Koronavirüse karşı mücadelede aşı ve ilaç çalışmaları tüm hızıyla sürerken, ABD’de insanlar üzerinde ilk testlere başlandı. Bu kapsamda, Seattle’daki Kaiser Permanente Washington araştırma merkezinde dört gönüllüye aşı yapıldı. “mRNA-1273” adlı aşının, bağışıklık sistemini güçlendirerek virüsün hücrelere girişini engellemesi öngörülüyor. Ancak aşının piyasaya sürülmesi 18 ayı bulabilir. Araştırmayı yürüten Dr. Lisa Jackson, “Bu acil şartlar altında herkes, elinden geleni yapmaya çalışıyor. Biz koronavirüs takımıyız” diye konuştu.
TOPLAM 45 GÖNÜLLÜ
AP ajansına konuşan gönüllü denekler, araştırmaya katılmaktan oldukça memnun… Aşılamadan hemen önce konuşan 43 yaşındaki Jennifer Haller, “Her birimiz virüs karşısında kendimizi çaresiz hissediyoruz. Deneye katılmam, bir şeyler yapabilmem için harika bir fırsat” ifadelerini kullandı. Jennifer’ın ergenlik çağındaki iki çocuğu da, annelerinin bu araştırmada yer almasını havalı buluyormuş. Aşılamadan sonra yüzünde büyük bir tebessüm oluşan Jennifer, “Harika hissettiğini” söyledi. Söz konusu denemeler kapsamında, ilk etapta 4 gönüllüye, toplamda ise 45 gönüllüye 1 ay arayla 2 doz aşı yapılacak. Bahsi geçen 45 gönüllü, yaşları 18 ile 55 arasında değişen sağlıklı kişilerden oluşuyor.
DENEKLER GÜVENDE
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne (NIH) bağlı Dr. Anthony Fauci, denemeler olumlu ilerlese bile aşının piyasaya sürülmesinin 12-18 ay alabileceğini belirtiyor. ABD Başkanı Donald Trump, araştırmalarda hızlı ilerleme kaydedildiğini açıklasa da, Dr. Fauci, Çinli araştırmacıların virüsün genetik dizilimini açıklamalarının üzerinden yalnızca 65 gün geçtiğine dikkat çekti. Massachussets merkezli biyoteknoloji şirketi Moderna Inc. ve NIH ortaklığında yürütülen araştırmada, katılımcıların, enfekte olmayacağına dikkat çekildi. Zira aşıda, Covid-19 virüsü değil, laboratuvar ortamında virüsten kopyalanan genetik kodların küçük bir bölümü kullanıldı. Normalde kızamık gibi virüslere karşı aşılar, zayıflatılmış ya da ölü virüsler kullanılarak geliştiriliyor. ABD’li bir başka ilaç firması Inovio Pharmaceuticals da, kendi denemelerine gelecek ay ABD, Çin ve Güney Kore’de başlayacak.
VE İLK GÖNÜLLÜLER
Araştırmacılar, aşının bağışıklık sistemini güçlendirip güçlendirmediğini ve bunun güvenli olup olmadığını kontrol edecek. Şu anki aşamada, aşının genel nüfusa temini mümkün değil. Zira aşılar sağlıklı insanlara uygulanacağından, gönüllüler üzerinde yan etkilerin gözlemlenebilmesi için en az 12 aylık bir süreye ihtiyaç duyuluyor.
RUSYA VE ÇİN DE AŞI YARIŞINA KATILDI
ABD’den sonra virüsün ilk ortaya çıktığı Çin’de de Covid-19’a karşı geliştirilen bir aşıya klinik denemeler için onay verildi. Çin devlet televizyonu CCTV’nin haberine göre, Askeri Tıp Akademisi’nden bir araştırma ekibi tarafından geliştirilen aşının güvenlik, etkinlik ve kalite denetimlerinden geçirildiği, ayrıca kitlesel üretim için ön hazırlıkların başladığı belirtildi. Onayın ardından kısa süre içinde aşının klinik denemelerine başlanması bekleniyor.
‘HAZİRANDA PAYLAŞACAĞIZ’
Rus bilim insanlarının da, geliştirdikleri koronavirüs aşısının testine başladığı biliniyor. AFP haber ajansına konuşan Rus devlet biyoteknoloji enstitüsüne bağlı bir laboratuvar şefi, deneme sonuçlarının haziran ayı itibariyle paylaşılacağını kaydetti. Şimdiye dek 93 vakanın kaydedildiği ülkede hiç ölüm yaşanmadı.
Sibirya’daki Vektör Enstitüsü araştırmacılarından Ilnaz Imatdinov da, Vesti Novosibirsk televizyonuna yaptığı açıklamada, aşı prototiplerinin oluşturulduğunu, şu an hayvanlar üzerinde testlerin sürdüğünü, etki ve güvenliğinin araştırıldığını belirterek, “Haziran ayında en iyi sonuçları veren bir ya da iki prototipi tanıtacağız” dedi. Novosibirsk’deki viroloji ve biyoteknoloji merkezi Vektör Enstitüsü, daha önce Ebola için çalışmalar yürütmüştü.