Türkiye Bankalar Birliği (TBB), yeni raporlama uygulamasıyla Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) Türkiye’nin Mali Eylem Görev Gücünün (FATF) öncelikli konularıyla uyumu sağlamayı, dolandırıcılık üzerinden para aklama, koronavirüsün (Kovid-19) oluşturabileceği finansal suç riskleri ile ilişkili terör finansmanının önüne geçilmesini amaçladığı ifade edildi.
TBB’den yapılan açıklamada, Mali Eylem Görev Gücünün (FATF) Kasım 2019’da yaptığı düzenlemede Türkiye’den para aklamayla mücadele (AML), finansal suçlarla mücadele (AFC) ve terör finansmanıyla mücadele (TF) üzerindeki kontrollerini güçlendirilmesinin istendiği hatırlatıldı.
Bu kapsamda, Türkiye’nin haciz işlemleri için gerekli suç kaynakları ve unsurlarının, savcılar, kanun uygulayıcı kurumlar ve MASAK için öncelikleri açıkça ortaya konulmuş şekilde ulusal bir strateji geliştirmesinin ve terör finansmanı sağlayanları, bu trendleri, metotları ve finansal ağ yapısını göz önünde bulundurarak terör davalarındaki paralel finansal soruşturma sayısını artırmasının istendiği ifade edilen açıklamada, FATF’ın 1 Nisan’da Kovid-19 ile ilişkili finansal suç risklerine karşı tetikte olmaları ve illegal finansmanla mücadele için yeni önlemlerini ülkelere bildirdiği anımsatıldı.
Açıklamada, MASAK’ın, Türkiye’de gerçek kişilerin ticari olmayan ödemeleri için, “Yabancılara yapılan 100 bin ile 1 milyon Türk lirası veya eş değerindeki döviz ödemeleri, günlük olarak MASAK veri sistemine yüklenmeli. Yabancılara yapılacak 1 milyon lira üzeri veya eş değerindeki döviz ödemeleri, bir gün öncesinden MASAK ile paylaşılmalı.” önlemleri aldı.
Yeni raporlama gerekliliklerinin bir onaylama işlemi görmeyeceği, kurumsal ve finansal kurumlar arası ödemeler bunun dışında bırakıldığı vurgulanan açıklamada, bu raporla, MASAK’ın Türkiye’nin FATF kriterlerine uygunluğunun artırılmasını, özellikle dolandırıcılık üzerinden para aklama ve Kovid-19’la ilişkili terör finansmanının önüne geçilmesini amaçladığı ifade edildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“MASAK, suçluların ulusal anti-para aklama ve terörizm finansmanıyla mücadele sistemlerindeki boşluk ve zayıflıklardan faydalanabileceklerine dikkati çekmektedir. Ayrıca, finansal kurum ve diğer işletmelerin para aklama ve terör finansmanına karşı tetikte olmaları, bu riskleri olabildiğince azaltmak için çaba sarf etmeleri ve şüpheli aktiviteleri acilen MASAK’a bildirmeleri gerekmektedir.”
MALİ EYLEM GÖREV GÜCÜ?
Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Mali Çalışma Grubu olarak da bilinen ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) bünyesinde faaliyet gösteren FATF, G7 ülkelerinin girişimiyle 1989’da kuruldu.
Türkiye’nin 24 Eylül 1991’de üye olduğu FATF’nin halen 32 ülke ve 2 bölgesel kuruluş olmak üzere toplam 34 üyesi bulunuyor.
FATF faaliyetlerini, Genel Kurul toplantıları ve çeşitli konularda çalışmak üzere oluşturulan çalışma gruplarının gerçekleştirdiği toplantılar yoluyla yürütüyor. FATF, her yıl üç Genel Kurul toplantısı gerçekleştiriyor. FATF tarafından “Terörizmin Finansmanı Çalışma Grubu”, “AML/CFT Değerlendirmeleri ve Uygulama Çalışma Grubu”, “Tipoloji Çalışma Grubu”, ve “Geçici Grup” toplantıları ile özel sektörle yürütülen toplantılar düzenleniyor.
FATF, üye ülkeleri karapara aklama ve terörün finansmanının önlenmesi konusunda gösterdiği gelişmeler bakımından periyodik olarak denetliyor ve değerlendiriyor.
11 Eylül 2001’den sonra vizyonuna terörün finansmanı ile mücadeleyi de dahil eden FATF, kara paranın aklanması, terör finansmanının engellenmesi alanında ülkelere 40 Tavsiye sunuyor. Organizasyonun tavsiye sunduğu konu başlıklarına 2012’de, kitle imha silahları da eklenerek faaliyet alanı genişletildi.
Tavsiye kararları ve 4 ana alt başlıklar şöyle:
A. Yasal Sistemler kapsamında;
Aklama Suçunun Kapsam
Geçici Tedbirler ve Müsadere
B. Finansal Kuruluşlarca ve Finansal Olmayan Mesleklerce Alınması Gereken Tedbirler kapsamında;
Müşterinin Tanınması ve Kayıtların Saklanması
Şüpheli İşlem Bildirimi ve Uyumun Sağlanması
Aklama ve Terörizmin Finansmanını Engelleyecek Diğer Tedbirler,
FATF Tavsiyelerini (yeterince) Uygulamayan Ülkelere Yönelik Alınacak Tedbirler
Düzenleme ve Denetim,
C. Karapara Aklama ve Terörün Finansmanı ile Mücadele için Kurumsal ve Diğer Tedbirler kapsamında;
Yetkili Otoriteler, Görev ve Kaynakları
Tüzel Kişilerin Şeffaflığı ve Bu Konudaki Düzenlemeler
D. Uluslararası İşbirliği kapsamında;
Karşılıklı Adli Yardımlaşma ve Suçluların İadesi,
İşbirliğinin Diğer Şekilleri.