Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk’un katılımıyla Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanlığı’nda düzenlenen ‘Yükseköğretimde Engelsiz Ufuklar Çalıştayı ve 2019 Yılı Engelsiz Üniversite Ödül Töreni’nde konuşan Saraç, YÖK’ün yürüttüğü çalışmalarla ilgili bilgi verdi. Saraç, sayıları bugün 206’yı bulan yükseköğretim kurumlarıyla birlikte Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınma süreçlerine çok ciddi katkılar sağlayan çalışmalar yürüttüklerini belirtti.
Türk yükseköğretim tarihi açısından birçoğu ilk olan önemli pek çok projeyi uygulamaya koyduklarını anlatan Saraç, bu düzenlemelerin bir kısmının, yeni YÖK’ün girişimiyle başlayan süreçlerde yasal dayanaklara kavuşturulduğunu, bir kısmının ise iç düzenleme ve mevzuatı ile hayata geçirildiğine söyledi.
Yükseköğretime erişimde ve okullaşmada özellikle 2000’li yıllardan bu yana çok önemli ve ciddi bir sıçrama yaşandığını belirten Saraç, “Nicelik yönünden etkin düzeyde bir büyüme gerçekleşti. Bugün itibarıyla öğrenci sayımız açısından Avrupa Yükseköğretim Alanı’nın önde gelen ülkesi konumundayız. Yükseköğretim sisteminde 129’u devlet, 72’si vakıf üniversitesi ve beşi vakıf meslek yüksekokulu olmak üzere toplam 206 yükseköğretim kurumu var. Öğrenci sayımız, 7 milyon 730 bine ulaşmış durumda. Yükseköğretim sistemimizde 81 bin 627’si öğretim üyesi olmak üzere toplam 166 bin 801 öğretim elemanı bulunuyor. Yeni YÖK olarak nicel bir büyümeyi gerçekleştirdik, şimdi kalite odaklı büyümeyi önemsiyoruz” dedi.
‘KALİTE EKSENLİ BÜYÜME ÖNCELİĞİMİZ’
Saraç, yeni YÖK olarak kalite çıtasının yükseltilmesinin ve kalite eksenli büyümenin öncelikleri olduğunu söyledi. Yükseköğretimde yapısal değişim niteliğindeki en önemli projelerden birinin Yükseköğretim Kalite Kurulu’nun kurulması olduğunu belirten Saraç, 2016’dan bu yana 160 yükseköğretim kurumunun dış değerlendirme sürecinden geçtiğini anlattı. Türk yükseköğretimine kazandırdıkları bir diğer açılımın da misyon farklılaşması ve ihtisaslaşma olduğuna dikkati çeken Saraç, bu kapsamdaki araştırma üniversitelerinden eğitim öğretimin yanı sıra bilginin üretimini, aktarımını ve paylaşımını da gerçekleştirmelerini beklediklerini söyledi. Saraç, bu sene seçilen beş üniversiteyle bölgesel kalkınmada ihtisaslaşan üniversitelerin sayısının 10’a yükseldiğini belirtti.
‘YABANCI UYRUKLU ÖĞRENCİ SAYISI 148 BİNE ULAŞTI’
Hedef odaklı uluslararasılaşmaya da büyük önem verdiklerini söyleyen YÖK Başkanı Saraç, “2014 senesinde yabancı uyruklu öğrenci sayımız 48 binlerdeyken bugün 148 bine ulaştı. Yabancı uyruklu öğrenci sayımızdaki artış, son yıllarda Avrupa’daki yabancı öğrenci sayısı artış oranlarının en iyisi ve bizim için gurur verici” dedi.
Saraç, doktoralı insan kaynağının nitelik ve nicelik olarak artırılmasına yönelik çalışmaların diğer büyük projeleri arasında bulunduğunu belirterek, bu kapsamda başlattıkları YÖK 100/2000 doktora bursunun sıradan bir program olmadığını söyledi. 100/2000 projesini bir Türkiye projesi, bir prestij projesi olarak gördüklerini anlatan Saraç, “Bu proje kurgusu, amacı ve süreçleri itibarıyla ülkemiz için bir ilk. Bu burs programında 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar dönemi itibarıyla beşinci kez çağrıya çıkılmış olup bu beş çağrı dönemi sonucunda hali hazırda yaklaşık 3 bin 700 öğrenci burslandırıldı. Programla ilgili farkındalık ve talep günden güne artıyor ve her yeni çağrıya daha fazla üniversite başvuruyor. Ana gayemiz geleceğe güçlü nesiller yetiştirmek” diye konuştu.
