Keyifli, özgüveni yüksek, kendine ve diğerlerine karşı saygılı olmayı başarabilen bireylerin, memnun bir çocukluk geçirmiş olduklarını söyleyebilirim. Hayatımız boyunca birçok acı-tatlı, iyi-kötü, güzel-çirkin, sevgi dolu-sevgisiz anlar yaşarız.
Değerli olan bu anlarda dahi öz huzurumuzu elimizde tutabilmektir. Dünyaya gelen her çocuk, annesi-babası tarafından yetiştirilemiyor maalesef. Bu yazı çocuk yetiştiren tüm bireyler için yol gösterici olması hedefiyle kaleme alınmıştır.
DENGELİ OLUN
Tutarlılık; herkesin kendisi için istediği lakin birden fazla vakit karşısındakine uygulayamadığı bir kavramdır. Çocukların yetiştirildiği ortamda olması gereken en kıymetli davranış biçimi tutarlılıktır. Yanlışsız rol model olabilmek; sözlerimizle davranışlarımızın birbirine örtüşmesi ile mümkün olur. Daima paylaşmanın olmazsa olmaz olduğunu konuşan bir babanın acil bir durumda gereksinimi olan arkadaşına otomobilini vermemesi tutarsızlığın en kolay örneğidir.
SEVGİNİZİ YANLIŞSIZ GÖSTERİN
Kuşkusuz her anne-baba çocuğunu çok sever. Kıymetli olan bunu gerçek biçimde göstermek ve sevginin şartsız olduğunu öğretmektir. Şartlar ve istekler üzerine kurulmuş sevgi bağlantıları, hem karşılıklı itimat sorgulamasına açıktır hem de temel olarak değersizlik hissi yaşatır. Her birey şartsız sevildiği vakit memnundur ve şartsız sevmeyi öğrendiği vakit huzurludur.
YAPABİLECEĞİ İŞLERİ ELİNDEN ALMAYIN
Çocuklar hangi yaş kümesinde olursa olsun işe yaradığını hissetmek ister ve bu his var olma güdülerini güçlendirir; yeterlilik hissini pekiştirir. Merdivenden çıkmak, masa hazırlamak, kapıyı açmak ve bunun üzere her yaş kümesine uygun birtakım fizikî hareketleri gerçekleştirmesine müsaade vermek, çocuğunuzun özgüvenini pekiştirir ve başarma hissini tatmasını sağlar. Bu duyguyu çocuğunuzun elinden almayın.
REKABETİ DEĞİL İŞBİRLİĞİNİ ÖĞRETİN
Rekabetçi yaklaşım her birey için uygun değildir. Herkeste birebir etkiyi göstermez.Ama işbirliği duygusu, bütünleştirici, öğretici ve içinde hürmet barındıran bir histir. Kadro sporları, küme çalışmaları, birlikte oynadığınız oyunlar, okul projeleri üzere faaliyetlerde birleştirici ve tamamlayıcı yaklaşımda bulunmayı tercih edin.
SAYGIYI OĞRETİN
Bireyin sahip olması gereken temel hislerden biri de; kendisine ve diğerlerine hürmet duymasıdır. Çocuklarımıza bu durumu lakin davranışlarımızla gösterebiliriz. Onlar bizim aynamızdır. Ne konuştuğumuza değil nasıl davrandığımıza bakarlar ve bu formda kendilerini yönlendirirler. Eşimize, arkadaşlarımıza gösterdiğimiz hürmet onlar için yol gösterici olur.
EKSİKSİZ DİYE BİŞEY YOKTUR
Harika olmasını istemek çocuğa ziyan verir. Kimse eksiksiz değildir. Sizler de değilsiniz. Eksiklerimizi ve yapamadıklarımızı çocukların tamamlamasını istemek ve zorlamak mutsuz birey yetiştirmek için yapılan bilinçsiz davranışlardır.
GEÇMİŞTE YAŞAMAK VE YAŞATMAK
Daima yaşanmışlıklardan bahsetmek, yaşanan aksilikleri durmadan dillendirmek, yaptığı kusurları affetmemek ve daima hatırlatmak çocuklarınızın sizden uzaklaşmasına ve onları anlayacak diğer birilerini aramaya iter. Bunun yerine, affedin, dinleyin ve geçmişte yaşamayı bırakın.
DEĞERLİ HİSSETTİRİN
Hepimiz sevdiğimiz şahıslar tarafından pahalı olduğumuzu hissetmek ve bilmek isteriz. Çocuklarımıza pahalı olduklarını maddi temellerle gösteremeyiz. Bu, yalnızca onların kıymetli olma algısını büsbütün yanlış şekillendirmiş olmakla kalmaz;aynı vakitte mutluluğun temelini paraya dayandırmış oluruz. Değerli hissetmek için sizin hoş sözleriniz ve davranışlarınız kafidir.
KIYASLAMAYIN
Kıyaslanmaktan hoşlanan birey yoktur. Hoşunuza gitmeyen, rencide edici ve özgüven kırıcı bu davranışı çocuklarınıza uygulamayın. Herkes dünyaya farklı parmak iziyle gelirken okulda aldığı notlar, toplumsal ve fizikî hünerleri yüzünden kıyaslanmayı hak etmez. Herkes özeldir. Hepimizin hünerleri farklı farklıdır. Mutsuz çocuk daima etrafındaki yaşıtlarıyla kıyaslanan çocuktur; unutmayın!
SORGULAMAYI ÖĞRETİN
Çocuklarımıza isteklerini, davranışlarını, telaffuzlarını sorgulamayı öğretin. Bunun için sorular sorun ve yanıtlar bekleyin. Asla yargılamayın. ”Ben o denli istiyorum, o denli olacak!” kalıbından uzak durarak yaklaşımda bulunun. Çocuğunuza evet yahut hayır yanıtını verirken kesinlikle münasebetini de sunun. Bu sayede o da sorgulamayı, her söyleneni hakikat kabul etmemeyi öğrenecektir. Uzm.Psk.Gamze Eser 2015