2010 yılından bu yana Kadir Has Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Aydın koordinasyonunda akademik bir ekip tarafından sürdürülen ve Türkiye'nin gündemi ile geleceğe yönelik olası sorunlara kamuoyunun bakışını tespit eden “Türkiye Eğilimleri” araştırmasının 2019 yılı sonuçları açıklandı.
Açıklama şöyle:
26 ilde kent merkezlerinde yaşayan 18 yaş üzeri 1000 kişiyle yapılan araştırmanın sonuçlarına göre, Türkiye'de halk ülkenin en önemli sorunları olarak geçen yıl olduğu gibi bu yıl da işsizlik, hayat pahalılığı ve terörü görüyor. En güvenilen kurumlar arasında TSK birinci sırada yer alırken, medyanın bu yıl da en az güvenilen kurum olması dikkat çekiyor.
25 Kasım – 13 Aralık 2019 tarihleri arasında gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları 15 Ocak 2020 Çarşamba günü Prof. Dr. Mustafa Aydın, Prof. Dr. Mitat Çelikpala, Prof. Dr. Murat Güvenç, Prof. Dr. Banu Baybars Hawks, Prof. Dr. Osman Z. Zaim ve Sabri Deniz Tığlı'dan oluşan araştırma ekibi ile Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz'in katıldığı toplantı ile kamuoyuyla paylaşıldı.
“Araştırma 10 yıldır Türk halkının nabzını ölçüyor”
Kadir Has Üniversitesi'nin dünya çapında bir araştırma üniversitesi olduğunu söyleyen Kadir Has Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Sondan Durukanoğlu Feyiz, “10 yıldırTürk halkının düşünce, görüş ve tespitlerine ışık tutan Türkiye Eğilimleri araştırması içinde bulunduğumuz konjonktür açısından çok değerli bilgi ve veriler sunuyor. Bu araştırma ile Türkiye'nin sosyal, ekonomik, siyasi, kültürel ve yaşam alışkanlıkları objektif bir şekilde ölçüyor. Kadir Has Üniversitesi olarak bu tür bir araştırmaya destek vermekten mutluluk duyuyoruz.” dedi.
“En güvenilen kurum TSK”
Araştırma sonuçlarına göre, Türk halkının en güvendiği kurumlar arasında 2019 yılında ilk sırayı Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) aldı. 2018'de ilk sırada yer alan Jandarma 2019'da ikinci sıraya yerleşirken üçüncü Polis, dördüncü ise Cumhurbaşkanlığı oldu. TSK, Jandarma, Polis, Cumhurbaşkanlığı ve Muhalefet Partileri gibi kurumlara “kesinlikle güveniyorum” diyenlerin oranının 2019 yılında artış göstermesi de dikkat çekiyor. En az güvenilen kurum ise, bu sene de değişmeyerek yüzde 35,2 ile medya oldu.
“Siyasal kutuplaşma olduğunu düşünenlerle düşünmeyenler aynı oranda”
Araştırmaya göre Türkiye'de siyasal kutuplaşma olduğunu düşünenlerin oranı (%50,8),olmadığını düşünenlerin oranına (%49,2) çok yakın. Yargının siyasallaştığını düşünenlerin oranı ise 2018 yılında yüzde 30,8 iken, 2019'da 38,7'ye yükseldi. Araştırmaya katılanların yüzde 30,7'si Türkiye'de demokrasinin zayıfladığını düşünürken, yüzde 29,8'i Türkiye'nin demokratikleşme sürecinde olan bir ülke olduğuna dair görüş bildirdi. Ayrıca “Türkiye'de bugün bir seçim olsa oyunuzu kime verirsiniz?” sorusuna katılımcıların, kararsızlar (%10,4) dağıtıldıktan sonra,yüzde 40,2'si AKP, yüzde 33'ü CHP, yüzde 9,2'si HDP, yüzde 8,3'ü MHP, yüzde 8,1'iise İyi Parti yanıtını verdi.
“Halkın yarıya yakını ekonomik olarak geçen yıla göre daha sıkıntıda olduğunu belirtiyor”
Araştırma sonuçlarına göre, “Son bir yılda yaşanan ekonomik gelişmeler sizi nasıl etkiledi?” sorusuna toplumun yüzde 46,5'i ekonomik olarak daha kötüye gittiğini belirtirken, yüzde 19,4'ü hiç etkilenmediği şeklinde cevap verdi. 2018 yılında kendi ekonomik olarak daha kötü durumda görenlerin oranı yüzde 57,1'di.
