Benden önce ünlü bir modacı ile görüştünüz. Bu görüşmenizden bahsederek başlayalım istersiniz.
Biz, son derece küçük henüz yolun başındaki bir girişimciyle de görüşüyoruz. Ülkenin en büyük yatırımcılarıyla da bir araya geliyoruz. Ünlü bir modacıyla da görüşebiliyoruz. Bu biziz, bizim normalimiz bu. Mademki amacımız dünya markası çıkarmak, bugün modacımızı destekleriz, O bir dünya markası olur ayağa kalkar. Yarın bir başkasını. Her şey ihracat için, her şey ‘Made in Türkiye’ için. Bütün çabamız, Türk ürünlerinin kalite algısını dünyada yerleştirmek, dünya çapında Türk markaları için.
Kabinenin sürpriz isimlerinden biri olarak değerlendirildiniz. Cumhurbaşkanı ile daha önce tanışıyor muydunuz?
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) İş Konseyi Başkanlığı yaptım. O dönemlerden Sayın Cumhurbaşkanımızın programlarına katılmıştım.
Peki, size Bakanlığınız öncesinde hiç tüyo veren olmadı mı?
Bence o da işin güzel tarafı, haberinizin olmaması. Kabinedeki tüm bakanlarımız çok ciddi, özverili çalışıyor. İşimizin en iyisini yapmaya odaklandık. Çok zor bir dönemde görev yaptı bu hükümet ve gerçekten çok önemli işler başarıldı. Bence sistem çok iyi çalışıyor ve bundan sonra da çok başarılı projelere imza atacak.
İŞİMİZ YAŞAM TARZIMIZ
Bakan olduğunuzu duyduğunuzda neler hissettiniz?
Öncelikle şunu söyleyeyim, benim böyle bir görev beklentim hiç yoktu. Cumhurbaşkanımız teveccüh gösterip böyle bir karar verdiğinde, ilk olarak büyük bir minnettarlık hissettim. Çünkü bana memleketime hizmet etme şansı verdi. Yani hem yaptığım işe saygım, hem milletime saygım ve özellikle Cumhurbaşkanımıza doğru kararı verdiğini göstermemiz açısından doğru şeyleri yapmak istedim. Bu doğrultuda da çok şanslıyım ki çok iyi bir ekiple çalışıyorum. Ekip arkadaşlarımın hepsi konularına son derece hakim, çok donanımlı.
Peki hayatınız nasıl değişti?
Memleketime hizmet etme şansı verildi, memlekete hizmet, çok etkili bir motivasyon nedeni. Elbette hayatım çok daha yoğunlaştı. Biz de saat mevhumu yok. Hafta sonu, tatil mevhumu yok. İşimizi yaşam tarzımız haline getirdik. 7/24 çalışıyoruz ve gerçekten sadece yaptığımız işlerle gündeme gelmek istiyoruz.
YENİ SİSTEMLE HIZLANDIK
Neler yaptınız ilk olarak, neye odaklandınız?
Öncelikle göreve geldiğimizde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı gibi iki büyük bakanlığın birleşmesi gündeme geldi. Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin getirdiği çok hızlı karar alabilme imkanı ve iyi bir ekibin olması bizler için çok önemli iki avantaj. Amacımız, ticaretin en hızlı, en kolay ve en güvenli olduğu ülkelerden biri haline gelmek. Dijital altyapımızı bu yönde destekliyoruz. Gümrükler de bizde, yasal ticaretin önünü açmak ve yasal olmayan faaliyetleri de engellemek yönünde bir stratejimiz var. Buna odaklanıyoruz.
Karamsar başlayan 2019 pozitif büyümeyle kapandı. Sizin için nasıldı?
