MECLİS’TE önceki akşam kabul edilen yasayla bankacılık sisteminde, yanıltıcı bilgi, finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler ile izinsiz limit artışına ceza gibi önemli yenilikler getirildi. Yasayla, Sermaye Piyasası Kanunu’nda belirlenen idari para cezası gerektiren fiiller arasına tüzel kişilere idari para cezası verilmesi de eklendi. Buna göre, tüzel kişilere, aykırılığın ağırlığı ve etkilediği mağdur sayısı dikkate alınarak bağımsız denetimden geçmiş yıllık finansal tablolarında yer alan brüt satış hasılatının yüzde 1’i ile vergi öncesi karının yüzde 20’sinden yüksek olanına kadar idari para cezası verilebilecek. SPK tarafından gerçek ve tüzel kişilerden bilgi, belge, açıklama ve kayıtların süresi içinde vermeyen, istenen şekliyle vermeyen, eksik, gerçeğe aykırı, yanıltıcı nitelikte veren, görevlendirilenlerin görevlerini yapmalarını engelleyen veya zorlaştıran kişiler hakkında 20 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Kurula gerçeğe aykırı, yanıltıcı nitelikte bilgi, belge vermek veya açıklamalarda bulunmak suretiyle gereksiz olarak denetim yapılmasına neden olan kişiler hakkında bin liradan 25 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
CEZA ÜST LİMİTLERİ ARTTI
Doğrudan ya da dolaylı olarak sermaye piyasası araçlarının fiyatlarını, değerlerini veya yatırımcıların kararlarını etkileyebilecek nitelikteki ve henüz kamuya duyurulmamış bilgilere dayalı olarak işlem yapanlar hakkında verilecek hapis cezasının alt sınırı iki yıldan üç yıla çıkarılıyor. Aynı şekilde sermaye piyasası araçlarının fiyatlarına, fiyat değişimlerine, arz ve taleplerine ilişkin olarak yanlış veya yanıltıcı izlenim uyandırmak amacıyla işlem yapanlar, yalan, yanlış veya yanıltıcı bilgi verenler için uygulanacak hapis cezasının alt sınırı da iki yıldan üç yıla yükseltiliyor.
Mevduatın ve katılım fonunun çekilmesi ve müşteri hakları hükümlerine aykırılık halinde 500 bin liradan 1 milyon liraya kadar idari para cezası kesilecek.
250 BİN TL’YE ÇIKABİLİR
Merkez Bankası tarafından miktar ya da oranların tespit edildiği durumlarda, söz konusu miktar ve oranlara aykırılık oluşturan tutarın 10 katına kadar, finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler olarak kabul edilen işlem ve uygulamaları gerçekleştirenlere, menfaat sağlanması halinde sağlanan menfaatin iki katından az olmamak üzere, bir önceki yıl sonu finansal tablolarında yer alan faiz, kar payı gelirleri, alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirleri toplamının yüzde 5’ine kadar idari para cezası uygulanacak. Bu eylemlerin tekrarı halinde BDDK’ya yaptırımı ağırlaştırma yetkisi de veriliyor. Telafisi mümkün olmayan zararların önlenebilmesi için izinsiz faaliyetlerin işlenmesinde kullanılan internet sitelerine erişimin içerik ve yer sağlayıcılarının yurtiçinde olması halinde internet sitesine erişim engellenecek. BDDK tarafından savcılığa suç duyurusunda bulunulmasını takiben hakim kararı sonrasında internet sitesine erişim engellenecek. Banka Kartları ve Kredi Kartları Yasası’nda yapılan değişiklikle, azami akdi ve gecikme faiz oranlarını tespit ve ilan yetkisi Merkez Bankası’na verildi. Talepte bulunmayan ya da sözleşme imzalamayan kişiler adına kart veren, yine talep etmedikçe kart limitlerini arttıranlara 25 bin liradan 50 bin liraya kadar, koruyucu hükümlere aykırılık halinde de 50 bin liradan 250 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
PROJE FİNANSMANI FONU GELİYOR
BÜYÜK projeler için de proje finansman fonu öngörüldü. Projeye dayalı menkul kıymet itfa edilinceye kadar, proje finansman fonu portföyünde yer alan varlıklar ve haklar, proje finansman fonunun kurucusunun ve fon kullanıcısının yönetiminin veya denetiminin kamu kurumlarına devredilmesi halinde dahi teminat amacı dışında tasarruf edilemeyecek, rehnedilemeyecek, teminat gösterilemeyecek, kamu alacaklarının tahsili amacı da dahil olmak üzere haczedilemeyecek, iflas masasına dahil edilemeyecek. Ayrıca bunlar hakkında ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararı verilemeyecek. Yatırımcıların toplu şekilde hareket edebilmelerine olanak sağlayacak “Borçlanma Aracı Sahipleri Kurulu” uygulaması da getirilirken, yurt dışında sermaye piyasalarında geniş bir uygulama alanı bulan “trust” kurumu da, “Teminat Yönetim Sözleşmesi” olarak Türk sermaye piyasasına kazandırıldı. Komisyon sürecinde unutulan tüketici hakları yasasındaki banka masraf kalemlerini belirleme yetkisinin de Merkez Bankası’na verilmesine ilişkin değişiklik ise son dakika önerge değişikliğiyle yasa metnine eklendi.