‘ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN GERÇEK SAYILARINI ORTAYA ÇIKARMAK ÖNEMLİ’
Saraç konuşmasına şöyle devam etti:
“Yükseköğretim sistemimizde bugün itibarıyla yaklaşık 7 milyon 730 bin öğrencimiz var. YÖKSİS verilerine göre, bu öğrencilerin 39 bin 243’ünü engelli öğrencilerimiz oluşturuyor. Bu sayı, yükseköğretim sistemimizdeki öğrencilerin yaklaşık yüzde 0.5’ini teşkil ediyor. Dünya genelinde toplumun yüzde 10-15’i engelli bireylerden oluşuyor. Dolayısıyla eğitimdeki bu oran tam da gerçeği yansıtmıyor olabilir.
Engelli öğrencilerle ilgili gerçek sayıların ortaya çıkarılması çok önemli. Bu konuda hassasiyet göstermeniz hususunu tekrar hatırlatmak isterim. Hatta engelli olduğunu açıklamak istemeyen öğrencilerimizin sizler tarafından tespit edilerek ihtiyaçlarını belirlemenizi bekliyoruz. Engelli öğrencilerimize engelsiz bir eğitim öğretim ortamı sağlamak, sosyal ve kültürel faaliyetlere daha fazla katılımları için teşvik edici çalışmalar ve projeler geliştiriyoruz.”
Saraç, özel yetenek sınavıyla öğrenci alan programlarda, engelli öğrenciler için Temel Yeterlilik Testi puanı 100 ve üzerinde olanların, özel yetenek sınavlarına kabul edilmesini ve bu puanları değerlendirmeye katılmadan kendi aralarında yapılacak ayrı bir yetenek sınavı sonucuna göre değerlendirilmesi kararının uygulandığını hatırlattı. Ayrıca, özel yetenek sınavında geçerli olmak üzere kullanılacak baraj puanın sınavın yapıldığı yıl dahil olmak üzere iki yıl süreyle geçerli olmasına karar verdiklerini, bu uygulamanın da sürdüğüne değinen Saraç, özel yetenek sınavıyla öğrenci alan programların kontenjanının yüzde 10’unun engelli öğrenciler için ayrıldığını belirtti.
ÜNİVERSİTELERE ÜÇ ALANDA BAYRAK VERİLİYOR
Engelli öğrencilerin sorunlarına çözüm üretebilmek, daha etkin bir eğitim-öğretim ortamının oluşturulmasına katkıda bulunabilmek için çalışmalara devam ettiklerini anlatan Saraç, “Öğrenci Dostu yeni YÖK olarak, engelli öğrencilerin eğitim öğretim faaliyetlerine, ayrıca sosyal ve kültürel faaliyetlere katılımına destek olmak, gerekli uyarlamaların, alt yapının ve donanımların sağlanması ve üniversitelerde engelsiz bir ekosistemin oluşturulmasını teşvik etmek üzere Engelsiz Üniversite Ödülleri veriliyor. Engelsiz Üniversite Ödülleri için geçen yıl 44 üniversiteden farklı kategorilerden 399 başvuru yapılmışken bu yıl 81 yükseköğretim kurumu tarafından yapılan başvuru sayısı 653’e ulaştı. Bu sonuç, yükseköğretimde engelsiz ufuklar için çok ümit verici. Engelleri kaldırmayı hedefleyen çalışmalarımızın sizlerle birlikte daha güzel olacağına ve engelsiz sonuçlar ortaya koyacağına inancımızla yolumuza devam edeceğiz” dedi.
28 ÜNİVERSİTEYE 126 BAYRAK
Törende 28 farklı üniversiteye toplamda 126 bayrak ödülü verildi. Bu çerçevede 26 üniversite 92 turuncu bayrak alırken; altı üniversite 14 yeşil bayrak; yedi üniversite ise 20 mavi bayrak ödülü kazandı. En çok sayıda bayrak ödülü alan üniversitelerin sıralamasında ise Mersin Üniversitesi birinci; Siirt Üniversitesi ikinci; Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi de üçüncü sırada yer aldı.