Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’nin (IATA), koronavirüs (COVID-19) riski nedeniyle daha dört hafta önce tahmin ettiği havayolu gelir kaybı 29 milyar dolardan hızla 113 milyar dolara doğru tırmanmaya başladı. Hava kargo taşımacılığındaki kayıp ise tam olarak belirlenmiş değil. Başta Çin, İran ve İtalya gibi ülkelerin hava sahalarına bakıldığında neredeyse uçak yok. İç hat uçuşları ve üst geçişler olmasa tek bir uçak bile görülemeyecek. Finansal piyasalar güçlü tepki gösterdi. Salgın başlangıcından bu yana havayolu hisse senedi fiyatları yaklaşık yüzde 25 düştü, 2003 sars krizi sırasında benzer bir noktada meydana gelen düşüşten yaklaşık yüzde 21 daha fazla oldu.
63 MİLYAR DOLARA EŞİT
Koronavirüs nedeniyle yolcu sayısında beklenen düşüşler şöyle gerçekleşti: ‘Çin (%-23), Japonya (%-12), Singapur (%-10), Güney Kore (%-14), İtalya (%-24), Fransa (%-10), Almanya (%-10) ve İran (%-16). Ayrıca, Asya’nın (Çin, Japonya, Singapur ve Güney Kore hariç) talepte yüzde 11’lik bir düşüş görmesi bekleniyor. Avrupa (İtalya, Fransa ve Almanya hariç) talepte yüzde 7, Ortadoğu (İran hariç) talepte yüzde 7 düşüş görecek. Küresel olarak bu talep düşüşü dünya çapında yüzde 11 yolcu geliri kaybı 63 milyar dolara eşit. Çin, bu toplamın 22 milyar dolarını açıklayacak. Asya ile ilişkili pazarlar (Çin dahil) bu toplamın 47 milyar dolarını açıklayacaktır. Gelir kaybı tırmanışı toplam 113 milyar dolar olarak hesaplanıyor. Yıllık hesabın gelecek 3 ay içinde aşılması ihtimali de çok yüksek. Yolcu gelirlerindeki toplam kaybın yüzde 19 olacağı tahmin ediliyor. Ama tahminler hemen her ay ciddi sapmalar gösteriyor.
YOLCULAR UZAKLAŞIYOR
Yakıt fiyatlarındaki düşüşün büyük kısmını havayolu şirketlerinin koronavirüse karşı aldıkları önlemler için yaptıkları harcamalar götürüyor. Yolcu kaybının durdurulamadığı görülüyor. Her geçen gün yolcunun büyüyen endişesi uzaklar ve havalimanlarından uzaklaşmalarına neden oluyor. Sonuç, dünya çapında yolcu gelirlerinde yüzde 19’luk bir kayıp var ve bu da 113 milyar dolara eşit. Finansal olarak bu endüstrinin küresel finansal krizde deneyimlediği ölçüye eşit olacak. Ancak koronavirüs krizi her gün artıyor ve her gün birkaç havayolu şirketi sistemden çekiliyor. Yolcu azalmasının yüzde 30’ları aşacağı, kısa sürede zararın 150 milyar doların üzerine tırmanacağı tahmin ediliyor. Örneğin Avustralya, Çin, Japonya, Malezya, Singapur, Güney Kore, Tayland, Vietnam pazarındaki zararın 60 milyar doları aştığı belirtiliyor. Avrupa pazarındaki zarar ise 50 milyar dolara tırmanıyor.
