Kulağa özel bir tarif gibi gelse de, aslında herhangi bir pilav temcit pilavı olabilir.
Temcit pilavının özelliği iftardan kalması veya iftardan sonra yapılarak sahura kadar bekletilmesi, sahur vakti de ısıtılarak yeniden sofraya sürülmesidir.
Aynı zamanda bir olayın veya durumun tekrar tekrar gündeme getirilmesini eleştirmekte kullanılan bir deyim halini almıştır.
İşte Temcit pilavının merak edilen hikayesi, anlamı ve tarifi..
TEMCİT PİLAVI NEDİR
Temcit pilavı, sahurda yenen pilavdır.
Temcit pilavı ismini Ramazan aylarında sabah ezanından önce okunan ve sahura kalkamayanların kalkmasını kolaylaştırmayı amaçlayan ve özel bir makamı olan ilahilerden alır.
Bu ilahiyi duyup uyananlar kalkıp pilavlarını ısıtırlar, yerler ve ertesi gün tutulacak oruca hazırlanırlar.
“TEMCİT PİLAVI GİBİ ISITMAK”
Mecazi anlamda temcit pilavı ise sık sık tekrarlanan ve bu nedenle karşıdaki kişiyi bıktıran sözlere denir.
İSLAM’DA TEMCİT GELENEĞİ
İslâm ümmeti, Allah Resûlü”nün diğer sünnetlerine karşı gösterdiği hassasiyeti sahur, iftar, iftarda acele etme, iftar sofralarına ihtiyaç sahiplerini çağırma gibi konulardaki sünnetinde de göstermiş, tarih boyunca bu heyecan artarak devam etmiştir.
Hz. Bilâl”in oruç tutacak olanları sahura kaldırmak için okuduğu ezandan hareketle Osmanlı döneminde sahur vaktini duyurmak için Allah”a hamd ve övgü, Peygamberine salât ve selâm okunmuştur.
“Temcit” adı verilen bu uygulamaya atfen dilimizde “temcit pilavı” şeklinde bir tabir oluşmuştur. Zira o günlerde akşamdan hazırlanmış pilavlar, sahur vaktinde temcidler okunurken çıkarılır, ısıtılır ve sahur yapılırdı.
Osmanlı”daki bu geleneğin yerini daha sonraları, oruç tutanları uyarmak üzere caddelerde mâniler eşliğinde davullar çalan Ramazan davulcuları almıştır. Hayat şartlarıyla değişen ve günümüzde giderek azalan bu uygulamalar, toplumda canlı olarak yaşanan Ramazan sevincinin birer göstergesidir.
TEMCİT PİLAVI TARİFİ
Temcit pilavı, Türk mutfaklarında sıklıkla pişirilen pirinç pilavından farklı değildir. Nohutlu, tavuklu, etli olarak pişirilebilir.
Temcit pilavı malzemeleri
- 500 gram dana kuşbaşı
- 1 adet kuru soğan
- 1 su bardağı erişte
- 1 su bardağı nohut
- 2 su bardağı pirinç
- 1 yemek kaşığı tereyağı
- 1 çay bardağı sıvı yağ
- 5 su bardağı su
- 1 tatlı kaşığı karabiber
- 1 tatlı kaşığı tuz
Temcit pilavı yapılışı
Nohut akşamdan ıslatılır, ertesi günü yumuşayana kadar haşlanır.
Etin üzerine ince kıyılmış soğan az tuz ve 5 su bardağı su eklenir, tencerede ya da düdüklü tencerede pişirilir.
Tencereye tereyağı ve ayçiçeği yağı konur. Isınınca erişte atılır, pembeleşene dek kavrulur. Üzerine suda bekletilmeden yıkanmış süzülmüş pirinç eklenir, 5 dakika kadar kavrulur.
Daha sonra üzerine nohut, suyuyla birlikte soğanlı et, tuz ve karabiber ilave edilir. Tencerenin kapağı kapatılır.
Kaynama noktasına geldikten sonra ateş kısılır 10 dakika daha pişirilir. Yarım saat dinlendirilir.