ADANA (İHA) – Medline Adana Hastanesi Tıbbi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Veysel Haksöyler, ailede kanserli bireyler varsa kansere yakalanma riskinin artacağını söyledi.
Tıbbi Onkoloji Uzmanı Doç. Dr. Veysel Haksöyler, kanser oluşumunda temel nedenin genetik yapı olan DNA’nın doğuştan ya da sonradan ortaya çıkan etkenlerle bozulması olduğunu söyledi. Haksöyler, “Ailenizde kanserli bireyler varsa kansere yakalanma riskiniz artar. Fakat hayatınız boyunca maruz kaldığınız toksik hususlar, radyasyon, kimi virüsler ve sahip olduğunuz kimi hastalıklar da kansere yol açabilirler” dedi.
Haksöyler, genel olarak kanser oluşumuna yol açan faktörleri şöyle sıraladı:
YAŞ
Ortalama ömür müddetinin uzaması ve yaşlanan nüfusun artması, ömür boyunca her 3 bireyden 1’ine kanser teşhisi konmasının ana nedeni olarak görülmektedir. Hücrelerimiz yaşlandıkça kanserleşmeye daha hassas hale gelirler. Geçen vakit içerisinde kanserojen etkenlerin hücreleri hasara uğratması ile birlikte oluşan DNA hasarları tesirli bir biçimde tamir edilemezken bağışıklık sistemi de zayıflar. Bunun sonucu olarak da hücrelerde olağandışı çoğalmalar gelişebilir.
ÇEVRESEL FAKTÖRLER
Çevresel faktörler ya kendi isteğimizle (sigara içmek vb.) ya da isteğimiz dışında (kirli havanın solunması vb.) kanser gelişiminde rol alırlar. Yapılan araştırmalar, aflatoksin, arsenik, asbest, benzen, berilyum, kadmiyum, kömür katranı, solunabilir silika, formaldehit, krom, kömür dumanı, nikel, radon, pasif sigara dumanı, kurum, sülfürik asit, uranyum üzere karsinojenlerin kansere bağlı ölümlerin yüzde 4’ünden sorumlu olduğunu göstermektedir. Radyasyon da kanser gelişimi için kıymetli bir risk faktörüdür. Görüntüleme ve tedavide kullanılan iyonizan radyasyon karsinojeniktir.
TÜTÜN KULLANIMI
Sigara tüketimi tek başına en kıymetli kanser nedenidir. İnsanlarda görülen bütün kanserlerin yaklaşık olarak üçte birinden sigara sorumludur. Tütün ve dumanının içinde başta katran olmak üzere 250’den fazla ziyanlı kimyasal ve karsinojen türevi vardır. Sigara dışında, pipo, puro kullanımı yahut tütünün çiğnenmesi ve enfiye uygulaması da kanser riskini artırır.
KRONİK İLTİHAP
Virüsler çoklukla hücrelerde büyümeyi, çoğalmayı sağlayan yolları aktive ederken, öbür taraftan da tümör gelişimini engelleyen eserlerin baskılanmasına neden olurlar. Bu tıp kanser gelişimine neden olan casuslara Helikobakter pylori ve Hepatit B ve C’yi örnek olarak göstermek mümkündür. Bilhassa Hepatit B virüsü, dünyada sigaradan sonra bilinen ikinci en sık kanser nedenidir. HPV virüsü de cinsel yolla bulaşarak rahim ağzı kanseri, penis kanseri, ağız ve gırtlak kanserlerine neden olabilir.
YANILGILI BESLENME
Tüm kanserlerin üçte birinin nedeninin beslenme kaynaklı olduğu bilinmektedir. Yağ ve yağlı besinlerin fazla tüketimi, yetersiz taze sebze-meyve tüketimi, posa alımının az olması, nitrit ve nitrat eklenmiş besinler, ateşe çok yakın pişirilmiş etler, tuzlanmış-tütsülenmiş besinlerin çok tüketimi ve genetiğiyle oynanmış besinler de kanser riskini artırmaktadır.
OBEZİTE
Kalori alımının fazlalığı kansere yol açan faktörlerdendir. Obezite erkelerde, kolon ve rektum (kalın bağırsak), böbrek, yemek borusu kanseri ve pankreas kanseri dahil birçok kanser gelişiminde etkendir. Bayanlarda ise obezite alakalı kanserler, mesane, bağırsak, rahim, böbrek, pankreas, yemek borusu ve bilhassa menopoz sonrası görülen göğüs kanserleri olarak sıralanabilir. Ayrıyeten bebeklik ve erken çocukluk çağındaki obezite de erişkin periyotta kanser riskini yükseltir.
ZAYIF BAĞIŞIKLIK SİSTEMİ
Bedenimizde her gün atipik kanser hücreleri meydana gelir. Ancak bu durum bizim kanser hastası olduğumuz manasına gelmez. Bağışıklık sistemimiz, her gün oluşan bu kanser hücrelerini anında yakalar ve hastalık gelişmeden yok eder. Lakin bağışıklık sisteminin zayıflaması bedenimizin kansere karşı savunmasız kalmasına yol açabilir.
HORMONLAR
Hormonların başta göğüs kanseri olmak üzere over, endometrium ve bağırsak kanserleri üzerinde olumlu yahut olumsuz tesirleri olduğu yapılan çalışmalarla gösterilmiştir.
(İHA)
