Bazı vatandaşların nakit ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla GSM operatörlerinden taksitle aldığı ve ambalajlarını bile açmadan daha ucuz fiyata sattıkları cep telefonları, borcu bitmeden ikinci kişilere satılamayacak. Telefoncular da bu tarz cihazların alınmaması gerektiğini belirtirken, aksi takdirde kısa süre içerisinde kullanıma kapatıldığını bildirdi.
‘Bozdurma’ denilen bu tür telefonların satışları yasaklanmasına rağmen hala piyasada sıfır cep telefonu olarak satılıyordu. Nakit ihtiyaçlarını gidermek için taksitle aldığı yüksek fiyatlı cep telefonlarını piyasa değerinden daha ucuz fiyatlara satanlara satan vatandaşlara kötü haber geldi. Böyle telefonların birkaç ay sonra kapanma ihtimalinin yüksek olduğu belirtilirken, bunları anlayabilmek için henüz bir sistem daha oluşturmadığı, ama yakın zamanda e-Devlet üzerinden bozdurma telefonları anlayabilecek bir sistemin oluşmasının beklendiği kaydedildi. Böylece piyasada oluşan dolandırıcılığın önüne geçilmesi hedefleniyor.
BORCU ÖDENMEYEN TELEFONLAR KAPANIYOR
Uzun yıllardır Eskişehir’de telefon sektöründe çalışan Mesut Şen, operatör üzerinden alınan taahhütlü telefonların piyasada sıfır diye vatandaşlara satıldığını belirtti. Şen, “Bozdurmalardaki borç ödenmeme durumunda kapanma olayı 20 Temmuz tarihinde başladı. Bu tarihten itibaren hat üzerinden alınan telefonlar, beşinci ve altıncı ayda borcu ödenmediği takdirde kapanacak. Bu bir bakıma iyi oldu. İnsanlar paraya sıkıştıklarında bu tarz operatörlerden cihaz alıp telefonculara gelip telefonları bozduruyorlardı. Bir şekilde çıkmaza giriyorlardı. Piyasada da sahte faturalı cihaz dönüyordu. İnsanlar bu cihazları bizlerden alıp götürüp fatura düzenleyerek sıfır diye insanlara satıyorlardı. Hatta Ankara ve İstanbul gibi büyük şehirlerden gelip bizden telefon alıp satarlardı. Biz müşterinin getirdiği fatura ile teslim ediyorduk, ama onlar kendi fatura düzenliyorlardı ve tekrar piyasaya sürüyorlardı. İnsanları bunu anlama şansı yok, dikkatli olmaları lazım” dedi.
E-DEVLET ÜZERİNDE BOZDURMA TELEFONLARLA İLGİLİ BİR SİSTEM OLUŞTURACAK
Yakın zamanda e-Devlet üzerinde hat üzerinde alınmış olan cihazları anlayabilecek bir sistem geliştireceğini anlatan Şen, “e-Devlet üzerinde bununla ilgili bir sistem oluşturacakmış. Oradan sorgulayıp anlayabilecekmiş ki biz de aynı şeyi yapacağız. Şimdi biz 20 Temmuz’dan sonra alınan tüm cihazları sorguluyoruz; hat üzerinden alınmışsa ikinci el de olsa almayacağız. e-Devlet üzerinde o sistem oluşturursa hem bizim için ve hem müşteriler için çok kolay olacak” ifadelerini kullandı.
Mesut Şen, 20 Temmuz’dan sonra operatörden alınmış olan cihazları almadıklarını da anlatarak “Biz hat üzerinden alınmış telefonları faturasından biliyoruz ve öyle telefonları almıyoruz. Faturalarda temlik ibaresi vardır. Böyle telefonları alıp satmıyoruz” ifadelerle anlattı.
VATANDAŞLAR CEP TELEFON ALIRKEN FİYATA DİKKAT ETMESİ LAZIM
Bozdurma telefonları vatandaşların fiyatından anlayabileceğini vurgulayan Mesut Şen, “İnternette çok fazla var bu olay. Fiyatı 2 bin lira olan bir cihazsa piyasaya gezdiğinde 100 lira kadar fiyatı artar ve 2 bin 100 lira ya 2 bin 150 lira gibi bir fiyatı olur. Vatandaş internete giriyor en düşük piyasada 2 bin lira olan bir cihaz internette bin 650 lira bin 700 lirada alıyor. Böyle fiyatları gördüğünüzde bunda emin olun ki bir şey vardır o cihazda. Sonuçta 2 bin lira olan bir cihazı biz bin 600 liraya alamıyoruz. Bizim cep telefondaki kar oranımız yüz 5 ile yüzde 7 arasındadır. Yani 2 bin liranın yüzde 5’i de 100 lira para yapar. Yüzde 7 olsa 150 lira yapar. Müşteriler daha ucuz buldukları cep telefonlarında bir şeyler var olduğunu anlasınlar yani. Ondan başka türlü anlayamazlar, çünkü e-Devlette çıkacak sistem daha oluşmadı. O sistem eğer tam anlamıyla oluştursa sistem üzerinden bakabilirler” ifadelerini kullandı.
“BU OLAY VATANDAŞLARI BÜYÜK MARKETLERE YÖNLENDİRDİ”
Bozdurma olayının yasaklanmasının vatandaşlar için iyi bir şey olduğunu söyleyen Şen şunları belirtti:
“Esnaf olarak bizi de biraz etkiledi. Çünkü biz art niyetli çalışan bir esnaf değiliz. O tarz cihazı alıp satmayacağız. Bizi çok etkileyen şey, bu tarz olaylar olduğu için vatandaşlar büyük marketlere gitti. Büyük marketlerde bu tarz olaylar olmayacağını düşünüyorlar, onun için düzgün çalışan esnafların işini de etkiliyor. Ama bir taraftan müşteri açısından bakarsak daha iyi oldu. Çünkü daha çok dar boğaza girmeyecekler. Mesela; bizde 2 bin lira bedeli olan bir cihazı insanlar operatör üzerinden taksitle aldığında 2 bin 700, 2 bin 800 alırlar 700 ya da 800 oradan bir vade farkı zaten oluyor. Bir de sıfır olarak satamadığı için 2 bin lirada aldığı bir cihazı bize ortalama bin 600-bin 650 liraya satıyorlar. Onların nakit paraya ihtiyacı olduğu için böyle yaparlar, ama dediğim gibi dar bir boğaza giriyorlar sonra o durumdan çıkmaları zor olur. Art niyetli olanlar, ya da yeniden fatura düzeltip sıfır olarak satanlar için kötü oldu, ama temiz ve saf niyetli çalışan esnaf ve vatandaşlar için iyi bir şey olduğunu düşünüyorum.”
