Anket yapılan çocukların;
- %45’i siber zorbalığa maruz kalmış,
- %39’u hakkında olumsuz izlenim oluşmuş,
- %29’u şiddet ve cinsellik içeren içeriklere maruz kalmış,
- %28’i siber tehdit almış,
- %17’si yabancı birisiyle yüz yüze buluşma veya cinsel taciz gibi riskli temaslarda bulunmuş,
- %13’ü oyun bağımlılığı riski altında ve
- %7’si sosyal medya bağımlılığı riski altında.
Veriler rahatsız edici derecede yüksek. Özellikle hedef grubunun 8-12 yaş arasında çocuklar olduğu düşünüldüğünde bu oranlar çok daha rahatsız edici hale geliyor. Aşağıdaki grafiğe bakıldığında çocukların çevrimiçi güvenlik endekslerine göre orta grupta yer aldığı görülmekte. Cep telefonu olmayan ve sosyal medya ve oyun oynama etkinliği az olan çocuklara göre cep telefonuna sahip olan çocuklar ortalama %20, sosyal medyada aktif olan ve daha fazla oynayan çocuklar ortalama %40 daha fazla risk altında.
Türkiye’nin detaylı karnesine baktığımızda siber riskten sınıfta kaldığını söyleyebiliriz. Dijital ortamları disiplinli kullanım, dijital yetkinlik, bağlanırlık ve rehberlik ve eğitim alanlarında küresel ortalamanın üzerinde iyi bir not almış durumdayız. Sosyal altyapıda ise ortalamaya yakın bir notumuz var.
Çocukların çevrimiçi güvenliklerini sağlamak için onları bu konuda bilinçlendirmeyi hedefleyen DQ (Dijital Zeka) Enstitüsü’nün kurucusu Dr. Yuhyun Park ile birkaç sene önce Türkiye’ye geldiğinde sohbet etme imkanı bulmuştum. Uzun soluklu bu çalışmalarını Türkiye’ye getirme konusunda bir telekom şirketimiz ile ortaklık yapmışlardı ve teknoloji zirvesinde tanıtımı yapılmıştı. Dr. Park, bu çalışmaların ürünü olarak ortaya çıkan Çocuk Çevrimiçi Güvenlik Endeksini şu şekilde tanıtıyor:
“Çocuk Çevrimiçi Güvenlik Endeksi, dünyadaki çocukların çevrimiçi güvenliği hakkında herkese bir uyandırma çağrısı olarak hizmet vermelidir.”
Türkiye, bu çağrıya cevap verdiğinden beri çocuklarımızın DQ’larında ortalama olarak %11 artış gözlemlendi. Bu hafta yeni veriler ışığında tabloyu biraz daha netleştirmek istedim. Gelecek hafta ise dijital zekanın tanımı, çocuklarımızı bu konuda nasıl geliştirebileceğimize dair bilgileri paylaşmayı planlıyorum.
Raporun detaylarına bakmak isterseniz, raporun orijinaline https://www.dqinstitute.org/child-online-safety-index/ adresinden erişilebilir.
Sağlıcakla kalın,
Doç. Dr. Serkan Özel
Boğaziçi Üniversitesi
@serkanozeltx
