SpaceX ve Tesla’nın kurucusu ve tepe yöneticisi Elon Musk, Twitter’da yaptığı son paylaşımda madenciliği ve işlemlerinde fosil yakıtların, özellikle en kötü emisyona sahip kömürün hızla artan kullanımı konusunda endişeli olduklarını belirterek, Tesla’nın araç satışlarında Bitcoin kullanımını askıya aldığını açıkladı.
“Kripto paranın birçok düzeyde gelecek vaat eden bir fikir olduğuna inanıyoruz ancak bunun çevre için büyük bir bedeli olmamalı” diyen Musk şöyle devam etti:
“Tesla Bitcoin satmıyor ve Bitcoin madenciliği daha sürdürülebilir bir enerji kaynağına geçtiği anda Bitcoin’lerimizi alışverişlerde kullanmaya niyetliyiz.”
Şirket Mart ayında satışlarda Bitcoin kullanımına başladığını açıklamış ve bu gelişme Bitcoin’in büyük değer kazanmasını sağlamıştı. Aynı dönemde Tesla’nın 1,5 milyar dolarlık Bitcoin alımı yaptığının ortaya çıkması da kripto paranın değerlenmesine katkıda bulunan bir diğer faktör olmuştu.
Musk’ın son paylaşımının ardından Bitcoin fiyatı 58 bin seviyesinden 46 bin dolar bandına kadar geriledi. Bugün itibariyle ise 49-50 bin aralığında seyrediyor.
Peki nasıl oluyor da Musk’ın attığı bir tweet, kripto para piyasasını bu kadar derinden etkileyebiliyor?
Bitci.com araştırma müdürü Mehmet Çoban ve AlbCoin araştırma müdürü Helin Çelik hurriyet.com.tr’ye anlattı.
Helin Çelik, Elon Musk’ın yaratıcı kimliğiyle milyonların dikkatini çeken bir isim olduğunu ve dolayısıyla adım attığı projelerin de yakından takip edilmesinin büyük bir etken olduğunu söylüyor.
“Kripto para piyasasında artan ilgi sürecini düşündüğümüz zaman Musk’ın piyasaya eğilim göstermesi yatırım çevrelerinin gözünden kaçmıyor. Bu durumu davranışsal olarak açıklamak mümkün” diyen Çelik, geçmişten referans alma güdüsüyle daha önce fiyat artışı yakalandığına emin olan yatırımcının tekrar benzer fiyat hareketlerinin görüleceğine inandığını belirtiyor.
Çelik, yatırımcının böylelikle bir dayanak noktası belirlediğini ve onun üzerinden ilerlediğini vurgulayarak şöyle devam ediyor:
“Bu eylemi gerçekleştirirken ısrar etme ve doğrulayıcı önyargı mekanizması devreye giriyor. Yalnızca biraz daha muhafazakar yatırımcı bu noktada veri ne olursa olsun davranışını yavaş değiştirme eğilimi gösterebilir. En son olan olayı referans alan yatırımcı temsil etme eğilimi ve çoğunluğun yaptığı eylemi yapma gereksinimi hissediyor. Böylelikle aslında bir tweet ile meydana gelen fiyat artışı yatırımcı algısını tetikliyor.”
Mehmet Çoban ise Elon Musk’ın sadece kripto para piyasasında değil her piyasada ciddi anlamda önemsenen birisi olduğunu söylüyor ve ekliyor:
“Bu açıdan bakarsak Musk’ın her söyleminin piyasalar üzerinde kısmi olarak etkili olmasını açıklayabiliriz. Burada kısmi kelimesine özellikle dikkat çekmek istiyorum. Ancak bugün Musk’ın attığı bir tweet, piyasa değeri 2 trilyon dolar civarında olan bir argümanın fiyatını yüzde 15 civarında düşürebiliyorsa o zaman farklı konulara da bakmak lazım. Burada gelen olumlu ya da olumsuz etkilerin bu denli fazla olmasında kripto para piyasasının henüz yeni olmasıyla birlikte kendi dengesini bulmamış olmasına bağlayabiliriz.”
Bir kişinin yarattığı etki kripto para pazarı için ne anlama geliyor?
Mehmet Çoban, burada kişilerden daha fazla kurumlar ve kurumları yönetenlerin söylemleri önemli olduğunu belirterek şunları söylüyor:
“Tesla şu anda dünyanın adından en fazla söz ettiren şirketlerinden biri. Böyle bir şirketin CEO’sunun açıklamaları tabii ki etkili olacak. Ancak bu yüzde 15’lik bir düşüş olmamalı. Şunu da unutmamak gerekiyor. Yakın dönemde Musk’ın (Dogecoin hariç) Bitcoin üzerinde pozitif etki yapan açıklamaları oldu. Dikkat edilirse bu açıklamalar ilk başta sert etkiye neden oldu. Sonrasında ise bu etki giderek azaldı.”
