Çam kese böcekleri, özellikle Akdeniz, Ege ve Marmara ile Karadeniz bölgelerinin sahil kesimindeki çam ağaçlarının yapraklarını yiyerek besleniyor. Orman zararlısı olarak nitelendirilen çam kese böcekleri, şubat ile mayıs arasında özellikle sabah saatlerinde sürü halinde kelebeğe dönüşmek için ağaçlardan iniyor. Birbiri ardına sıralanan böceklerin toprağa girmek için yolculuğu, adeta görsel şölen sunuyor. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (MSKÜ) Fethiye Ziraat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hasan Koç, çam kese böceğinin hayat süresinin bir yıl olduğunu söyledi.
Ördükleri keseler su geçirmiyor
Yörenin ekolojik koşullarına bağlı olarak böceğin tırtıl halindeki yaşam süresinin sonbahardan ilkbahara bazen de yaz başlangıcına kadar sürdüğünü anlatan Koç, “Kış soğuklarından korunmak için koloni halinde yaşarlar ve ipeğimsi bir maddeden ördükleri kese şeklindeki yuvalarda barınırlar. Keseler su geçirmez. Tırtıllar gündüzü keseler içinde dinlenerek geçirirler. Beslenmek için ısının sıfır derecenin üzerinde bulunduğu gecelerde toplu halde keseleri terk ederek iğne yaprakları yerler” diye konuştu.
“Tırtıl sürüsünü dişi birey yönlendirir”
Koç, yapılan araştırmalarda sürü halinde hareket eden tırtılları her zaman dişi bireyin yönlendirdiğinin belirlendiğini bildirdi. Doğada görülen olayın böceğin yaşam döngüsü içinde ve normal olduğunu vurgulayan Koç, şunları kaydetti: “Toprak yüzeyindeki sıcaklığın 20-22 derece olmasıyla tırtıllar, yerini saptayarak sırayı bozmadan toprağa girer. Olgunlaşan tırtıllar bulundukları yörenin iklim özelliklerine göre şubat sonu ile mayıs başı arasında bir tarihte, sabah saatlerinde toprağa girerek kestane renginde, yaklaşık 2 santimetre uzunluğunda oval birer koza örer. Bu kozaların içerisinde pupa evresini geçirirler. Toprak altında 4-5 ay kaldıktan sonra temmuz sonu ile ekim ayı arasında topraktan ergin kelebek olarak çıkarlar.”
“Tuhaf ilerleyişlerini kayda aldım”
Tırtıllarla temas sonrasında insanlarda kaşıntı, egzama gibi sağlık sorunlarının görülebildiğine dikkati çeken Koç, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın ilgili birimlerince, orman zararlısı çam kese böcekleriyle özellikle biyolojik mücadele yöntemlerinin uygulandığını söyledi. Çam kese böceklerinin yolculuğunu görüntüleyenlerden fotoğrafçı Semih Soycan ise doğa yürüyüşü yaptığı sırada fark ettiği böceklerin ilgisini çektiğini söyledi. Böceklerin yavaş yavaş ve sırayı bozmadan ilerlediğini anlatan Soycan, “Canlıların bu tuhaf ilerleyişini kayda aldım. Belgesel tadında bir çalışma oldu” dedi.