi, artan siparişlere yetişmek için yeni personel alımları yapmaya devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde Amazon, ABD’de 100 bin yeni personel alacağını duyurmuştu. Benzer şekilde ülkemizde de bu alanda istihdam artışı yaşanıyor.
E-ticaretteki yükselişin yanı sıra, kullanıcılar fiziksel alışverişlerde de mümkün olduğunca temastan kaçınmaya çalıştı. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından paylaşılan verilere göre 2.5 milyon adet temassız özellikli kart, bu dönemde ilk kez kullanıldı. 2020 Mart ayında temassız kart kullanımı, 2019 Mart ayının 3 katına çıktı. Ayrıca 3 milyon kart, ilk kez internetten ödeme yapmak için kullanıldı. Her 5 TL’lik kartlı ödemenin 1 TL’si internetten yapıldı. Bu alanda yaşanan yüzde 19’luk artış, ödemelerde dijitalleşmenin büyük bir ivme kazandığını ortaya koyuyor.
Burak Kesayak
twitter.com/BurakKesayak
