Türkiye 28 Temmuz’da başlayan ve pek çok bölgede meydana gelen yangınlarla gayretini aralıksız sürdürürken, toplumsal medyada başlatılan “Help Turkey” kampanyası da büyük yankı uyandırdı. Yaklaşık 2.7 milyon tweet’in atıldığı “Türkiye’ye Yardım Edin” kampanyasına ünlü isimler de dahil olmak üzere çok sayıda kullanıcıdan dayanak gelirken kampanyaya karşı çıkanların sayısı da azımsanmayacak boyutlardaydı.
“PEK ÇOK TWEET FAKE HESAPLARDAN ATILMIŞ”
“Help Turkey” kampanyasıyla ilgili son devirde yaptığı araştırmayla gündeme gelen ve atılan tweet’lerin kıymetli bir kısmını inceleyen Katar Hamad Bin Khalifa Üniversitesi’nden Profesör Marc Owen Jones, pek çok tweet’in fake hesaplarından atıldığını, kimi tweet’lerin silindiğini ve bunun farklı bir dijital kampanya eseri olabileceğini düşündüğünü bir zincir halinde kendi toplumsal medya hesabında paylaştı. Yaptığı paylaşımla büyük ilgi çeken Marc Owen Jones, “Help Turkey” kampanyasına yönelik sorularımıza cevap verdi.
İşte Profesör Marc Owen’ın Haberler.com’dan Özge Öztürk’ün yönelttiği sorulara verdiği karşılıklar;
Katar’dan bize katıldığınız için teşekkürler. #HelpTurkey etiketiyle ilgili yaptığınız araştırmada esas neler buldunuz?
“Araştırmalarıma nazaran #HelpTurkey etiketinde bu etiketi kullanan gerçek şahıslarla birlikte kuşkulu görünen hesaplarla bir manipülasyon da vardı. Bu hesaplar açıkça etiketi popülerleştirmeye çalışıyordu. Ki bu da neden 2.7 milyon tweet atıldığını ortaya koyuyor.
Bu 2.7 milyon tweetin değerli bir kısmının bot yahut geçersiz hesaplardan atıldığını tespit ettiniz. Kampanyanın birinci hangi hesaptan başlatıldığını tespit edebildiniz mi?
Kampanyanın nereden geldiğiyle ilgili çok net olamayız. Hatta Instagram’dan mı Facebook mu yoksa Twitter’dan mı başlatıldığından bile emin değiliz. Bildiğimiz şu ki kampanyaya Twitter’da pek çok gerçek kişi katıldı, ünlüler de dahil. Olağan bu da kampanyanın trend olmasını sağladı. Bu şekil kampanyalarda manipülasyonun ne vakit geleceğini bilememek değişik bir meseledir. Bir manipülasyonla başlasa da gerçek bireyler katılınca organik ve doğal hale gelir. Bazen de dış ögeler yahut kimi beşerler var olan bir etikete katılır. Bu da legaldir ve belli bir iletisi güçlendirir. Bu soruların karşılığını bilmek zorunda değiliz. Zira bu etikette gördüğümüz sıkıntılardan biri ve bu problem kuşkulu bildirilerin sıklıkla tweetlerini silmesi, hesap ismini değiştirmesi. Bu iz sürmeyi zorlaştırıyor. Ayrıyeten makul bir kampanyayı kimin, nerede, ne vakit başlattığı bilgileriyle hakikat resmi görmek için data toplamayı da zorlaştırıyor.
Pekala bu üslup kampanyalar olduğunda beşerler ne yapmalı? Zira pek çok gerçek kişinin ve fenomenin de bu etikete yazdığını söylediniz. Bir kampanyanın gerçek mi manipülasyon mu olduğunu hangi ipuçlarıyla anlayabiliriz?
Bu sorunun yanıtını vermek sıkıntı. Zira manipülasyonun neleri kapsayacağı ve bu taraftaki bilgiler çok geniş bir spektrum oluşturuyor. Bu yüzden toplumsal medya şirketleri “etki kampanyası” tarifini kullanır. Zira bir tesir kampanyası manipülatif olmak zorunda değildir. Bir tesir kampanyası, birilerinin fikrini değiştirmeyi gayeler. Bu da yasal bir mevzu için gerçekleştirilebilir. Ben spam çeşidi aktivitelere dikkat ederdim. Bu kampanyada insanların tweetleri kopyalayıp yapıştırdığını gördük. Bunu İngilizce yahut İtalyanca, Almanca ve Japonca lisanlarında de yaptılar. Birebir iletileri kopyalayıp yapıştırmak iletinin mümkün olduğunca büyük bir kitleyi hedeflediğini gösteriyor. Özü prestijiyle bunda yanlış bir şey olduğunu söylemiyorum. Lakin bu bir spam tipi faaliyet olduğu için Twitter siyasetlerini ihlal ediyor. Ayrıyeten Twitter’daki etkileşimlerin doğruluğunu azaltıyor.
“KAYNAĞIN KİM OLDUĞU BİLİNMİYORSA KOPYALA YAPIŞTIR YAPILMAMALI”
Bir olayla karşılaştığınızda bilhassa de mevzu politikse tartışmak ve karşılıklı konuşmak, bildirileri tekrar etmekten daha yararlıdır. İnsanların internette bilgiye erişirken yapacağı en düzgün şey bilhassa de kaynağını ve orjinini bilmiyorlarsa birinci başta o hesabın gerisinde kimin olduğunu bilmiyorlarsa kopyala yapıştır yahut retweet yapmamalarıdır. İleti nedir sorun nedir? Bu biçim trendlerdeki sorunlardan biri bu. Bölgede gördüğümüz sorun de bu. Bu trendlerin ardında kim var? Bu kampanyalar organik mi yoksa dijital pazarlama şirketleri tarafından mı başlatılıyor? Sıkıntılardan biri bu stil kampanyaların gerisinde kimin olduğunu bilmememiz. Kampanyalara takviye olurken bir şirket ya da kurum tarafından para ödenmiş bir kampanyaya dayanak veriyor olabilirsiniz. Yani bunu aklımızda tutmalıyız. Her vakit TT olmuş etiketlere kuşkuyla yaklaşın. Bu hep güzel bir kuraldır.”
