ABD, Montrö Anlaşması’na uygun olarak Boğazlardan geçiş yaparak Karadeniz’e giriş yapacak iki savaş gemisi için Türkiye’ye yaptığı başvuruyu geri çekti. Diplomatik kaynakların verdiği bilgiye göre ABD, Türkiye Dışişleri Bakanlığı’na iki hava savunma fırkateyni USS Roosevelt (DDG-80) ve USS Donald Cook’un daha önce belirtilen tarihte Karadeniz’e geçiş yapmayacağına dair bilgi verdi. ABD’nin iki savaş gemisi daha önce yapılan bildirime göre dün ve bugün Boğazlar’dan geçerek, Karadeniz’e açılacaktı. Yine ilk bildirime göre gemiler 4 ve 5 Mayıs tarihlerine kadar Karadeniz’de kalacaklardı. İki ABD savaş gemisinin Girit Adası açıklarında olduğu öğrenildi.
KARAR, GÖRÜŞME SONRASI ALINDI
ABD’nin savaş gemilerinin Karadeniz’e geçirme kararından vazgeçmesinin ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le yaptığı telefon görüşmesi sonrasına denk gelmesi dikkat çekti. Biden telefon görüşmesinde Putin’e, Rusya’nın Ukrayna sınırına yaptığı askeri yığınaktan duyduğu endişeyi dile getirerek, bundan vazgeçilmesini istemişti. ABD’nin gemileri Karadeniz’e geçirmekten vazgeçmesinin, tansiyonu düşürmek için atılmış bir iyi niyet adımı olabileceği ileri sürülüyor. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’dan askerlerini geri çekmesini isterken, Moskova yönetimi de ABD’yi provokatif davranmaması yönünde uyarmıştı.
moskova: öneriyi değerlendiriyoruz
Söz konusu telefon görüşmede Biden ayrıca, gelecek aylarda Putin’e üçüncü bir ülkede yüz yüze görüşme teklifinde bulunmuştu. Bu öneriye Rusya’dan ilk tepki, “Yapılacak zirve Amerika’nın Rusya’ya yönelik bir lütfu olarak lanse edilmemeli” şeklinde oldu. Ukrayna ile Rusya arasında Donbas krizinin had safhaya ulaştığı bir ortamda, ABD liderinden gelen önerinin Moskova tarafından olumlu karşılandığı mesajı verildi.
BÜYÜKELÇİYE DAVET
Telefon görüşmesi hakkında açıklama yapan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Rusya ile ABD liderleri arasında oldukça uzun süren telefon görüşmesinde bir dizi önemli konunun ele alındığına bakacak olursak, görüşmenin çözüm odaklı bir havada geçtiğini söylemek mümkün. İnisiyatif değerlendiriliyor” dedi. Peskov’un bu açıklamasından hemen sonra ABD’nin Moskova’daki Büyükelçisi John Sullivan, Kremlin’e davet edilerek Putin’in dış politikadan sorumlu yardımcısı Yuriy Uşakov ile görüştü. Zirveye hazırlık niteliği taşıdığı anlaşılan temasla ilgili Kremlin’den yapılan açıklamada, “Büyükelçiye net bir dille iletildi. ABD Başkanı Biden’ın önerisi Rusya ile ilişkileri düzeltme amacı dışında yeni düşmanca tavırlara dönüşmemeli. Yeniden yaptırım dili seçilirse bizim de yanıtımız aynı olacaktır” ifadelerine yer verildi.
KARADENİZ’DE SAVAŞ OYUNLARI
ABD’nin bölgeye savaş gemisi gönderme planını askıya aldığı bir dönemde Rusya’nın Karadeniz donanması, kış dönemi eğitim ve denetim organizasyonları çerçevesinde, savaş gemilerinin Karadeniz’de tatbikata başladığını bildirdi. Tatbikata uçak ve helikopterlerin de katıldığı öğrenildi. Öte yandan Ukrayna Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da, Kırım yakınlarındaki Herson bölgesinde büyük çaplı “teröre karşı” tatbikat gerçekleştirildiği bildirildi.
