Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, yarın Washington’da ABD’nin yeni Adalet Bakanı William Barr ile bir araya gelecek.
Gül ve Barr’ın ilk yüz yüze görüşmesinde iki ülke arasındaki adli iş birliği ile FETÖ elebaşı Fetullah Gülen’in ve örgüt üyelerinin iadeleri de değerlendirilecek. Abdulhamit Gül, Türkiye’nin iade konusundaki taleplerini tekrarlayacak.
Adalet Bakanı Gül’ün yapacağı bu görüşmeyle, terörist başı Gülen’in iadesine ve FETÖ’ye ilişkin iki ülke arasındaki görüşme sayısı 7’ye yükselecek.
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, 15 Temmuz 2016’dan bugüne kadar FETÖ elebaşı Fetullah Gülen’in iadesine ve örgüte ilişkin çok sayıda temasta bulunuldu, resmi girişimler yapıldı.
Adalet Bakanlığı, ilk kez 19 Temmuz 2016’da ABD’ye Gülen hakkında 4 ayrı iade dosyası gönderdi. Böylece Gülen’in iadesiyle ilgili süreç resmen başlatıldı. İade dosyalarında Gülen’in acilen tutuklanması da talep edildi.
Türk makamları tarafından Gülen’in darbe girişiminden önceki suçlardan geçici tutuklanması amacıyla ABD’ye ikinci bir yazı gönderildi.
Yazışmaların ardından ABD Adalet Bakanlığı, 7 Ağustos 2016’da Gülen’in iadesi konusunda yapılacak görüşmeler için Türkiye’ye mektup gönderdi. Mektupta, Adalet Bakanlığından bir heyetin ABD’ye gönderilmesi ya da ABD Adalet Bakanlığından bir heyetin Türkiye’ye gelmesi önerildi.
Adalet Bakanlığının cevabında ise ilk olarak ABD’den bir heyetin gelmesi, daha sonra Türkiye’den bir heyetin ABD’de görüşmelerde bulunması teklif edildi.
ABD HEYETİYLE İLK GÖRÜŞME
Bunun üzerine Türkiye’ye gelen ve ABD Adalet Bakanlığından 3, ABD Dışişleri Bakanlığından bir temsilcinin yer aldığı 4 kişilik heyet, Adalet Bakanlığı yetkilileriyle 22-23 Ağustos 2016’da görüşmeler yaptı. Böylece, Amerikalı ve Türk yetkililer, FETÖ elebaşı Gülen ve örgütle ilgili ilk kez bir araya geldi.
Adalet Bakanlığı yetkilileri, iade dosyalarıyla ilgili ayrıntıları ve mevcut delilleri heyete anlattı. 15 Temmuz darbe girişiminin, Gülen’in emir ve komutası altında yapıldığına ilişkin önemli deliller de ABD heyetiyle paylaşıldı.
Türk ve Amerikalı yetkililerin “iade” konusunda bir araya geldiği görüşmeler ilk gün 9, ikinci gün ise 8 saat sürdü.
Darbe girişiminin FETÖ tarafından gerçekleştirildiğine dair yeni delillerin ortaya çıkarıldığı günlerde Adalet Bakanlığı, Gülen’in geçici tutuklanması için harekete geçti.
Bu çerçevede Bakanlık, 10 Eylül 2016’da FETÖ elebaşı Gülen’in 15 Temmuz darbe girişimi nedeniyle ilk geçici tutuklanma talebini ABD Adalet Bakanlığına iletti.
Geçici tutuklama talebinde 15 Temmuz’daki darbe girişiminin örgüt elebaşı Gülen’in emriyle yapıldığı vurgulandı.
ABD’DEKİ GÖRÜŞMELER
O dönem Adalet Bakanlığı görevinde bulunan Bekir Bozdağ, iki kez Washington’da temaslarda bulunarak Gülen’in iadesini istedi.
