Boşandı, kızıyla baba evine döndü; mesleği ve hiçbir ekonomik desteği yoktu. Yılmadı. Etrafındaki olumsuz sözlere kulak tıkadı iş dünyasına büfecilikle başladı, havayolu ikram şirketi olan ilk kadın patron oldu. Vennas Akyol Haznedar…
Üreten, risk alan, asla pes etmeyen, yenilikçi, farkındalığı olan, farklılık yaratan “İlham Veren Kadınlar”ı artık her cumartesi günü bu köşeden paylaşacağım. İki yıldır, Hürriyet İk ve Yeni Ekonomi ekinde her pazar çıkan “İlham Veren Kadınlar”ın hikayeleri buradan devam edecek; girişimci, sporcu, sanatçı, bilim insanı, sosyal girişimci, aktivist, rol model, yaratıcı kadınları birlikte tanıyacağız…
Bu hafta “İlham Veren Kadınlar”da Samsunlu Vennas Akyol Haznedar’ın çok özel bir hikayesi var. Evet, özel bir kadın Vennas Akyol Haznedar. İşe sıfırdan büfecilikle başladı; azmetti, yılmadı. Başta THY olmak üzere çok sayıda havayolu şirketine ikram veren bir şirket, otel ve restoran sahibi oldu. Şimdi dünyada havayolu ikramcılığındaki tek kadın patron.
Vennas Akyol Haznedar’ın hikayesine önce isminin anlamıyla başlayalım. Vennas, Nas Suresi’nden, “minel cinneti vennas”tan geliyor, Vennas Akyol Haznedar, isminin “Allah kötü insanlardan korusun” olarak yorumlandığını söylüyor.
AYAKLARI ÜZERİNDE DURMAK İSTEDİ
Kendi tabiriyle iki doğum tarihi var Haznedar’ın; biri nüfusundaki 1964 tarihi, diğeri de 30 yaşındayken eşinden boşandığı gün. Vennas Akyol Haznedar, Samsunlu 4 çocuklu bir ailenin tek kızı olarak büyüdü. Liseyi bitirdiğinde aşık olup evlendi. Bir kız çocuğu annesi oldu. “Hayatımın anlamı” dediği kızı Pınar olmasa zaten evliliği de 12 yıl sürmezmiş. Samsun’da boşanmayı da başarabilmek için kendiyle çok savaş verdi. Boşandığı gün, hayatında hiç çalışmamış, mesleği ve ekonomik gücü olmayan bir kadın olarak kızıyla birlikte baba evine annesinin yanına döndü. Ailesi destek olsa da o kendine bunu hiç yakıştıramadı. O günlerini şöyle anlatıyor: “Babam vefat etmişti. Ailem bana bakardı ama kendimi sığıntı gibi hissediyordum. Mesleğim yoktu. O dönemde okumaya da başladım, çok zor günlerdi. Hep, annemin, ağabeylerimin eline bakan bir kadın olarak mı kalacağım? diye kendi kendimi yiyordum.”
Vennas Akyol Haznedar, bu zor zamanları yaşarken çevresindeki insanlara da eşinden boşandığını söylemedi. “Eşim yurtdışına gitti” diyerek, mahalle baskılarını da engellemeye çalıştı. Bir yıl sonra bunun böyle gitmeyeceğini, bir şeyler yapması gerektiğini anlayan ve kendini toparlayan Haznedar, ayakları üzerinde durmaya karar verdi.
ACEMİ İHALECİ
O dönemde bir havayolu çalışanından Samsun Havaalanı’ndaki yerlerin ihaleye açılacağını duydu. Aslında tamamen bir tesadüfle. Bunun kendisi için bir fırsat olduğunu düşündü. Bu bilgiyi baba dostu muhasebeci bir büyüğüyle paylaştı, bu konuda destek istedi. Aldığı destek ve borçla, ailesinin haberi olmadan ilk ticari yolculuğa çıktı. Tabii ki ihaleyi almak hiç de kolay olmadı. Hiç deneyimi olmadığı için freeshop, restoran, kafe ihalesine kabul edilmedi. Kabul edildiği tek ihale büfe oldu. Hatta girdiği ihaleyle ilgili anısını da şöyle anlatıyor: “Bir arkadaşım, ‘Ne söylerlerse yarısını söylersin’ dedi. Ben de 440 euro’dan açılan ilk teklife ‘220 euro’ dedim. Komisyondakiler ‘İlk defa mı ihaleye giriyorsunuz?’ dedi. Kıpkırmızı kesildim.”
Vennas Akyol Haznedar, o ihaleyi aldı ve yeni hayata ilk adımını attı. Bu arada annesine özellikle büyük ağabeyine karşı çıkarlar diye büfeci olacağını söylemedi. Kendi başına kolları sıvadı. Borçla kurulan büfeyi, her gün kızıyla okula gider gibi evden çıkarak işletti. Bir yıl içinde işin inceliklerini kavrayıp, kendine güveni arttı. İkinci yıl havaalanındaki kafenin ardından da otopark ihalesini aldı.
Haznedar, adım adım ilerleyişini şöyle anlatıyor: “İşi öğrenmiştim, yapabileceğime inanmıştım. Ailem de yapabildiğimi görmüştü. Ataerkil bir ailenin kızıydım, tek başıma başlamıştım, artık yanımda çalışanlar vardı. 2006 yılı işimde dönüm noktası oldu. Havaalanındaki işleyişi gördüğümden itibaren havayolu şirketlerine hizmet veren ikram belgesini almak istiyordum. Tamamen bu belgeyi almaya odaklandım. Çok çalıştım. Ve aldım.”
ŞİRKETTE ÇALIŞAN HERKES KADIN
Bugün Türkiye’de uçak ikram işi yapan ilk 3 şirketten biri Venn. Vennas Akyol Haznedar, uçak ikram işi yapan ilk kadın girişimci. Şirketinde müdürden, mutfak elamanlarına kadar herkes kadın. Yalnızca yükleme işini yapanlar erkek. Ve Venn İkram Şirketi artık Samsun’u üs olarak kullanıyor, Samsun’dan Karadeniz’deki ve İç Anadolu’daki tüm havaalanlarına, Malatya’dan Amasya’ya kadar Venn’den ikramlar soğuk zincirle gönderiliyor.
Venn yalnızca THY ile değil Pegasus, Onur Air, charter uçaklarının yanı sıra Cumhurbaşkanı’nın uçağı TC-ANA uçağı da dahil olmak üzere Cumhurbaşkanlığı uçak filosuna da hizmet veriyor.
Vennas Akyol Haznedar dünya havalimanlarında da ikram işi yapan tek kadın girişimci. Havacılık sektörünün gerektirdiği tüm sertifikaları ve belgeleri alan Vennas Akyol Haznedar bu işinin yanı sıra Samsun’un ilk lüks butik otelinin de sahibi.
Vennas Akyol Haznedar’ın şimdi iki torunu var. İkinci evliliğini yaptı. Hayallerinin peşinden gitmeye de devam ediyor. Bir ilki başaran Vennas Akyol Haznedar’ın hayalinde THY tüm iç hat seferlerinde hizmet vermek ve bu hizmeti verirken de Türkiye’nin dört bir yanında bulunan kadın kooperatiflerinde yer alan coğrafi işaretli ürünleri de ikramlarda yolculara sunmak var.
Efsane oyuncu Michael Jordan’ın dediği gibi; “Bazı insanlar olmasını ister, bazıları olmasını bekler, bazıları ise oldurur.” Vennas Akyol Haznedar da olduran bir kadın.