Helin Çelik de farklı finansal enstrümanlarda belirli bir olayı ya da kişilerin davranışlarını takip ederek pozisyon alındığını ancak arkasında hiçbir siyasi-ekonomik-sosyolojik gerekçe olmadan yapılan bu davranışa, kripto para yatırımcılarının bir kısmının eleştirel baktığını ifade ediyor.
Bu durumun süreç içerisinde kripto para ekosistemine zarar vereceği düşüncesinin hakim olduğunu vurgulayan Çelik, “Likidite henüz istenen düzeyde olmadığı için tek bir elden yapılan yönlendirmeler karşılık buluyor. Ancak, kripto para piyasasında al-sat yapan yatırımcı günün sonunda kendi kârına bakıyor. Daha önce fiyat hareketleriyle güdülenmiş olan yatırımcı bir akış yaratarak çoğunluğun yöneldiği kâr oranından pay almaya çalışıyor” diye konuşuyor.
‘HİÇ İNANDIRICI DEĞİL’
Peki tüm bu bilgiler doğrultusunda Tesla’nın araç satışlarında Bitcoin kullanımını askıya aldığını açıklamasını nasıl yorumlamak gerekiyor? Özellikle de şirket 1.5 milyar dolarlık kripto para satın alarak büyük bir riske girmişken…
Mehmet Çoban, Tesla’nın araç satışlarında çevresel endişeler nedeniyle Bitcoin kullanmayı askıya aldığını açıklamasını hiç inandırıcı bulmuyor ve durumu şöyle açıklıyor:
“Dünyanın en büyük şirketlerinden birinin bu kadar kısa vadede aldığı karardan dönmesi için çok daha inandırıcı ve tatmin edici bir argüman sunması lazım. Bu gelişmenin inanın çok fazla bir yorumu olmaz. Sadece inandırıcı olmadığının altını çizmek istiyorum…”
‘PİYASA ÜZERİNDEKİ ETKİSİ SINIRLI OLACAKTIR’
Musk yakın dönemde kripto para piyasalarını özellikle de Bitcoin’in değerini pozitif yönde etkileyen açıklamalarda da bulundu. Ancak bu açıklamaların etkisi saman alevi gibi parladı ve kayboldu. Doğal olarak son yaşanan gelişme sonrası piyasalarda orta ve uzun vadede nasıl bir hareketlilik gözleneceği merak konusu oldu.
Mehmet Çoban, bu konuda önümüzdeki dönemde kurumsal alımlar ya da kurumsal haberlere yönelik gelişmeler yaşanacağının altını çiziyor:
“Toplamda 2 trilyon dolarlık bir piyasa var karşımızda. Bundan bir yıl önce kurumsallar tarafından yapılan açıklamaların piyasa üzerinde etkisinin nasıl olduğunu biliyoruz. Ancak bunların etkileri artık sınırlı olacak. Bundan sonra kripto para piyasasında yönü kalıcı olarak belirleyecek yegane etken hükümetlerin, devletlerin ve siyasi otoritenin atacağı adımlar. Bu sebeple Elon Musk’ın bu açıklamalarının piyasa üzerindeki etkisinin sınırlı olacağını düşünüyorum.”
Helin Çelik ise bu olaydan sonra yeniden yükselişlerin olabileceğini söylüyor ve kripto paraya olan ilginin azalmayacağını vurguluyor.
Özellikle projesi gelecek vadeden ve geleneksel finans piyasalarına ışık tutan birçok kripto para biriminin olduğunu ve hepsinin kullanım yeri ve amacının farklı olduğunun da altını çizen Çelik, “JPMorgan, Goldman Sachs ve UBS’ten gelen kripto para alım satım ve saklama hizmeti sunma projeleri küresel bankacılık devlerinin müşteri profillerinin kripto paraları da bir seçenek olarak düşünmesine neden olabilir. Diğer yandan yapılması planlanan regülasyonlar yine çekimser olan yatırımcının ilgisinin kripto para piyasasına kaymasına neden olabilir” diyor.
Zaman geçtikçe ve sistem oturmaya devam ettikçe piyasaya olan güveninin de farklı yollardan kazanılır hale geleceğini ifade eden Çelik, “Tabii ki zaman zaman piyasa içerisinde düzeltmeler yaşanabilir. Özellikle yaşanan yükselişlerin oranı düşünüldüğünde bunun doğal karşılanacağı söylenebilir. Düzeltme bölgeleri ve trend görünümü bu sebeple yakından takip edilmelidir. Söylemek gerekir ki halihazırda majör kripto para birimlerinin ana trend görünümlerinde bozulma söz konusu değil. Yanı sıra, dünya ekonomisinin ve finansal piyasaların durumu göz önünde bulundurulduğunda kripto paralar hâlâ bir seçenek olarak masada duruyor” diye konuşuyor.
