Atasözleri ve deyişler bir toplumun kültürel ve tarihsel gelişimine dair önemli detaylar sunarlar. Fakat bazıları günümüzdeki gelişimimiz açısından yetersiz hatta açıkça yanlış görünüyor. Sizin de buradakiler gibi rahatsız olduğunuz atasözleri var mı?
1. “Bal tutan parmağını yalar.”
s454.photobucket.com
Benzer bir söz…
“Yiyin efendiler yiyin, bu han-ı iştiha sizin. Doyunca, tıksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin!”
2. “Devletin malı deniz yemeyen domuz/keriz.”
Maalesef bu zihniyetin çağlar boyunca pek değiştiği söylenemez…
3. “Bana dokunmayan yılan bin yaşasın.”
İşimize geliyorsa ya da bize zararı yoksa, haksızlıklara söz etmeyelim değil mi?
4. “Kadın erkeğin şeytanıdır.”
5. “El öpmekle dudak aşınmaz.”
El öpün, el pençe divan durun, yalakalık yapın. Yeter ki işiniz olsun…
6. “Gül dalından odun, beslemeden kadın olmaz.”
7. “Kızını dövmeyen dizini döver.”
8. “Kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etmeyeceksin.”
9. “Kız doğuran tez kocar.”
10. “Kızın mı var, derdin var.”
11. “Oğlanı her karı doğurmaz, er karı doğurur.”
12. “Kız çocuğu ya er koynunda, ya yer koynunda.”
Benzer atasözleri:
“Kız girdi on üçüne, ya erdedir ya yerde.”
“On beşinde kız, ya erde gerek ya yerde.”
Böyle bir zihniyet devam ettiği müddetçe kadın-erkek eşitliğini nasıl sağlayabiliriz?
13. “Her koyun kendi bacağından asılır.”
Bu yaklaşımla hiçbir toplumsal talebi dile getiremeyiz. Getirenleri de kendi kaderine terk ederiz…
14. “Üzümünü ye, bağını sorma.”
Yolsuzluk mu var, hırsızlık mı var, haksızlık, adaletsizlik mi var, önemli değil. Sen ye gerisine karışma…
15. “Dayak cennetten çıkmadır.”
Maalesef ülkece şiddet sarmalına batmış durumdayız. Şiddet bizim için bir ölçü olmalı. İçinde şiddet barındıran hiçbir hareketi doğru kabul etmemeli, meşrulaştırmamalıyız. Sorunlarımızı şiddet vasıtasıyla çözemeyiz.
16. “Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.”
Eğer bir toplumda riyakarlık egemen olursa, orada dürüst olanın istenmemesi kadar doğal bir durum olamaz sanırım.
17. “Parayı veren düdüğü çalar.”
Bu ifade Nasrettin Hoca’ya atfedilse de atasözü kapsamında değerlendirilebilir diye düşünüyorum.
Bu yaklaşımla zengin ve güçlünün egemen olduğu, hukukun ve kuralların işlemediği bir sistem meşrulaştırılabilir.
18. “Başımıza yeni icat çıkarma.”
Benzer bir deyiş daha. Bu yaklaşımla bilim ve teknolojide ilerlemek ya da yeni düşünsel kuramlar ortaya koymak mümkün olabilir mi?
19. “Eski köye yeni adet getirme.”
Eski köye yeni adet gelmesin ki, düzen bozulmasın…