“2019'da en önemli sorunlar terör, işsizlik ve hayat pahalılığı”
Araştırma sonuçlarına göre, halk 2019 yılında terörün ardından işsizlik,hayat pahalılığı ve FETÖ tehdidini Türkiye'nin en önemli sorunları olarak görüyor. Ülkenin en büyük sorunu olarak (yüzde 19,8 oranında) terör görülürken, hayat pahalılığı yüzde 18,1 ile ikinci, 2018'de yüzde 27 ile birinci sorun olan işsizlik ise yüzde 16,8 ile üçüncü sırada yer alıyor. Ekonomi ile ilişkilenen sorunlar bir arada değerlendirildiğinde ise işsizlik, hayat pahalılığı ve ekonomik durgunluk toplamda yüzde 46,1 oranla birinci sıraya yerleşiyor. 2016 yılında radikal bir artış gösteren FETÖ sorunu, 2019'da yüzde 10,5'e gerileyerek 4. Sıraya yerleşti.Öte yandan, coğrafi olarak bakıldığında Ege ve Marmara Bölgelerinde en büyük sorun 'hayat pahalılığı' olurken, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu'da 'işsizlik',Karadeniz ve İç Anadolu Bölgesi'nde 'terör, Akdeniz Bölgesi'nde ise 'ekonomik durgunluk' oldu.
“Türkiye'ye için ABD tehdit Azerbaycan dost”
Araştırma sonuçlarına göre hükümetin dış politikalarını “başarılı” bulanların oranı 2018 yılında yüzde 32,2 iken 2019'da bu oran yüzde 28,5'e geriledi. Farklı ülkelerin Türkiye'ye tehdit olarak algılanıp algılanmadıkları sorgulandığında, ABD yüzde 64,5 ile ilk sırayı alırken, yüzde 55,6 ile İsrail ikinci, yüzde 49,2 ile İngiltere üçüncü sırada yer aldı. Türkiye'nin en yakın dostu/müttefiki olarak görülen ülke ise yüzde 56,5 ile yine Azerbaycan oldu. Azerbaycan'ı KKTC ve Özbekistan takip etti. Araştırma sonuçlarına göre, AB üyeliğini desteklediğini belirtenlerin oranı ve NATO üyeliğini desteklediğini belirtenlerin oranı 2018'e göre büyük değişiklik göstermeyerek sırasıyla yüzde 51 ve yüzde 54,8 oldu.
“Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri döneceğine inanılmıyor”
Araştırmanın çarpıcı sonuçlarından biri de Türkiye'de yaşayan Suriyeli sığınmacılarla ilgili. Buna göre 2018'de Suriyeli sığınmacılardan memnun olduğunu söyleyenlerin oranı yüzde 13,7'de kalırken, 2019'da bu oran yüzde 12,9'a geriledi. Memnun olmayanların yüzde 51,6'sı memnun olmama sebebi olarak suça meyilli olmalarını gösterdi. Türk halkının yüzde 70,9'u Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri gönderileceğine inanmadığını beyan ederken, katılımcıların yüzde 86,1'i “İş sahibi iseniz/olsanız, yanınızda Suriyeli sığınmacı çalıştırır mısınız?” sorusuna hayır yanıtını verdi.
“Doktorluk en prestijli meslek”
Araştırma Türk halkının sosyoekonomik durumunun yanı sıra sosyal ve kültürel durumuna yönelik de önemli veriler içeriyor. Araştırmaya göre Türkiye'de en prestijli meslek olarak 2018'de olduğu gibi Tıp Doktorluğu ilk sırada yer aldı. Doktoru, Üniversite Profesörü ve Hakim takip etti. Her gün gazete okuyanların sayısı yüzde 10,5'ten 9,6'ya gerilerken, gazeteyi internetten okuyanların oranı yüzde 42'ye yükseldi.
“Türk halkının yarısı kitap okumuyor, yüzde 73,5'i tiyatroya yüzde 38'i sinemaya gitmiyor”
2019 yılında hiç kitap okumayanların sayısı yüzde 60,9'dan yüzde 50,9'a gerileyerek azaldı. Buna karşın her gün kitap okuyanların sayısı artış göstererek yüzde 2,6'dan 4,3'e yükseldi. Araştırma sonuçlarına göre sinemaya ayda üç-dört kez gidenlerin sayısında artış gözlemlenirken, futbol maçına, sergiye ve konsere gidenlerin sayısı da 2018 yılına göre arttı. Hiç sinemaya gitmeyenlerin oranı yüzde 38,3, hiç tiyatroya gitmeyenlerin oranı ise yüzde 73,5 oldu. Günde 5 saatten fazla sosyal medya ve bilgisayar oyunlarıyla geçirenlerin sayısı da 2018'e göre 2 kat artarak yüzde 9,4'e yükseldi. Türkiye'de iyiye giden değişimler başlığı altında ilk sırayı ekonomi, askeri güç ve sağlık hizmetleri aldı. Kötüye giden değişimler ise yine ekonomi, işsizliğin artması ve hayat pahalılığı olarak gösterildi. Ankete katılanlara sorulan “Türkiye'de yaşamaktan duyduğunuz memnuniyet seviyenizi öğrenebilir miyiz” sorusuna yüzde 46 “çok mutluyum ya da 'mutluyum' cevabını verirken, 2018'de olduğu gibi yüzde 15 'çok mutsuzum' cevabını verdi.
-iDeal Haber Merkezi-