2018 zor bir seneydi. 2019 küresel ekonomi açısından daha da zordu. Ticaret savaşları, BREXIT, bölgemizdeki sıcak çatışmalar, Suriye’dir, Yemen’dir, Irak’tır, İran, Venezüella ambargosu, Libya konusu, Hong Kong’taki Fransa’daki protestolar ve bunlarla gelen belirsizlikler. Dünya böyle bir trendde iken, 2019 bizim için başarılı geçti. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) verilerine göre en çok ihracat yapan 50 ülkenin ihracatı eylül ayından itibaren yüzde 2.7 düşmüş. Türkiye’de ise 9. ay itibariyle yüzde 2.6 arttı. Biz eylül ayı itibarıyla dünyada en çok ihracat yapan 7. ülkeyiz, değer artışında ise 5. ülkeyiz. Bu kaç kişiye kısmet olur. 180 milyar dolar ihracat hedefine dünya böyle bir krizde iken ulaştık, bu önemli.
Bir cümleyle 2019’u nasıl anacaksınız?
2020’ye daha güçlü, daha rekabetçi girdik.
Öldürmeyen acı bizi güçlendirdi diyorsunuz…
Biz güçlenerek çıktık, hiç ölümle boğuşmadık, hiç o moda girmedik.
BİR YILDA 3600 TALEBE CEVAP VERDİK
İş dünyası temsilcileriyle ilişkileriniz nasıl?
Çok yakın çalışıyoruz. Göreve geldiğimden beri TİM Başkanı, TOBB Başkanı, DEİK Başkanı, TÜSİAD, MÜSİAD, YASED ve Müteahhitler Birliği başkanları ile her ay istişare toplantıları yapıyoruz.Basına kapalı toplantılar bunlar, sorunları masaya yatırıyoruz çözüm önerilerini de beraber tartışıyoruz. Hızla kararlar alarak, anında çözümleri hayata geçirdik. ‘Ne yaparsak sorunlardan en az etkileniriz, ne yaparsak ihracatımızı artırırız’ yaklaşımımız hep bu sorulara yanıt bulmak ve uygulamak.
Bu istişare toplantılarından çıkan attığınız somut adımlara örnek verebilir misiniz?
İş dünyası örgütlerinden bize bir yılda 3600’e yakın talep geldi. Biz bu taleplerin her birine tek tek dönüş yaptık. Olumluysa olumlu olumsuzsa bunun neden yapılamayacağını yazdık, sadece olumlu dönmedik. Hatta iş dünyamızın diğer Bakanlıklardaki taleplerini de de ilettik Zaman kazandırdık ihracatçımıza. Biz 2 Ocak’a iş dünyasının işini kolaylaştıracak 6 yeni proje ile başladık.
İÇ TALEP KALIRSA YERLİ OTOYU İHRAÇ EDERİZ
Yerli otomobilin ihracatı için şimdiden bir çalışma başlattınız mı?
Yerli oto için herkes çok heyecanlı. Talep çok, kalırsa (gülüyor) tabii ki ihracat için sabırsızlanıyoruz. Otomotiv bizim en çok ihracat kalemimiz biliyorsunuz. Dünya pazarını çok iyi biliyoruz. Elbette Türkiye’nin otomobilini de dünyaya satmayı hedefliyoruz.
ÇİZGİ FİLMLERLE İHRACATI ANLATTI
İhracat yapmak zor mu, şirketler neden yapamıyorlar?
Hayır, hiç zor değil. O kadar kolay ki biz bunu animasyonlarla anlattık. Kolay Destek diye bir internet sitesi kurduk. Burada devletin ihracatçıya verdiği tüm destekleri adım adım çocukların bile anlayacağı bir dille anlatıyoruz.
Peki, neden o zaman insanlar ihracat yapamıyor?
Hiç yapmadıkları için. Bilmedikleri için korkuyorlar. Bilmediği şey insana yabancı gelir. 2 Ocaktan itibaren devlet desteklerini dijitalleştirdik, evinizden ofisinizden ihracat desteklerine başvurabilirsiniz.
SIRRIM HİÇ VAZGEÇMEMEK
Çocukluğunuzda ya da sonrasında kimleri örnek aldınız?
Şu an aklıma kimse gelmedi. Sanırım örnek aldığım kimse yok. Ama şunu söyleyebilirim, her zaman görevimi çok ciddiyetle yaptım. Her yaptığım işi çok ciddiye aldım ve hiç vazgeçmedim. Evet, vazgeçmemek sanırım sırrım bu. Yaptığım şeye vazgeçmeden devam edebilmek.
