İş hayatına atılan her insanı ilgilendiren konulardan biri de kıdem tazminatıdır.
İş Kanunu ile şartları belirlenen kıdem tazminatı, çalışanlara maddi güvence sağlarken işverenlere de çalışan sirkülasyonunun önüne geçme imkânı tanımaktadır.
Kıdem tazminatının nasıl hesaplandığı, hangi şartlarda hak kazanıldığı gibi tüm çalışanların merak ettiği konular sıklıkla araştırılıyor.
Peki kıdem tazminatı nedir ve nasıl hesaplanır? Kimler kıdem tazminatından faydalanabilir? İşte detaylar..
KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
İş Kanunu”nun 14. maddesine göre, işçinin işe başladığı tarihten itibaren aynı işverenin bir veya değişik işyerlerinde çalışılan süreler gözönüne alınarak, hizmet aktinin devamı süresince her geçen tam yıl için işveren tarafından çalışana ödenecek tazminata “Kıdem Tazminatı” denilmektedir.
KIDEM TAZMİNATI ŞARTLARI NELERDİR?
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için çalışanın her şeyden önce sigortalı olarak ve iş yerinde en az 1 yıldır çalışıyor olması gerekmektedir. Bu şartları karşılayan her çalışan kıdem tazminatına hak kazanmanın ilk şartını karşılamış demektir ancak bu şartlar tek başlarına kıdem tazminatı almaya yeterli değildir.
Kıdem tazminatı alabilmek için, aşağıda saymış olduğumuz durumlardan herhangi birinin gerçekleşmiş olması gerekmektedir;
- İşverenin, kanunda belirtilen haklı nedenlerin hiçbirine dayanmadan çalışanı işten çıkartması.
- İş sözleşmesine konu olan işin, çalışanın sağlığını ya da yaşam şeklini tehlikeye sokması.
- İşveren ya da birlikte çalışmak zorunda olduğu başka bir çalışanın taşıdığı bulaşıcı hastalığa yakalanması.
- İşverenin; iş sözleşmesinin imzalanması sırasındaçalışana işin nitelikleri ile ilgili yanlış bilgi vermesi.
- Çalışana veya çalışanın aile fertlerinden herhangi birine işveren tarafından hakaret edilmesi, onur kırıcı ithamlarda ya da cinsel tacizde bulunulması.
- İşverenin, çalışandan yasadışı bir iş yapmasını istemesi.
- Çalışanın başka bir çalışan tarafından cinsel tacize uğradıktan sonra bu durumu işverene bildirmesine rağmen işveren herhangi bir önlem almaması.
- İş yerinde bir haftadan daha uzun süre ile işin durmasına neden olacak bir durumun oluşması.
- Kadın çalışanın, evlendikten sonraki 1 yıl içerisinde işten ayrılmak istemesi.
- Erkek çalışanın askerlik görevini yerine getirmek için silah altına alınması.
- Emekliliğe hak kazanılması.
- Malullük durumunun oluşması.
- Çalışanın ölmesi.
KIDEM TAZMİNATI NASIL HESAPLANIR?
2021 Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin çalıştığı son işyerinde her tam yıl için 30 günlük son brüt ücret ele alınmaktadır. Eğer çalışanın tam yıl süresi dışında çalıştığı günler varsa, bu günler 30 gün üzerinden oranlama yapılarak tazminat ücreti alınır.
2021 Kıdem tazminatı hesaplanırken unutulmaması gereken durumlardan birisi de; kıdem tazminatının tavan ücretidir. 2021’de kıdem tazminatı tavan tutarı ilk 6 aylık süreç için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 7.638,96 TL olarak tespit edildi.
KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA İŞLEMİ
- Çalışanın çalıştığı toplam süre belirlenir.
- Çalışanın çalıştığı toplam yıl sayısı ile aldığı son brüt ücret (yol, yemek ve diğer yan ödemelerle birlikte) çarpılır.
- Tam yıl sürenin dışında kalan sürenin toplam gün sayısı belirlenir ve günlük brüt ücretle çarpılır.
- Ortaya çıkan tutardan %0,759 oranında damga vergisi kesilir ve geriye kalan tutar, kıdem tazminatı tutarını gösterir ve çalışana bu tutar ödenir.
