TRT1 ekranlarının yeni dizisi Bir Zamanlar Kıbrıs, ilk bölümüyle seyirci karşısına geçti.
Büyük ilgi gören diziye dair detaylar araştırılırken, seyircilerin dikkatini çeken bir detay merak konusu oldu.
Rumların Kıbrıs Türklerine yönelik yaptığı sistematik katliamı anlatan dizide, Eoka ve Enosis terimleri geçti. Bunun ardından eoka ve enosis ne demek, açılımı nedir soruları araştırılmaya başladı.
Peki enosis ve eoka nedir, ne anlama gelir? İşte detaylar..
BİR ZAMANLAR KIBRIS ENOSİS NEDİR?
Kıbrıs’ta Rumların İngilizleri daha sonra da Türkleri adadan çıkarmak ve Kıbrıs’ın Yunanistan’a ilhakını (ENOSİS) sağlamak amacıyla kurduğu Milliyetçi yeraltı örgüttür.
Kelime anlamı ile “ilhak, birleşme” demek olan Enosis ilk Megali İdea haritasının çizildiği 1791 yılından beri gündemde olan bir konudur.
“Enosis” terimi Balkan Savaşları’nda, Girit’in Yunanistan Krallığı’na ilhakı sırasında da kullanılmıştır. Genel anlamda terim, politika açısından “bir ülkenin sınırlarına dahil olma, birleşme” anlamına gelmektedir.
BİR ZAMANLAR KIBRIS EOKA NE DEMEK?
Bir Zamanlar Kıbrıs dizisinde geçen EOKA kelimesinin anlamı şu şekildedir: EOKA, (Yunanca: Εθνική Οργάνωσις Κυπρίων Αγωνιστών – Ethniki Organosis Kyprion Agoniston: Kıbrıslıların Millî Mücadele Örgütü), Kıbrıs’ta Britanya sömürge yönetiminin sonlanması ve adanın Yunanistan’a bağlanması (Enosis) için uğraşan Kıbrıslı Rum silahlı örgüttür.
1963 yılında Ada’da yaşayan Türklere saldırılar yoğun bir şekilde başladı. 1971 ENOSİS’i gerçekleştirmek EOKA Birliği kuruldu.
EOKA 20 Aralık 1963 Kıbrıs Türklerine karşı silahlı saldırılar başlattı. Olaylarda toplam 363 Kıbrıslı Türk hayatını kaybetti. 174 Kıbrıslı Rum öldürüldü. Başlangıçta 30 Türk Köyü saldırılara maruz kaldı. Toplam ise 103 köye saldırılar düzenlendi.
Köylüler göç etmek zorunda kaldı. Ayvasıl bölgelerinde Türklere yapılan saldırılardan sonran yapılan kazılarda içerisinde 14 günlük bebeğin ve 70lik ihtiyarların bulunduğu 21 kişinin cesedine ulaşıldı. Cesetlerin bazılarının canlı olarak çukura atıldığı belirlendi. Bu çukurlar 14 Ocak 1964 Birleşmiş Milletler barış gücü tarafından açıldı.
Lefkoşe’nin kumsal kesiminde 11 kişi öldürüldü. Bunlarda 4’ü Kıbrıs Türk kuvvetleri alayında görevli Dr.Bnb Nihat İlhan’ın eşi ve üç çocuğuydu. Nihat İlhan’ın evinin banyo küvetinde eşi Mürüvvet, çocukları, Kutsi ve Hakan vahşice katledildi. Evden Bnb. Nihat İlhan’ın ailesinden başka ihtiyar ev sahipleri de vardı.
Baskının yapıldığı ev daha sonra ‘‘ BARBARLIK MÜZESİ’’ olarak ziyarete açıldı.
