ABD’nin 2015 tarihli nükleer anlaşmaya muhtemel dönüşünün Viyana’da müzakere edildiği bir dönemde İran’ın İsfahan eyaletindeki Natanz nükleer tesisine yönelik sabotajın yankıları sürüyor. Dün İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif olaydan İsrail’in sorumlu olduğunu iddia etti. Zarif, “Siyonistler baskıcı yaptırımları kaldırma yolundaki başarının intikamını İran halkından almak istiyor. Ancak, izin vermeyeceğiz ve bu eylemin intikamını siyonistlerden alacağız” ifadelerini kullandı. Müzakere sürecini “hassas” olarak nitelendiren Zarif, bu süreçte ülkesinin nükleer tesislerinin ve nükleer bilimcilerinin korunmasına özen gösterilmesi gerektiğini kaydetti. Zarif, İsrail’in cevabını “daha fazla nükleer ilerlemeyle” alacağını da sözlerine ekledi. İran İstihbarat Bakanlığı da, tesise saldıran kişinin kimliğinin tespit edildiğini ve yakalanması için gerekli adımların atıldığını duyurdu.
O KARARDAN HEMEN SONRA
Söz konusu tesiste sabotajdan bir gün önce İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin talimatıyla önceki santrifüjlere kıyasla 10 kat daha fazla uranyum üretecek 164 adet IR6 santrifüj zinciri devreye sokulmuştu. İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, Natanz tesisinin elektrik dağıtım ağını etkileyen küçük bir patlama olduğunu, hasarın birkaç günde tamir edilebileceğini söyledi. New York Times (NYT) gazetesine göre Amerikalı ve İsrailli istihbarat yetkilileri, olayda İsrail’in rolü olduğunu belirtti. Kimliklerinin açıklanmamasını isteyen iki istihbaratçı, tesisteki tahribatın büyük bir patlama sonucu meydana geldiğini kaydetti.
SIZMA OPERASYONU GİBİ
Buna göre yer altındaki santrifüjlere enerji sağlayan bağımsız iç güç sistemi yok edildi. İstihbaratçılar, İran’ın Natanz tesisinde en az 9 ay boyunca uranyum zenginleştirmesinin mümkün olmayacağını belirtti. Uranyumun zenginleştirilmesi nükleer silah yapımında önemli bir kilometre taşı olarak niteleniyor. NYT, Natanz’ın böyle saldırılara karşı yedekleme sistemleri ve güvenlik katmanlarına sahip olduğunu yazdı. Merkezi Brüksel’de olan Uluslararası Kriz Grubu’nun İran proje direktörü Ali Vaez de, “Bunun bir siber saldırı olduğunu tahayyül etmek güç. Muhtemel senaryo şu ki, tesis ya dolaylı ya da fiziksel sızma yoluyla hedef alındı” dedi.
TEPKİ ÇEKTİ
İran’ın nükleer tesisine yönelik sabotaj ses getirdi. Avrupa Birliği, ABD’yi nükleer anlaşmaya döndürme amaçlı müzakereleri rayından çıkarma girişimlerine karşı uyardı. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas da, bugün Viyana’da gerçekleştirilmesi planlanan görüşmeler öncesinde yaptığı açıklamada, “Tahran’dan duyduklarımız, özellikle Natanz’daki gelişme, olumlu bir katkı değil” dedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı da, Natanz’a yönelik eylemin nükleer anlaşma müzakerelerindeki ilerlemeyi “baltalamayacağını” umduğunu duyurdu. Bakanlık, bu “ciddi olayın” etrafındaki durumu yakından takip ettiklerini de kaydetti.
NETANYAHU: ENGELLERİZ
Sabotaj eylemi, ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin’in İsrail ziyareti öncesine denk geldi. Dün Austin ile gazetecilere hitap eden İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İran’ın İsrail’in Natanz’ı sabote ettiği yönündeki suçlaması hakkında yorum yapmadı. Netanyahu, “İran, nükleer silah arayışından ve onları taşıyacak füzelerden asla vazgeçmedi. İran’ın İsrail’i ortadan kaldırma hedefini gerçekleştirmek için nükleer kapasiteye sahip olmasına asla izin vermeyeceğim” diye konuştu.
‘ARDINDA MOSSAD VAR’
Amerikan CNN’in haberine göre olaydan birkaç saat sonra İsrail Genelkurmay Başkanı Aviv Kochavi, “İsrail, Ortadoğu’da düşmanın gözlerinden gizlenmeden operasyonlar gerçekleştiriyor. Bizi izliyorlar, yeteneklerimizi görüyorlar ve adımlarını dikkatle gözden geçiriyorlar” diye konuştu. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu (KAN) da Natanz’da meydana gelen olayın arkasında İsrail dış istihbarat servisi Mossad’ın olduğunu iddia etti.