BLOCKCHAIN İLE İHRACAT
Kadın ve genç girişimcilere yönelik ilginç projeleriniz var. Bunları biraz anlatabilir misiniz?
İhracatçı sayımızı arttırarak hedeflerimize ulaşabiliriz. Bu nedenle ihracatı tabana yaymak da önemli hedeflerimiz arasında. 2019’da 14 bin yeni ihracatçı kazandık. Bu sayıyı daha da arttırmak için 2019’da İhracat Genel Müdürlüğünde 2 yeni daire başkanlığı kurduk. Biri Davranışsal Kamu Politikaları ve Yeni Nesil Teknolojiler Daire Başkanlığı. Kamuda bir ilk, burada blockchain platformuna üye olduk. Özel sektör dışında üye olan tek kamu kurumu biziz. Burada yaptığımız çalışmalarla AB, Singapur ve Güney Kore ile bu dış ticaret evraklarını paylaşma üzerine projeler geliştiriyoruz. Blockchain gelişmekte olan yeni bir sistem. Biz o platformda en başından yerimizi almayı istiyoruz.
Diğer daire başkanlığı nedir?
Bir de Kadın ve Genç Girişimciler Daire Başkanlığı’nı kurduk. 2019 yılında biz 10 ilimizde ihracatçı eğitimi verdik. Şu ana kadar yaklaşık 900 kadın ve genç girişimcimiz bu eğitimlerden yararlandı. Şimdi de ayda 4 ilde 400 kadın ve genç girişimciye ulaşmayı istiyoruz. Bunlar ektiğimiz birer tohum. Onları ihracatla tanıştırmak istiyoruz. Hiç ihracatçı olmamışlara odaklanıyoruz. İl bazında bir çalışma yapıyoruz. Şu anda 20 pilot ilde potansiyel ihracatçılarımızı tespit ettik. Daha firmaların kendilerinin bile bundan haberi yok. Onların neden ihracat yapmadıklarına bakacağız. Eksiklerini tespit edeceğiz, onların beklentilerini ölçüp onları ihracat yoluna nasıl çıkaracağız, bunun yolunu hep beraber bulacağız.
2020 HEDEFİMİZ ÇOK İDDİALI
2020 hedefiniz nedir ihracatta?
Şu anda küresel ticarete yönelik beklentiler pozitif yönde. Küresel büyüme beklentisi yüzde 3’ten 3.4’e çıktı. Bu rakamlar dikkate alındığında bizim 2020 yılı için Yeni Ekonomi Programda belirtilen 190 milyar dolar ihracat hedefine ulaşmamız lazım.
200 milyara bu kadar yaklaşmışken, 190 milyar dolar ihracat hedefi biraz muhafazakar değil mi?
Hiç muhafazakar bir hedef değil. Hatta çok da iddialı bir hedef. 10 milyar dolar artıştan söz ediyoruz, dünya küçülürken. Hiç muhafazakar değil, çok da iyimser. İlmek ilmek geldik bu noktaya biz hiç kolay değil.
KARİYER
Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk kabinesindeki iki kadın bakandan biri olan Ruhsar Pekcan, İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Elektrik Mühendisliği bölümünden mezun oldu. Manisalı olan Pekcan iş yaşamına 1981 yılında Türkiye Sınai Kalkınma Bankası’nda başladı. Kariyerine özel sektörde çeşitli firmalarda aldığı farklı görevlerle devam eden Pekcan, genel müdür ve yönetim kurulu üyeliği de yaptı. Üç dönem DEİK-Türk Suriye İş Konseyi Başkanlığını yürüttü. Ayrıca, DEİŞ-Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Türk-Ürdün İş Konseyi Başkanlığı, Türk-Irak ve Türk-Libya Konseyleri Yürütme Kurulu Üyeliği yaptı. TOBB Kadın Girişimciler Kurulu Başkan Yardımcılığı, İTO-IKGK İstanbul Kadın Girişimler Kurulu Üyeliği, ECO-CCI Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Ticaret ve Sanayi Odaları, Kadın Girişimciler Kurulu Üyeliği gibi görevler de yürüttü. IWEC Uluslararası Kadın Girişimciler ödülü sahibi olan Pekcan, evli ve 2 çocuk annesi.