FETÖ elebaşı Gülen’in iadesine ilişkin ilk kez beraberindeki bir heyetle 27 Ekim 2016’da ABD’ye giden Bozdağ, ABD’li eski mevkidaşı Loretta Lynch ile Washington’da bir araya geldi. Bozdağ, görüşmelerde Gülen’in darbe teşebbüsünün emrini verdiğini belirterek, iade ve geçici tutuklama talepleri konusunda Türkiye’nin hassasiyetini dile getirdi. Bu görüşmeyle, Amerikalı ve Türk yetkililer ikinci kez bir araya gelmiş oldu.
Bozdağ, Adalet Bakanlığı döneminde ABD Başkanlığına Donald Trump’ın seçilmesinin ardından Adalet Bakanı olarak göreve başlayan Jeff Sessions’a 2017’nin şubat ayında gönderdiği mektupta, örgüt elebaşı Gülen’in iadesine ilişkin Türkiye’nin taleplerini hatırlattı. Bozdağ, 22 Mart 2017’de telefonda görüştüğü Sessions’a Gülen’in Türkiye’ye iade edilmesinin zorunlu olduğunu aktardı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 15-17 Mayıs 2017’deki ziyareti öncesinde ABD’ye giden Bozdağ, ABD’li yetkililerle bir kez daha bir araya geldi. ABD’li mevkidaşı Sessions ile 8 Mayıs’ta Washington’da görüşen Bozdağ, darbe teşebbüsünün, örgüt elebaşı Gülen’in emir ve komutasında yapıldığına ilişkin yeni belgeler hakkında bilgi verdi. Bu görüşmeyle, ABD’li ve Türk yetkililerin FETÖ konusunu ele aldığı görüşme sayısı 3’e çıktı.
Bozdağ ile o tarihte ABD’ye giden Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdür Yardımcısı Faris Karak’ın başkanlığındaki heyet de mevkidaşlarıyla görüştü.
Heyet, iki günde toplam 10 saatlik görüşmede örgütün elebaşı Gülen ve FETÖ hakkında ABD yetkilileriyle bilgi paylaşımında bulundu. ABD’li ve Türk yetkililerinin heyetler arası görüşmeleriyle görüşme sayısı 4’e yükseldi.
ABD’de 15-17 Mayıs 2017’de temaslarda bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ABD Başkanı Trump ile görüşmesinde de Gülen’in iadesi gündeme geldi.
BİNALİ YILDIRIM DA GÖRÜŞTÜ
Eski TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın, başbakanlığı döneminde, askeri ve güvenlik alanında önemli uluslararası forumlardan biri sayılan Münih Güvenlik Konferansı marjında ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence ile yaptığı görüşmede de FETÖ elebaşı Gülen’in iadesi görüşüldü.
Yıldırım, Gülen’in iadesi konusunda yeni ABD yönetimiyle her türlü iş birliğine hazır olunduğunu vurguladı, bu konudaki beklentilerin ABD yönetimince karşılanmasının ilişkilerde yeni bir sayfa açacağından söz etti.
YENİ İADE TALEPLERİ
Adalet Bakanlığı görevine Temmuz 2017’de getirilen Abdulhamit Gül de FETÖ elebaşı Gülen’in iadesi konusunda görüşmeler gerçekleştirdi. Gül’ün bakanlığa getirilmesinin ardından elde edilen yeni delillerin ABD’ye sunulmasına ve iade taleplerinde bulunulmasına devam edildi.
Gül, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın geçen yıl eylül ayında ABD’ye gerçekleştirdiği ziyaretlere eşlik etti. Gülen hakkında en son 3 Kasım 2017’de ABD’ye gönderilen iade talebiyle dosya sayısı 7’ye çıktı. Dosyalar arasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a darbe girişimi sırasındaki suikast girişimi de yer aldı.
Adalet Bakanı Gül, 7 Kasım 2017’de de dönemin ABD Adalet Bakanı Jeff Sessions ile Gülen’in iadesi konusunu telefonda görüştü.
