Gıdada sahtecilik yapan 69 firmaya ait 136 ürün Tarım ve Orman Bakanlığı’nın internet sitesinden açıklandı. 2012’den bu yana bakanlık tarafından gıda sahtekarlarının listesini açıklansa da, üreticilerin yasadışı olarak üretime devam ediyor olması yine büyük tepki çekti. Kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürecek şekilde bozulmuş, değiştirilmiş ürünlerin bulunduğu listede baharatlardan çaya, çikolatalardan zeytinyağına, alkollü içeceklerden et ve et ürünlerine, baldan süt ve süt ürünlerine kadar onlarca çeşit gıda yer aldı.
ÇAYA VE BİBERE BOYA
2020’nin 4’üncü taklit ve tağşiş listesinde örneğin birçok şaraba dışarıdan etil alkol takviyesi yapıldığı, bir şarabın içinde ise üzüm alkolü olmadığı tespit edildi. Bazı enerji içeceklerinde ve çikolatalarda ise ilaç etken maddesi bulunduğu açıklandı. Çeşitli bal markaları tarafından üretilen ballar da yine listede yer aldı. Bir bala normal şartlar altında bal içinde olmaması gereken fruktoz ve glukoz ilave edildiği, pul biber ve toz biberlere de daha yoğun bir renge sahip olması için gıda boyası konulduğu görüldü. Bir çay markasının ise ürünlerine boya ve gıda boyası ilave ettiği belirlendi.
AT VE EŞEK ETİ
Listeye bir önceki listelerde de olduğu gibi birçok zeytinyağı markası girdi. Üretime uygun olmayan zeytinyağlarının büyük çoğunluğuna tohum yağlarının karıştırıldığı açıklandı. Diğer bir dikkat çeken ürün grubu ise et ve ürünleri oldu. Yasa gereği işlenmiş birçok et ürününde yani sucuk, salam gibi gıdaların tek bir türden elde edilmesi gerekiyor. Bu ürünler ya kırmızı et ya da beyaz etten elde edilebiliyor. Ürünlere sakatat karıştırılması da yasaklanmış durumda. Ancak bu alanda faaliyet gösteren bazı üreticiler maliyetlerini azaltmak için sucuk, köfte ve salam gibi ürünlere ya sakatat karıştırmış ya da farklı türden etleri karıştırma yoluna gitmiş. Dana kasap köfte olarak satılan bir üründe kanatlı eti, bir dana sucukta ise baş eti olduğu belirlendi. Başka bir sucuğun içinde ise soya geni bulundu. Hatta tantuni, dana köfte gibi birkaç üründe ise at ve eşek eti kullanıldığı ortaya çıktı.
YOĞURDA JELATİN
Listede süt ve süt ürünleri de geniş yer buldu. Bazı yoğurtlarda bitkisel yağ ve gıda katkı maddesi olarak nitelendirilen ve kullanımı yasak olan jelatin kullanıldığı, bir tereyağında ise süt yağı haricinde başka yağlar tespit edildi. Manda yoğurdu olarak satılan başka bir üründe ise inek sütü bulundu. Bir başka tereyağına ise bitkisel yağ karıştırıldığı belirtildi. Süt ve süt ürünleri kategorisinde en çok sahtekarlığın yapıldığı ürünler arasında ise tereyağlar yer aldı. Bazı takviye edici gıdalarda da sahtecilik yapıldığı belirlendi.
TİTİZLİKLE YÜRÜTÜLÜYOR
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Ülkemizde gıda güvenilirliğinin sağlanması, gıdalarda taklit ve tağşişin önlenmesi, kişilerin sağlığının ve tüketici menfaatlerinin korunması ile sektörde haksız rekabetin engellenmesi amacıyla gıda ve gıda ile temas eden madde ve malzemelerin üretim, işleme ve dağıtımının tüm aşamalarında resmi kontrol faaliyetleri bakanlığımızca büyük bir titizlikle yürütülmektedir. Bakanlığımızca yürütülen denetimlerin yanında, tüketiciler tarafından yapılan ihbar, şikayet, CİMER ve Alo 174 Gıda Hattı başvuruları neticesinde gerçekleştirilen denetimlerin de büyük payı olduğu açıktır.”
MESLEKTEN MEN VE 250 BİN TL CEZA
Bekir Pakdemirli, ocak ayında yaptığı bir açıklamada, halk sağlığı ile oynayanlara karşı savaş açtıklarını belirterek, şu ifadeleri kullanmıştı: “Gıda denetimine ilişkin yasa TBMM’ye gitti. Denetimlerde kanunun verdiği en yüksek cezaları veriyoruz ancak oradan kazanılan getiri fazla olduğu için cezayı göze alıyorlar ya da firmanın adını bir süre sonra değiştiriyorlar. Bu firmaları ticaretten mene kadar gidebiliriz. Üst üste bu hataları yapanlara göz açtırmazsak Türkiye’deki gıda kalitesini, mevcut durumdan çok daha iyi bir yere getiririz. Taslak cezamızda 250 bin liraya kadar ceza, 5 yıla kadar hapis var.”
