Eğitim sitesi ‘Curiosity’de yer alan bir makalede, filler, goriller ve ötücü kuşların nasıl yas tuttukları incelendi.
Filler
Bilim insanları, uzun bir süredir fillerin ölümlere tepki verdiğini biliyordu. Bir fil, ölü bir fille karşılaşınca ilk tepkisi aniden sessizleşmek oluyor. Hayvan daha sonra, birkaç dakika süreyle hortumu ve ayaklarıyla ölü file dokunarak ne olduğunu anlamaya çalışıyor.
Antropolog Barbara King, 2013’te yayımlanan kitabında Kenya’daki Samburu Ulusal Parkı’nda Eleanor adlı sürü liderinin ölümüne diğer fillerin verdiği tepkiyi şöyle anlatıyor:
“Eleanor’un son saatleriydi. İyice zayıf düşmüş ve mecali kalmadığı için yığılıp kalmıştı. Başka bir sürünün lideri olan Grace, birkaç dakika sonra Eleanor’un başına geldi. Hortumuyla onu ayağa kaldırmaya çalıştı. Ama Eleanor ölüyordu. Ayağa kalkmaya çalışırken yeniden yere yığıldı. Grace çok üzüldü. Eleanor’un başında beklemeye başladı. Sesler çıkarıp onu itmeye çalıştı.”
“Eleanor öldükten sonra beş farklı sürünün üyeleri cesedinin başına geldi. Onun etrafında döndüler ve hortumlarıyla ittiler. Bazı ziyaretçiler sadece meraktan bunu yapıyordu. Ancak Grace ve diğer fillerin tepkisinde açıkça yas vardı”
Goriller
Bilim literatüründe primatların da yas tuttuğuna işaret eden çalışmalar var. Ruanda ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde bu yıl yapılan ve sonuçları bilim dergisi PeerJ’de yayımlanan bir araştırmada gorillerin yas tuttuğunu gösteren üç ayrı örnekten söz ediliyor.
Bunlardan birinde birkaç saat arayla ölen iki dağ gorili anlatılıyor. Gorillerden erkek olanı 35, dişi olanı da 38 yaşında.
Makaleye göre, diğer goriller, ikisi de doğal nedenlerden ölen hayvanların başında toplandı. Yavru bir goril, cesetlerin yanından iki gün ayrılmadı, onların yanı başında uyudu. Dişi gorilin yavrularından biri sütten kesilmiş olmasına rağmen annesinin memesini emmeye çalıştı.
Başka bir örnekte de araştırmacılar Kenya Kahuzi-Biega Ulusal Parkı’ndaki Doğu gorillerini gözlemledi. Dağ gorilleri gibi bu goriller de karşılaştıkları ölü gorilin başında toplandılar. Aralıklarla cesedi koklayıp, elleriyle kontrol ettiler. Bazı gorillerin ölü hayvanın tüylerini temizlediği ve yaladığı görüldü.
Ötücü kuşlar
Son araştırmalar, ölümlerin kuş sürüleri arasındaki bağları güçlendirdiğine işaret ediyor.
Oxford Üniversitesi uzmanları tarafından yapılan ve Proceedings of the Royal Society B dergisinde yer alan araştırma kapsamında bir büyük baştankara kuşunu geçici olarak sürüden alındı. Yaklaşık 500 kuştan oluşan sürü, kış boyunca izlendi ve aralıklarla başka diğer kuşlar da sürüden ayrıldı.
Araştırma heyetinin başkanı Josh Firth “Kuşların bir aile üyesini kaybedince diğer üyelerle daha yakınlaştığını ve sürü içindeki sosyal bağlarını güçlendirdiğini gözlemledik” dedi.