TÜRKİYE elektrikte kesintisiz arz güvenliğini sağlamak adına yeni bir adım atıyor. Özellikle elektrik üretiminin düşük, tüketiminin ise yüksek olduğu bölgelerdeki arzı kontrol altına almak için dün Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafından “Elektrik Piyasası Yan Hizmetler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Taslağı” görüşe açıldı. Buna göre EPDK “Bölgesel Kapasite Taşıma” adında yeni bir yan hizmet oluşturmayı hedefliyor. Temel amaç Türkiye’nin en yüksek enerji tüketen bölgesi olan Trakya ve İstanbul’un Avrupa yakasına elektriğin kesintisiz sağlanması. Zira Türkiye’de bir bölgede verimsiz çalışan dev bir santral teşvik ve alım garantisi ile batıya taşınacak.
AMBARLI’YA GELECEK
Aslında bu gelişme enerji sektörü tarafından uzun süredir bekleniyordu. Hatta taraflar son 4 aydır karşılıklı görüşmelerle süreci olgunlaştırdılar. Enerji sektörünün kaynaklarına göre zamanında Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) tarafından yapılan plansız ihaleler nedeniyle elektrik üretimi için yapılan yatırımlar hep talebin düşük olduğu ve az büyüdüğü bölgelere yapıldı. Zamanla İstanbul ve Trakya gibi tüketimin yoğun olduğu bölgelerde ise çevrede bulunan santrallar tarafından ani oluşan talebe cevap verememe gibi bir problem ortaya çıktı. Şimdi şebeke üzerinde daha kontrollü bir yapı oluşturulması adına üretim tesisleri bölgesel yetersizliği bulunan tüketim bölgelerine daha yakın konumlandırılmış olacak. Örnek vermek gerekirse Anadolu’nun bir şehrinde daha önce kurulmuş yüksek kapasiteli bir doğalgaz santralı TEİAŞ’ın İstanbul Ambarlı’da bulunan alanına taşınacak. Böylece bölgedeki ani talebe sürekli cevap verebilecek bir santral bulunacak.
Yönetmeliğin görüşe açılmasının ardından kısa sürede ihaleye çıkılması planlanıyor. Önümüzdeki süreçte elinde elektrik üretim santralı bulunan çok sayıda şirket fiyat teklifi verecek. Sektör kaynaklarına göre bu ihaleye daha önce büyük yatırımlarla kurulan doğalgaz santrallarının katılması bekleniyor. Böylece şu anda kurulu olduğu bölgede verimsiz çalışan santral İstanbul’da verimli çalışacak. Tüketimin yoğun olduğu alanda kurulacak santral için açılacak ihalenin büyüklüğü 600 megavat ile 1.000 megavat arasında olacak.
10 YILLIK ALIM GARANTİSİ
İHALEYİ kazanan santrallara 10 yıl boyunca belirli bir fiyattan alım garantisi verilecek. 10 yıl tamamlandığında ise santrallar piyasa koşullarında çalışmaya devam edecek. Taşıma bedeli de iletim bedellerinden mahsuplaşma yoluyla karşılanacak. Taşıma için istekli olan üretim lisansı sahibi şirketlere megavat başına birim kapasite taşıma bedeli ödenecek. Taslak, 16 Eylül Pazartesi mesai bitimine kadar kamuoyunun görüş ve değerlendirmelerine açık tutulacak. Ayrıca bölgesel kapasite ihtiyaçları da TEİAŞ tarafından karşılanacak.
İSTANBUL ZORLANIYORDU
TRAKYA ve İstanbul çevresi Türkiye’nin en yüksek enerji tüketimine sahip. Buradaki üretim santralları talebi karşılayacak güçte değil. Bu durumun aksine Türkiye’nin en büyük HES’leri coğrafi konumu itibari ile tüketimin en düşük olduğu bölgelerde. Ayrıca yüksek tüketimli bölgelerde dönem dönem talep zirve yapıyor. Yazın en sıcak olduğu ve soğuk kış günlerinde elektrik talebinin karşılanmasında zorluk yaşanıyor. Bu noktada büyük doğalgaz santrallarının İstanbul çevresine taşınması arz güvenli için çok kritik öneme sahip.
