Bu hafta, yapılması en meşakkatli ve yorucu işlerden birini yerinde deneyimledim. Kırsal bölgelerde yurttaşların kesintisiz elektrik hizmetlerinden faydalanması için sahada zorlu şartlarda çalışan elektrik dağıtım personellerinin arasına katıldım. Sivas’ın Şarkışla ilçesinde karla kaplı arazide yaya olarak ekipmanları taşıdım. Elektrik nakil hatlarına tırmandım. Saha ekibinin hangi şartlarda çalıştığını, arızalara nasıl müdahale ettiğini çalışarak gördüm.
YÜKSEK GÜVENLİK ŞART
Önce, Şarkışla bölgesinden sorumlu Çamlıbel Elektrik Dağıtım AŞ’ye (ÇEDAŞ) gidip işletme şefi Yunus Durmuş’dan günlük programı aldım. Bana ilk olarak bir sokaktaki lambaları kontrol edeceğimi ardından da kırsal bölgedeki arızalara gideceğimi söyledi. Ardından İSG uzmanı Fatih Ergüt hızlı bir iş güvenliği eğitimi verdi. Çalışmaya hazır hale geldim ve saha personeli ile birlikte yola çıktık.
‘SEPETLİ VİNCE ÇIK’
Saha personeli arkadaşlarım Murat Toy ve Levent Kantar ile Yıldırım Mahallesi’ndeki sokak lambalarını kontrol etmek için trafonun bulunduğu alana geldik. Kontrolleri gerçekleştirirken bazı lambaların bozuk olduğunu gördük. Bozuk olan lambalar için sepetli vince binmem gerektiğini söylediler. İtiraz etmeden kabul ettim. 9-10 metre yükseklikteki lambaları değiştirdik. Buraya kadar zor bir görev yoktu.
31 BİN 500 VOLT AKIM
Burada çalışırken kırsal bölgeden gelen bir arıza ihbarı sonucunda harekete geçtik. Yaklaşık yarım saatlik bir yolculuğun ardından Kadılı Köyü’ne giden hatlarda arızanın yaşandığı bölgeye geldik. Benim için hala işler basit gidiyordu. Hatta çalışma yapabilmek için elektriğin kesilmesi gerekiyormuş. Araçtan inip 31 bin 500 volt akımın olduğu orta gerilim hattının geçtiği direğe doğru yürümeye başladık.
KARSIZ GÜN ÇOK AZ
Ekipmanları yüklenip karlı arazide yürümeye devam ederken saha personeli, üstüne bastığım 30-40 santimetre kalınlığındaki karın bölge için çok normal olduğunu hatta iyi bir haftaya denk geldiğimi söyledi. Hem kar yağışı sırasında hem de hemen ardından enerji nakil hatlarında arızalarda bir artış oluyormuş. Böyle olunca da karlı günlerde hem daha fazla mesai hem de daha zor çalışma koşulları ortaya çıkıyormuş.
GİTTİKÇE AĞIRLAŞIYOR
Orta gerilim hattının geçtiği demir direğin dibine geldiğimizde hattaki enerjiyi kesmem için kolu yukarı kaldırıp ‘dikkat çalışma vardır’ yazısını asmamı söylediler. Ardından diğer çalışma arkadaşım da direğin tepesindeki enerjiyi tamamen kestikten sonra yolun diğer kısmında arızanın olduğu bölüme doğru yürümeye başladık. Bir yamaç boyunca ekipmanları taşırken kar kalınlığı da gittikçe artıyordu. Biz yürüdükçe ekipmanlar bana daha ağır gelmeye başladı.
ELDİVEN ZORLUYOR
Yüksek bir bölgede yine bir demir direğe tırmanıp kontrol gerçekleştirdik. 12 metre yükseklikteki bu direk için özel ekipman gerekiyor. İki tarafıma bağlı olan kancaları bir sağdan bir soldan demire geçirerek tırmanmaya devam ediyorum. Belli bir yüksekliğe geldiğimde ise çalışmak için belime bağlı olan kancayı direğe bağlayıp daha güvenli ve rahat şekilde işlemleri gerçekleştirebiliyoruz. Ancak burada yüksek akıma dayanıklı bir eldiven kullanmamız gerekiyor. O ise hem tırmanırken hem de çalışırken elleri kullanmayı oldukça zor kılıyor.
DÖNMESİ ZOR GELDİ
Açıkçası en zor gelen kısım ise onca direğe çıkıp indikten sonra ekipmanları yeniden toplayıp araca doğru yola çıkmak oldu. Biraz bekleyince terim soğumuştu. Ayaz da kendini hissettirmeye başlayınca ekipmanlar olduklarından da ağır geldi gözüme. Ama düşe kalka götürdük. Sonuçta da bir köy elektriğine kavuşmuş oldu.
GECE YARISI ARAZİYE ÇAĞIRABİLİRLER
Edindiğim bilgilere göre Türkiye genelinde çalışan elektrik dağıtım personellerinin aylık eline geçen net kazanç 3 bin 300 lira civarından başlayıp 4 bin liraya kadar çıkıyor. Bu, dağıtım şirketlerine ve personelin kıdemine göre değişiklik gösteriyor. Teknik elemanlar ise daha fazla kazanıyor. Ayrıca kırsal bölgede çalışıyorsanız gece yarısı telefonunuz çalabilir ve bir köye elektrik vermek için kar kış demeden yollara düşmek zorunda kalabilirsiniz. Saha personelleri artık yılların verdiği tecrübe ile bu duruma alışkın olduklarını ve onlar için zor bir durum olmadığını belirtiyor.
AĞACA TIRMANMAK GİBİ DEĞİLMİŞ
Buradaki işimiz bitince 100 metre ileride bulunan hattın devam ettiği tahta direğe tırmanıp gerekli kontrolü yapmam gerekiyor. Burada tek başımayım. Yapmam gerekenleri dinleyip harekete geçiyorum. Ayaklarıma ayakçakları geçirip tırmanmaya başlıyorum. Her adım beni 30 santim yukarı taşıyor ama burada kalmak da zor. Kolayca tırmanırım sanmıştım ama ağaca tırmanmaya benzemiyor.