Görüşme ve temaslarda, Türkiye’nin Gülen konusundaki taleplerini dile getiren Bakan Gül, ABD’li mevkidaşı Sessions’a 15 Aralık 2017’de gönderdiği mektupta da Gülen’in iadesine ilişkin talebi yineledi. Abdulhamit Gül, mektubunda “İkili ilişkilerimiz ve adli iş birliği anlaşmamız temelinde, kaçak FETÖ lideri ve mensuplarının ülkemize iadeleri hususunda gerekli duyarlılığın gösterilmesini bekliyorum.” ifadesini kullandı.
FETÖ elebaşı Gülen’in iadesi konusunda görüşmelerin yanı sıra elde edilen delillerin ABD ile paylaşılması konusunda da çalışmalar gerçekleştirildi.
DİKKATİ ÇEKEN YENİ DELİL
İade dosyalarına ilave olarak bugüne kadar çok sayıda delil ve belge Adalet Bakanlığı aracılığıyla ABD’ye iletildi.
Adalet Bakanlığı, son olarak 30 Haziran 2018’de FETÖ’nün sivil imamı Hakan Çiçek’in, Gülen ile görüştüğünü ortaya koyan yeni delilleri ABD’ye gönderdi.
Bakanlığa bağlı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından ABD Adalet Bakanlığına gönderilen yazıda, Türkiye’nin terörist başı Gülen’e yönelik iade talebi tekrarlandı.
Yazıda, “Türk adli makamlarının tespitleriyle Gülen’in 15 Temmuz silahlı darbe teşebbüsündeki rolü hiçbir şüpheye mahal vermeyecek şekilde ortaya konulmuştur. Bu nedenle iki ülke arasında yürürlükte olan ‘Ceza İşlerinde Karşılıklı Adli Yardımlaşma ve Suçluların İadesi Anlaşması’nda belirtilen bütün şartları ziyadesiyle karşılayan iade taleplerimizin bir an evvel ülkeniz adli makamına tevdisini ve iadeye ilişkin yargısal sürecin başlatılmasını bekliyoruz.” ifadeleri yer aldı.
Türkiye’ye 13 Temmuz 2018’de gelen ABD heyeti, Dışişleri Bakanlığında Türkiye-ABD çalışma grubu toplantısında görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, FETÖ elebaşı Gülen’in iadesine ilişkin konular da ele alındı.
ABD’DEN GELEN HEYETİN GÖRÜŞMELERİ
Aralarında FBI yetkililerinin de bulunduğu ABD heyetinin 3-4 Ocak 2019’da Ankara’da gerçekleştirdiği görüşmelerle iki ülke arasındaki heyetler arası görüşme sayısı 6’ya çıktı.
Bu görüşmede, yine FETÖ’ye yönelik soruşturmalar ele alındı. ABD’li yetkililerin ülkelerindeki FETÖ’ye yönelik soruşturmalarla ilgili bilgi verdiği görüşmelerde yeni deliller de heyetle paylaşıldı.
BAKAN GÜL’ÜN MEKTUBU
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, ABD Adalet Bakanlığı görevine getirilen William Barr’a 1 Mart 2019’da tebrik mektubu gönderdi. Bakan Gül, bu mektubunda da FETÖ elebaşı Gülen’in, örgüt üyelerinin iadelerine vurgu yaptı, Türkiye’nin bu konudaki beklentisini aktardı.
İADESİ İSTENENLER
Adalet Bakanlığının çalışmalarıyla FETÖ elebaşı Fetullah Gülen’in yanı sıra ABD’de bulunan çok sayıda örgüt mensubunun iadeleri de talep edildi. İadesi istenenler arasında FETÖ’nün tayin heyetinden, mollalarından ve istişare heyetinden üst düzey örgüt mensupları, kıta, ülke, il ve ilçe imamları, teşkilat imamları ve mütevelli heyeti üyeleri de yer aldı.
Türkiye, bugüne kadar Fetullah Gülen’in en yakınındaki isimlerden Cevdet Türkyolu, özel doktoru Kudret Ünal, örgütün basın organlarında görevli Ekrem Dumanlı, kamuoyunda “Emre Uslu” olarak bilinen Emrullah Uslu, Hakan Şükür ve armatör İhsan Kalkavan gibi isimlerin de iadesini talep etti.