Teknolojinin sağladı imkanlar sayesinde uzun süredir dijital göçebelik, freelance ve home office çalışma modelleri gündemdeydi. Salgın döneminde ise bu çalışma modellerinin sağladığı avantajlar daha net bir şekilde görülmeye başlandı. Özellikle Apple, Facebook gibi teknoloji dünyasının dev isimleri küresel ölçekte evden çalışma sistemine geçiş yaptı. Hem mevcut altyapıları hem de çalışanların teknolojiyi kullanma becerileri ileri seviyede olduğu için teknoloji odaklı şirketler uzaktan çalışma sistemini başarılı bir şekilde yönetebiliyor. Tüm dünyada kademeli olarak normalleşmenin başladığı bugünlerde ise uzaktan çalışma sisteminin son bulup bulmayacağı, bazı şirketlerde ise kalıcı olarak devam edip etmeyeceği konuşuluyor.
Bu konuda en kararlı davranışı gösteren ise Facebook oldu. Mark Zuckerberg, ofislerin sosyal mesafeden dolayı yüzde 25 dolulukta olacağını, çalışanların talep ettiklerinde 2020 yılının sonuna kadar evden çalışabileceklerini söyledi. Toplamda 70 ofisinde 48 bin çalışanı ile çok büyük bir organizasyona sahip olan Facebook, önümüzdeki 10 yıllık süreçte işlerini uzaktan yönetecek. Zuckerberg’e göre eğitim için deneyimli çalışanlardan daha çok yeni üniversite mezunları ofiste bulunmalı. Google CEO’su Sundar Pichai de Zuckerberg ile benzer görüşlere sahip. Google Mart ayında uygulamaya başladı evden çalışma sistemini, 2021 yılına kadar uzatacağını duyurdu.
Teknoloji devleri arasında uzaktan çalışma sistemine çok da sıcak bakmayan şirket ise Microsoft oldu. Bill Gates’ten sonra Microsoft’un başına geçen Nadella’ya göre bu çalışma sistemi uzun vadede pek de sürdürülebilir değil. Nadella çalışma ortamında insanlarla yüz yüze görüşmeyi, hatta toplantı sonrasında da birlikte vakit geçirerek fikir alışverişinde bulunmayı özlediğini söylüyor. Ayrıca Nadella bu sistemin sosyal ortamları yıktığını, bu nedenle fiziksel ofis kavramının devam etmesi gerektiğini belirtiyor.
79 ülkede 4.405 çalışanı bulunan Spotify, uzaktan çalışma sistemini kararlı bir şekilde uygulayan şirketler arasında yer alıyor. Çalışanlarının çok büyük bir kısmı ABD ve İsveç’te olan Spotify, 2020 yılının sonuna kadar uzaktan çalışma sistemine devam edeceğini belirtiyor.
Twitter, çalışma sistemiyle ilgili net bir takvim uygulamıyor. Yapılan bilgilendirmede salgın sonrasında da isteyen çalışanların herhangi bir süre kısıtlaması olmaksınız evden çalışabileceği belirtildi. Ancak yine de isteyen çalışanlar ofisten çalışmaya devam edebilecekler.
Apple ise ofise dönüş için normalleşme planı yapan şirketler arasında yer alıyor. Haziran ayında evde çalışmakta zorlanan kişiler ofise dönüş yapmaya başlayabilecek. Temmuz ayında ise ofisteki çalışan sayısında önemli miktarda bir normalleşme olacak.
Ülkemizde de birçok şirket evden çalışma sistemine geçiş yapmış durumda. Teknopark ve Ar-Ge merkezi çalışanlarının, salgın döneminde fiziken iş yerinde bulunma zorunluluğu kaldırılmıştı. Yasal çerçevesi 2001 yılına dayanan fiziken iş yerinde bulunma zorunluluğunun, 2023 yılında yapılacak yeni düzenlemelerle esnetilmesi pek de sürpriz olmayacak diyebilirim.
Burak Kesayak
twitter.com/BurakKesayak