Pandemi döneminde arz-talep ilişkisine bağlı olarak yükselişe geçen kiralık konut fiyatlarındaki artış durulmuyor. Fiyatlardaki yükseliş, ev sahiplerini mevcut kiracılarını evden çıkararak daha yüksek fiyatlarla yeni kiracı arayışına yöneltti. Konuyla ilgili kanun ve verileri inceleyen Hesapkurdu.com, kira artış oranının yasal olarak 12 aylık TÜFE ortalaması baz alınarak hesaplandığını belirterek, eylül ayında yapılan yüzde 15,78’in üzerindeki artışlara karşı kiracıları uyardı.
Konut sektöründe pandemi ile birlikte yaşanan değişim, kiralık konut fiyatlarını da etkiledi. İnşaat faaliyetlerinin yavaşlaması, yüksek seyreden faiz oranları, hız kazanan kentsel dönüşüm faaliyetleri ve daha küçük kentlere yerleşme eğilimi, kiralık evlere talebi de artırdı. Üniversitelerde yeniden yüz yüze eğitime başlanması da son birkaç ayda fiyatları yukarı yönlü tetikledi. Kredi ve sigorta karşılaştırma platformu Hesapkurdu.com’un İçerik Müdürü İbrahim Çolak, özellikle son bir yılda kiralık ev fiyatlarında beklenenin çok üstünde bir artış yaşandığına dikkat çekerek, “2019’da Resmi Gazete’de yayımlanan kanun değişikliğiyle sözleşme dönemlerinde yapılabilecek en yüksek zam oranları belirlendi. Bu oranların çok üzerindeki fahiş fiyat artışlarının yasal dayanağı bulunmuyor” dedi.
Tüketici fiyatlarındaki artış oranı belirliyor
Enflasyon oranlarının en üst kira-zam oranını belirlemede kullanıldığını hatırlatan Hesapkurdu.com İçerik Müdürü, “Asıl kira artış oranı ise ev sahibi ve kiracının anlaşmasına göre, 12 aylık TÜFE ortalamasını geçmeme şartıyla belirleniyor. TÜİK verilerine göre, enflasyon ağustos ayında yıllık bazda yüzde 19,25 oldu. Buna göre ağustosta 12 aylık ortalamalara göre tüketici fiyatlarında yüzde 15,78’lik artış gerçekleşti. Bu oran ocakta %12,28’di. Buna göre ev sahipleri kiracılara eylül ayında yasal olarak en fazla yüzde 15,78 oranında zam yapabilir. Mevcut kiraya yasal olarak en fazla ne kadar zam yapılabileceği Hesapkurdu.com “Kira Artış Oranı Hesaplama” sayfasından kolayca öğrenilebilir” dedi.
Satın alma talepleri ertelendi
Kiralık ev fiyatlarında yaşanan artışın birden fazla nedeni olduğuna değinen Hesapkurdu.com İçerik Müdürü İbrahim Çolak, “Pandemi döneminde yeni konut üretiminin azalmasıyla birlikte arz düşerken, satılık konut fiyatları da yükseldi. Buna faiz oranlarındaki artış da eklenince, satın alma talebi ertelendi. Bu süreçte kiralık konut çözüm olarak görüldü. Öte yandan artan kentsel dönüşüm projeleri de kiralık ev talebinde etkili oldu. Kentsel dönüşümün yoğunlaştığı bölgelerde kiralık konuta olan ihtiyaç arttı” diye konuştu.
Arz ve talepte dengeler değişti
Pandemi sürecinin başında ekonomik kaygılardan ötürü taşınmaların azaldığına dikkat çeken Hesapkurdu.com İçerik Müdürü, “Kısıtlamaların azalmasıyla birlikte rafta bekleyen taşınma planları yeniden masaya konuldu. Yine pandemi döneminde birçok işyerinin evden çalışma modeline geçmesiyle büyük kentlerden küçük kentlere yerleşme oranında artış yaşandı. Her iki durum, sadece büyük şehirlerde değil, daha küçük il ve ilçelerde de arz-talep ilişkisine bağlı olarak kira fiyatlarında artış yaşanmasına sebep oldu” diye sözlerine ekledi.