Muvaffakiyet kavramına yanlış manalar yüklemeyin
Karneler aileler tarafından çoğunlukla muvaffakiyetin direkt ve kesin bir göstergesi olarak kabul edilir. Hatta kimi durumlarda, epeyce yanlış da olsa, karneden yola çıkan ebeveynler çocuklarının karakterleri ve gelecek potansiyelleri hakkında olumsuz yargılar geliştirip çocuklarına bunu yansıtabilir. Bu çocuklarda yetersizlik hissi, ağır bir tasa, çalışmaya yönelik motivasyon kaybı ya da mükemmeliyetçilik üzere -özelde akademik başarıyı, genelde ise çocuğun ruhsal uygunluk halini örseleyecek- meselelere yol açabilir.
Gerçek yollar izlendiğinde muvaffakiyet yükselir
Bilmemiz gereken birinci şey, muvaffakiyetin yalnızca okul performansına indirgenebilecek bir kavramdan fazla çok istikametli ve geliştirilebilir olduğu gerçeğidir. Öbür bir deyişle, ders başarısı düşük çocuklar diğer yaşamsal alanlarda epey başarılı olabilir. Dahası başarıyı engelleyen ögeler belirlenip bu pürüzleri aşmak için yanlışsız yollar izlendiğinde muvaffakiyet düzeyi de bariz olarak yükseliş gösterir.
Çocuğunuzu etiketlemeyin
Muvaffakiyet ile ilgili olarak sık karşılaştığımız yanlışlı yaklaşımlardan bir başkası ise muvaffakiyetin kategorik olarak ele alınmasıdır. Bu tavır, çocuklara yönelik ‘başarılı’ ve ‘başarısız’ etiketlemelerini de beraberinde getirip aslında çocukları dar bir alana hapsetmektir. Meğer muvaffakiyet boyutsal bir kavramdır. Çocuğun bir evvelki imtihana ya da sınıftaki öbür öğrencilere nazaran daha düşük not alması onu başarısız kılmaz.
Sorunu anlamadan tahlil mümkün olmaz
Şayet çocuğunuzun periyot boyunca sarf ettiği çabayı önemsemez ve yalnızca notlara odaklanırsanız düşük bir not karşısında öfke, korku üzere olumsuz hislerle çocuğunuzu yıkıcı bir halde eleştirir hatta cezalandırma yoluna gidebilirsiniz. Meğer yapılması gereken notun kendisine değil işaret ettiklerine yani sürece odaklanmaktır. Muvaffakiyet seviyesi, çocuğun denetiminde olanlar kadar olmayan pek çok ögeden da etkilenir. Öğrenme zahmetleri, depresyon, davranım bozuklukları, imtihan derdi, dikkat süreçleriyle ilgili meseleler, fizikî mani ya da rahatsızlıklar, görme ve işitme bozuklukları, çocuğun zeka düzeyinin yaşıtlarına nazaran düşük olması, çalışma sistemi ve sorumluluk almayla ilgili yetersizlikler, sıhhatsiz aile atmosferi, değerli yaşamsal değişiklikler bu ögelerin başında gelir.
Yıkıcı tavır ve yansılardan kaçının
Bazen farkında olarak bazen olmadan, bazen dolaylı bazense direkt yollarla aileler yaşadıkları hayal kırıklığını, kaygıyı ya da öfkeyi çocuklarına yıkıcı hallerde yansıtır. Düşük not getiren çocuğu cezalandırmak, korkutmak, tehdit etmek, öteki çocuklarla yahut kardeşleriyle kıyaslamak, ona sadece uygun not getirdiği takdirde kıymetli olabileceğini hissettirecek rastgele bir davranışta bulunmak, yapılan yanlışlar ortasındadır. Düşük notlar yüzünden bu üzere tavırlara maruz kalan çocukta depresyon ve dert üzere meseleler tetiklenebilir. Onu daha uygununu başarmak için motive etmek ismine sergilediğiniz bu tavırlar tam aykırısı halde çocuğun okuldan soğumasına, devamsızlıklara ve en nihayetinde daha düşük akademik performansa yol açabilir.
KARNESİNDE KIRIK NOT OLAN ÇOCUĞA NASIL DAVRANILMALI?
•Bir çocuğun temel muhtaçlığı sizin tarafınızdan her şartta bedelli olduğunu hissetmektedir. Karnesi nasıl olursa olsun çocuğunuzu şartsız kabul ettiğinizi ona hissettirin.
•Tek irtibat gündeminizin notlar, imtihanlar ve dersler olmamasına itina gösterin. Bir ortaya her geldiğinizde yaptığınız tek şey ders çalışmak olmasın ya da çocuğunuza yalnızca derslerle ilgili sorular sormaktan kaçının.
•Düşük notun sebeplerini değerlendirin, neler yapılacağı ile ilgili çocuğunuzla birlikte tartışıp karar verin.
•Bir sonraki devir için çocuğunuzun çalışma nizamını ve motivasyonunu gözden geçirin.
•Özel eğitim alması gereken bir durum varsa, bir özel eğitim uzmanına başvurun.
•Davranışlarında değişiklikler olduğunu fark ederseniz bir uzmana başvurun.
•Değerlendirme yaparken not odaklı değil, süreç odaklı olun.
•Notlarına nazaran cezalandırmayın ya da çok ödüllendirmeyin.
•Maddi mükafatları değil, duygusal mükafatları tercih edin. Sarılmak, onu ne kadar sevdiğinizi söylemek ya da bir arada bir gün planlamak en hoş armağan olacaktır.
•Tatil devrinde dinlenmesine müsaade verin, notlarını telafi etmesi için telaşlı ve baskıcı olmayın, notların her vakit telafisi olduğunu öncelikle siz unutmayın.
•Onu suçlamayın, diğerlerinin yanında küçük düşürmeyin, alay etmeyin, aşağılamayın.
•Bunu size tabir edemese de onun da üzüldüğünü, kendini ne kadar makus hissettiğini hiç unutmayın.
•Bazı çocukların ailelerinden korktuğu için palavra söylediğini, meskenden kaçtığını, intihara yöneldiğini unutmayın.
•Konuyu eşler ortası arbedeye dönüştürmeyin, bu çocuğunuza kendisini hatalı hissettirir.
•İyi olan notlarının da üzerinde durun, onları da konuşun ve takdir edin.