Teknoloji o kadar süratli ilerliyor ki, bundan 20 yıl evvel kullandığımız eserlerin ismini bile hatırlamıyoruz. Unutmasak da ismi kenarda köşede kalmış kahramanlar da var. Onlardan birisi de Teletext.
1. Teletext 90’lı yıllarda bir statü sembolüydü.
Nasıl bir kuşak öncesinde renkli televizyonlar, renksizlere nazaran daha havalıysa teletext teknolojisi kullanan televizyon sahibi olmak da büyük bir olaydı. O zamanki klişe tabirle “dünyayı ayağımıza getiren” bu yeniliği Türk halkı çok sevdi.
2. Aç bakalım teleteksi ne diyor?
Tabi internet daha yaygınlaşmamış. Haber alabilmek için saat başı bültenler yahut ana haber bültenleri bekleniyor. Yeni bir gelişme olduğunda ahizeli telefonunuza bildirim gelmiyor yahut binlerce haber kaynağı yok. Ne yapıyoruz? Teletext kullanıyor, dünyadan anında haberdar oluyoruz.
3. Aslında eski bir teknolojiydi.
İngiliz bilgisayar mühendisi John Addams tarafından geliştirilen bu teknoloji büyük ses getirmişti. 1970 yılında başlayan çalışmalar 1973 yılında meyvesini verdi.
4. İnternet ile maksadı birebirdi.
İnternet üzere interaktif olmasa da bilginin karşı tarafa en aktüel halde verilmesi amaçlanıyordu. Hatta, birinci çıkış noktalarından biri İngitere’de kırsal yerleşim yerlerinde yaşayan insanların olan bitenden anında haberdar olmasıydı.
5. Kullanımı kolaydı.
En hoş özelliği de buydu; sadelik. Tahminen de mecburiyetten böyleydi lakin tam bir performans canavarıydı. Üzerinde ‘TXT’ yazan tuşla bağlanılır, anasayfadaki kategorilere nazaran istenilen bilgiye ulaşılırdı. Hem de fiyatsız.
6. Teletext’in Türkiye macerası 1990’da başladı.
Birinci yayını Telegün ismi isminde TRT 1990 yılında başlatmış, özel kanalların çoğalmasıyla birçok kanal kendi teletext servisini açmıştı.
7. Vaktinizi çalmazdı.
Hedef çok netti: haber almak. Yorum yazmak, bir haberin altında sayfalarca tartışmak, layklamak, beğenmek, tık almak için oltaya düşürmek üzere bir niyeti yoktu bu teknolojinin. Haberi alır, sonra TXT tuşuna tekrar basarak işinize gücünüze dönerdiniz.
8. İnternet reklamlarından evvel teletext reklamları vardı.
Teletext’in bu popülerlikle reklam almaması olmazdı. 90’lı yılların fenomeni “Ara beni boya beni” şekli 900lü sınırların reklamları siyah ekran üzerine piksel piksel döşenirdi.
9. Teletext havalıydı.
Açık bırakılan borsa sayfası bir ofise yahut döviz ofisine uzay üssü havası katardı.
10. Teletext dürüst bir teknolojiydi.
Zelzele haberi mi var? Grubunuzun puan durumunu mu merak ettiniz? Saniyeler içinde ulaşırdınız. Hava durumuna bakmak için girip kendinizi ünlülerin makyajsız hali foto galerisinde bulmazdınız.
11. Baht oyunlarının sonuçları için sabah çıkacak gazeteyi beklemek zorunda kalmazdık.
Şimdiki bir teknoloji olduğu için loto olsun Ulusal Piyango olsun sonuçlar anında öğrenilirdi.
12. Sporun ve atletin dostuydu.
Spor haberleri çıksın diye saatlerce beklenmez, haberler, puan durumları, fikstüre anında ulaşılırdı.
13. Teletext kıymetini yitirse de hayranları bu sevgiyi internete taşıdı.
Teletexart Day ismiyle her yıl sanal şenlikler düzenleniyor, bu teknolojiyi özleyenler de teletext sevgilerini yapıtlarına piksel piksel işliyor.
