TÜRKİYE’nin, ‘Yeniden Asya’ açılımı ile Çin ve Hindistan başta olmak üzere Asya Pasifik pazarlarında yeni yatırım imkânları yakalama hedefini açıklamasının ardından, Hindistan’dan da ikili ilişkileri bir üst seviyeye çıkarma çağrısı geldi. Dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri olan Hindistan, trilyon dolarlık kalkınma projelerinde Türk yatırımcılarını da görmek istiyor. Hindistan’ın Ankara Büyükelçiliği’nin organizasyonu ile görüştüğümüz Hintli yetkililer, uzun yıllardır Batı pazarlarına odaklanan Türkiye’nin Doğu’ya da yönelme planlarını, iki ülkenin ticaret potansiyeline ulaşması için fırsat olarak görüyorlar. Hindistan, ekonomisinde yapısal reformlara paralel olarak 2025 yılına kadar gerçekleştirmek üzere büyük bütçeli, iddialı kalkınma projeleri hazırladı. Bu kapsamda 400 yeni havalimanı, 600’den fazla tren istasyonu, 1000 km metro hattı, 10 bin km yüksek hızlı demiryolu, 175 GW yenilenebilir enerji, 100’den fazla Smart City (Akıllı Şehir), 35 lojistik park, 5 endüstri koridoru gibi projeler için Türk iş insanlarına çağrı yapan Hindistan Yatırım Ajansı ‘India Invest’ yetkilileri, yatırım yapmak isteyen yabancı şirketlere yasalar ve proje fırsatları gibi birçok konuda aracılık yapıyor.
100 AKILLI ŞEHİR KURACAĞIZ
Hindistan Yatırım Ajansı Başkanı Vivek Abraham, “2020-25 yıllarında nüfusun yarısının 25 yaş ve altı olması bekleniyor. Bu grup hayata atılan, ilk arabasını, ilk evini alan genç nüfus olacak. Yani Hindistan’ın tüketim motoru henüz çalışmaya başlamadı bile. Altyapı projelerinde birçok fırsat var, en küçük proje bile multimilyar dolar tutarında” dedi. Invest India olarak çoğu imalat sektöründen, Türkiye’den 37 yatırım talebine yardımcı olduklarını aktaran Abraham şöyle konuştu: “Altyapı, kalkınma projeleri için de talep var. Türkiye’den ithalatımız önemli ölçüde arttı. Ama daha da fazlasını yapmamız için bir potansiyel var. Her bir dakikada 30 Hindistan vatandaşı köyden şehre göç ediyor. Bu nüfusun barınması için akıllı şehirler projesi başlattık. 2025’e kadar, Londra büyüklüğünde 100 yeni şehre ihtiyacımız olacak. Bu nüfusa ev sahipliği yapacak 100 yeni akıllı şehir inşa ediyoruz.100 milyar dolarlık PPP (kamu özel ortaklığı) projesi ile özel sanayi parkları inşa edebileceğiniz 150 km genişliğindeki bir koridorla Delhi ve Mumbai’yi birleştiriyoruz. Bu koridorda yaklaşık 24 yeni şehir inşa edilecek.”
POTANSİYELİ YAKALAYAMADIK
Hindistan’ın hükümetle çalışan düşünce kuruluşu IDSA’dan Büyükelçi Sujan R. Chinoy’a göre ekonomik ilişkilerin potansiyeline ulaşamamasında öncelikli faktör Türkiye’nin şimdiye kadar Batı’ya odaklanması. Ancak, Türkiye’den Keşmir sorunu konusunda daha dengeli bir yaklaşım beklediklerini vurgulayan Chinoy, özellikle Keşmir konusunda Ankara’nın tepkilerini Pakistan yanlısı ve yüksek dozlu olduğunu belirtirken, Keşmir’in Hindistan’ın iç meselesi olduğunu vurguluyor. Görüştüğümüz ekonomi yetkilileri ise Türkiye’nin Pakistan ile yakın ilişkileri gibi siyasi görüş ayrılıklarının yatırım fırsatları için engel olmadığını belirtiyor. Türk yatırımlarının az olmasını ise Türkiye’nin şimdiye kadar Batı pazarlarına odaklanmasına bağlıyorlar. Hatta bir ekonomi yetkilisi, Hindistan’ın Çin ile ikili ilişkilerinde önemli sorunlar olmasına rağmen bu ülkenin en önemi yatırımcı ülkelerden biri olduğunu hatırlattı.
AYURVEDA’DAN EKOTURİZME BİRÇOK SEÇENEK MEVCUT
KÜLTÜR ve Turizm Bakanı Shri Prahlad Singh Patel ise 2018 yılında Türkiye’den 33 bin turistin kendilerini ziyaret ettiğini belirterek, “Hindistan, ekoturizmden keşif, sağlık turizmine kadar geniş seçenekler sunuyor. Hindistan’ın kuzeydoğusuna giden turistler aşiretlerin konaklamasını deneyimlemek ister. Alternatif turizm alanında ise yoganın, sağlıklı yaşam teknikleri, detoks turizmi çok ilgi görüyor. Turistler, Ayurveda ve sağlıklı yaşam için en az iki hafta kalır. Hint yemekleri başka bir ilgi odağıdır. Türk turistlerin çoğu, en popüler olan yer olan Delhi, Agra ve Jaipur’u ziyaret eder. www.incredible.org web sitemizden Hindistan’ı ve sunduğu seçenekleri öğrenebilirsiniz” diye konuştu.
TÜRKİYE’DE YILDA 22 HİNT DÜĞÜNÜ
TÜRKİYE’nin Hindistan Büyükelçisi Şakir Torunlar, “2016’da 67 bin civarındaki Hintli ziyaretçi sayısı 2018’de 147 bine çıktı ama yeterli değil. Çünkü Hintliler çok gezen bir millet. Ortalama bir Hint turistin Türkiye’de harcaması 900 küsur dolar. Bu klasik pazarlardan gelenin yaklaşık 2.2 katı. 2017’ye kadar geçmişte Türkiye’de toplam 3 Hint düğünü yapılmış. Geçen yıl sadece 22 düğün yapıldı” dedi.
İLİŞKİLERİMİZİ BİR ÜST SEVİYEYE ÇIKARMALIYIZ
HİNDİSTAN Dışişleri Bakanlığı Batı’dan sorumlu Müsteşarı Gitesh Sarma, Türkiye ile ilişkileri bir üst seviyeye çıkarmak istediklerini belirterek, “Birbirimizi keşfettikçe daha fazla işbirliği alanı ortaya çıkar. Ticari ilişkilerin gelişmesi için engel yok. Türkiye’nin coğrafi konumunun birçok fırsat sunuyor. (Türkiye’nin Pakistan’la yakın ilişkisi) İş insanları için siyaset işin merkezinde değildir. Onlar fırsatlar ve avantaja bakarlar. Elbette endişe duyduğumuz konular olabilir. Hassas konularla başa çıkabilmeliyiz” dedi.
