Kanser tek bir hastalık değil, bir hastalık grubudur. Vücudun kontrolü dışındaki kanser hücrelerinin çoğalarak dokulara zarar vermesiyle oluşur. Toplumu ilgilendiren en önemli sağlık sorunlarının başında gelir. Genellikle hangi organda görülürse o organın adıyla anılır. Meme kanseri, akciğer kanseri, deri kanseri gibi…
Dünya genelinde her yıl 14 milyon insan kanser teşhisi almakta iken, 8,2 milyon insan ise kanser grubundaki hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmektedir.
Kanser nedenleri
Kanser günümüzün en korkulan hastalıklarından biridir. Hastalığı tedavi etmenin mümkün olmadığı görüşü yanlıştır. Gelişen tedavi seçenekleriyle kanser hastalarının yaşam süresi önceki yıllara göre uzamıştır fakat yine de erken teşhis edilemediğinde tedavinin oldukça zor olduğu bir hastalık türüdür. Nedeni kesin olarak bilinmez ancak kanser hücrelerinin oluşumda suçlanan bazı faktörler vardır. Bu faktörler ise hangi tür kanser olduğuna göre değişmekle birlikte genel olarak şöyle sıralanabilir:
– Genetik bozukluklar
– Radyasyona maruz kalmak
– Sigara kullanımı
– Alkol kullanımı
– Kanser hücrelerinin oluşumuna sebep olan bazı virüsler
– Bağışıklık sisteminin bozulması
– Bazı kimyasallara maruz kalmak
– Kötü beslenme alışkanlığı
Tüm bu faktörler arasında genetik geçişin tüm kanser türlerinin % 20’sinin sebebi olduğu tahmin edilmektedir. Tıp alanında her geçen gün gelişen teknolojiye rağmen kanser hücrelerin oluşma sebebini kesin olarak söylemek mümkün değildir.
Kanser hastalığının belirtileri nelerdir?
Kanser hücreleri oluştuktan sonra bir süre hiçbir belirti göstermeden çoğalmaya devam edebilirler. Böyle durumlarda kanser teşhis edildiğinde hastalık çok ilerlemiş olabilir. Bazen de halsizlik, iştahsızlık gibi doğrudan kanseri düşündürmeyecek belirtilerle kendini gösterdiğinden teşhisi yine güçleşebilir. Hangi organdaysa genellikle o organın işleviyle ilgili belirtileri gösteren kanser hastalığının genel belirtileri şunlardır:
– Halsizlik ve yorgunluk hissetme
– İstenmediği halde kilo kaybı
– İştahsızlık
– Yüksek ateş
– Şiddetli ağrılar
– Kendiliğinden çeşitli bölgelerden kanama
– İdrardan veya dışkıdan kan gelmesi
– Diş eti kanamaları
– Uzun süre geçmeyen öksürük
- Koltuk altı, kasıklar gibi vücudun değişik bölgelerinde ele gelen yumru tarzındaki şişlikler
Bu gibi belirtiler görüldüğünde kişinin mutlaka kanser olduğu anlamına gelmez. Önemli olan panik yapmadan bir hekime başvurmak ve şikâyetlerimizi anlatmaktır. Hatta hiçbir belirtinin başlamasını beklemeden düzenli olarak yapılan hekim kontrolleriyle kanser tedavisine geç kalınmasının önüne geçilebilir. Kanser tedavisinde en önemli faktörün erken teşhis olduğu unutulmamalıdır.
Erken teşhis için ne yapılmalıdır?
Düzenli sağlık kontrolleri ihmal edilmemelidir. Ayrıca bazı kanser türleri için tarama yöntemleri bulunmaktadır. Örneğin rahim ağzı kanseri için 30-65 yaş aralığındaki kadınlar smear testi yaptırmalı, meme kanseri içinse 40-69 yaş aralığındaki kadınlar mamografi çektirmelidir. Uygun yaştaki bireyler için bu kanser tarama hizmetleri Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak sağlanmaktadır. Ayrıca 50-70 yaş aralığındaki kadın ve erkek bireyler için gaitada gizli kan testi yapılmalıdır.
